Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
NOWAK
imiona
Edmund
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja włocławskawięcej na
www.diecezja.wloclawek.pl
[dostęp: 2012.11.23]
diecezja włocławska i.e. kaliskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.10.13]
ordynariat polowy Wojska Polskiego RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]
akademickie wyróżnienia
doktor historii
magister filozofii
honorowe wyróżnienia
Order Wojenny Virtuti Militari — Srebrny (V klasy)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.10.13]
Krzyż Kampanii Wrześniowejwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.11.24]
Krzyż Oficerski „Polonia Restituta”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.04.16]
Krzyż Waleczności b. Ochotniczej Sprzymierzonej Armii generała Stanisława Bułak–Bałachowiczawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.03.10]
Złoty „Krzyż Zasługi”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
Medal „Polska Swemu Obrońcy”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.03.10]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległościwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.10.13]
data i miejsce
śmierci
04.1940
Twerdziś: obw. twerski, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
alt. daty i miejsca
śmierci
05.1940
szczegóły śmierci
W czasie I wojny światowej, po rosyjskiej klęsce w 05.1915 w bitwie pod Gorlicami, wypchnięciu Rosjan z Galicji Wschodniej i Białorusi, i utworzeniu przez niemieckiego okupanta niem. Kaiserlich–deutsche Generalgouverment Warschau (pl. Cesarsko–Niemieckie Generalne Gubernatorstwo Warszawskie), z siedzbą w Warszawie, i przez Austro–Węgry niem. Militärgeneralgouvernement in Polen (pl. Generalne Gubernatorstwo Wojskowe w Polsce), z siedzibą w Lublinie, jego parafia znalazła się na obszarze okupowanym przez Niemcy. Przeciwstawiał się zarządzeniom niemieckich władz okupacyjnych, usiłujących wprowadzić do szkół pacierz i naukę religii w języku niemieckim, i był za to trzykrotnie aresztowany.
W 1917, podczas posługi w Działoszynie, współpracował z konspiracyjną Polską organizacją wojskową POW — Działoszyn znajdował się wówczas pod okupacją austro–węgierską, w niem. Militärgeneralgouvernement in Polen, tuż przy granicy z terenem okupowanym przez Niemcy, czyli niem. Kaiserlich–deutsche Generalgouverment Warschau.
W 1918, pod koniec wojny, znów przeciwstawił się zarządzeniom władz niemieckich, tym razem dotyczących kontyngentów zboża na rzecz Niemców— i został internowany. Zwolniony dzięki interwencji ziemian i swoich parafian.
Po zakończeniu wojny i powstaniu państwa polskiego, w czasie wojny polsko–rosyjskiej 1919‐1921, zgłosił się 05.05.1920 ochotniczo do Wