Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
MANITIUS
imiona
Gustaw
funkcja
superintendent
wyznanie
Kościół Ewangelicko–Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej EA
diecezja / prowincja
superintendentura pomorsko‐poznańskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]
superintendentura wielkopolskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.04.16]
data i miejsce
śmierci
30.01.1940
KL Posenobóz koncentracyjny
dziś: Poznań, pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.09]
alt. daty i miejsca
śmierci
28‑29.01.1940
szczegóły śmierci
W czasie I wojny światowej organizator pomocy dla społeczeństwa i procesu polonizacji szkolnictwa Zduńskiej Woli.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej jego nazwisko, jako działacza polskich organizacji patriotycznych, trafiło na niemieckie listy proskrypcyjne, przygotowane głównie przez tzw. V kolumnę — obywateli polskich zazwyczaj niemieckiego pochodzenia (istnieją poszlaki, acz kwestionowane, iż w 08.1939 w Poznaniu w siedzibie Ewangelickiego Domu Związkowego odkryto tajne magazyny broni, a w innych jego budynkach radiostacje, przygotowywane dla niemieckich szpiegów i sabotażystów).
Po niemieckiej i rosyjskiej inwazji Polski w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, aresztowany przez Niemców 09.10.1939.
Przetrzymywany w więzieniu niemieckiej policji politycznej Gestapo przy ul. Młyńskiej w Poznaniu, a potem od 12.1939 w obozie koncentracyjnym KL Posen (Fort VII).
Torturowany, ranny, w końcu zatłuczony kijami ‐ Niemcy kazali mu i kilku innym Polakom (w tym kapłanowi katolickiemu, ks. Marianowi Poprawskiemu) biegać po bocznym korytarzu więziennym, po czy zaczęli do nich strzelać.
przyczyna śmierci
mord
sprawstwo
Niemcy
miejsca i wydarzenia
KL PosenKliknij by przejść do opisu, UH PosenKliknij by przejść do opisu, «Intelligenzaktion»Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
07.02.1880
Konstantynów Łódzkidziś: gm. Konstantynów Łódzki miasto, pow. Pabianice, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
10.02.1907 (Warszawadziś: pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])
szczegóły posługi
1937 – 1939
superintendent–senior — Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ superintendentura EA wielkopolska — także: członek Synodu Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego; p.o. („ad interim”) administrator niemieckich zborów Ostrzeszów/Pawłów (1939)
1924 – 1939
proboszcz — Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia EA — do 1937 proboszcz zboru w Poznaniu; także: współorganizator zboru filialnego w Lesznie (1925); członek komitetu redakcyjnego tygodnika „Głos Ewangelicki” (1924‐1929), wydawanegow Warszawie; członek polskich organizacji patriotycznych Związek Obrony Kresów Zachodnich i Polski Związek Zachodni
superintendent–senior — Poznańdziś: pow. Poznań miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ superintendentura EA pomorsko‐poznańska — współzałożyciel zboru w Gdyni (1931); także: p.o. („ad interim”) administrator niemieckich zborów w Bydgoszczy i Toruniu
1911 – 1924
proboszcz — Zduńska Woladziś: gm. Zduńska Wola miasto, pow. Zduńska Wola, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia EA — także: pastor zboru filialnego w Łasku; p.o. („ad interim”) administrator of Wieluń parish (1920‐1922); przewodniczący Rady Miejskiej w Zduńskiej Woli (1917‐1919); jeden z pionierów powołania Towarzystwa im. Henryka Sienkiewicza (sekretarz pierwszego zarządu Towarzystwa), które ok. 1916 doprowadziło do przekstałcenia powstałej ok. 1915 czteroklasowej Szkoły Realnej w ośmioklasowe Gimnazjum Koedukacyjne Filologiczne im. Henryka Sienkiewicza, a następnie w 1921 do przekształcenia tegoż w Państwowe Gimnazjum Koedukacyjne im. Kazimierza Wielkiego; prawd. prefekt i nauczyciel historii w szkole
1910 – 1911
administrator — Zduńska Woladziś: gm. Zduńska Wola miasto, pow. Zduńska Wola, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia EA
1909 – 1910
wikariusz — Zduńska Woladziś: gm. Zduńska Wola miasto, pow. Zduńska Wola, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia EA
1909
wikariusz — Osówkadziś: gm. Sierpc, pow. Sierpc, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.03.24] ⋄ parafia EA
wikariusz — Lipnodziś: gm. Lipno, pow. Lipno, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18] ⋄ parafia EA
1907 – 1909
wikariusz — Łódździś: pow. Łódź miasto, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.07.18] ⋄ parafia EA pw. Trójcy Świętej
1901 – 1906
student — Dorpatdziś: Tartu, gm. Tartu miasto, prow. Tartu, Estonia
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.03.24] ⋄ Wydział Teologii Ewangelickiej, Uniwersytet Dorpacki — także: współzałożyciel Koła Teologów Polskich
żonaty — dwóch synów
inni związani
szczegółami śmierci
BANSZELKliknij by wyświetlić biogram Karol, BIELIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Józef, BURSCHEKliknij by wyświetlić biogram Edmund, BURSCHEKliknij by wyświetlić biogram Juliusz, FALZMANNKliknij by wyświetlić biogram Aleksander Karol, FREYDEKliknij by wyświetlić biogram Alfred, GNIDAKliknij by wyświetlić biogram Franciszek, GUMPERTKliknij by wyświetlić biogram Stefan Edward, GUTKNECHTKliknij by wyświetlić biogram Brunon, GUTSCHKliknij by wyświetlić biogram Zygmunt, HAUSEKliknij by wyświetlić biogram Paweł Henryk, KAHANEKliknij by wyświetlić biogram Jerzy, KOŻUSZNIKKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, KULISZKliknij by wyświetlić biogram Karol, KUŹWAKliknij by wyświetlić biogram Zygmunt, LEHMANNKliknij by wyświetlić biogram Jerzy, MAYKliknij by wyświetlić biogram Leon Witold, MAMICAKliknij by wyświetlić biogram Józef, NIEROSTEKKliknij by wyświetlić biogram Józef, NITSCHMANNKliknij by wyświetlić biogram Adam Robert, OŻANAKliknij by wyświetlić biogram Gustaw, PASZKOKliknij by wyświetlić biogram Ryszard, PAWLASKliknij by wyświetlić biogram Władysław, WAGNERKliknij by wyświetlić biogram Ryszard Ernest, ZMEŁTYKliknij by wyświetlić biogram Adolf
miejsca i wydarzenia
opisy
KL Posen: Niemiecki obóz Posen — Fort VII — założony ok. 10.10.1939 w Poznaniu do połowy 11.1939 funkcjonował formalnie jako niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Posen, i takie określenie używane jest w Białej Księdze także dla późniejszego okresu działania obozu. Był pierwszym takim obozem założonym przez Niemców na ziemiach polskich — w przypadku Wielkopolski włączonych bezpośrednio do Niemiec. Już w 10.1939 w KL Posen Niemcy po raz pierwszy użyli gazu do mordowania ludności cywilnej, w szczególności pacjentów szpitali psychiatrycznych. Od 11.1939 obóz funkcjonował jako więzienie policji politycznej Gestapo oraz obóz przejściowy (niem. Übergangslager), przed wysłaniem do obozów koncentracyjnych, takich jak KL Dachau czy KL Auschwitz. Od 28.05.1941 obóz został przemianowany na więzienie policyjne i korekcyjny obóz niewolniczej pracy (niem. Arbeitserziehungslager). W szczycie w obozie dokonywano od 7 do 9 egzekucji dziennie, masowo wieszano więźniów, część wyprowadzając także na egzekucje poza terenem obozu. Razem Niemcy zamordowali w KL Posen ok. 20 tys. mieszkańców Wielkopolski, w tym wielu przedstawicieli polskiej inteligencji, pacjentów i personel szpitali psychiatrycznych oraz kilkunastu kapłanów. Setki kapłanów katolickich przeszło przez obóz przed wysłaniem do obozów koncentracyjnych, głównie KL Dachau. Od 03.1943 rozpoczyna się okres przekształcenia obozu w zakłady przemysłowe (od 25.04.1944 — fabryka fimy Telefunken, produkująca radio dla łodzi podwodnych i samolotów). (więcej na: www.wmn.poznan.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])
UH Posen: niem. Untersuchungshaftanstalt Posen (pl. areszt śledczy Poznań), zarządzany przez niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policjha Państwowa), i.e. Gestapo, przy ul. Młyńskiej 1 w Poznaniu. Wykonywano w nim też wyroki śmierci przez gilotynowanie i powieszenie — razem w ciągu II wojny światowej Niemcy zamordować mieli tam co najmniej 1,639 osób (1,532 mężczyzn, 93 kobiety oraz 14 dzieci — osób poniżej 18. roku życia), w tym nawet ok. 1,400 osób prawd. uśmiercono poprzez zgilotynowanie. Skazańców w areszcie witano m.in. słowami: niem. „Wir werden auch mit dir fertig sein — Kopf herunter” (pl. „Z tobą też skończymy — trzymaj głowę nisko”). Wyroki zazwyczaj wykonywano we wtorki i piątki, ok. 06:00. Według zeznań jednego ze niemieckich zbrodniarzy: „Dwóch pomocników brało skazanego pod ramiona i prowadziło do ławy, na której kładli go twarzą w dół. Głowa wystawała nad wanną. Specjalna deska przyciskała kark skazanego. Na wezwanie prokuratora kat spuszczał nóż o wadze 2‐3 cetnarów. Ścięta głowa opadała do wanny”. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.10.05])
«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), gdzie nosił miano «AB‐aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
źródła
osobowe:
old.luteranie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.10.05], opus4.kobv.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.03.24], www.miejscapamiecinarodowej.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04], www.przybylscy.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
poznan.ap.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], commons.wikimedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], dzieje.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], hiveminer.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], lepczynski.euKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], gloria.skoczow.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], www.miejscapamiecinarodowej.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: MANITIUS Gustaw
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu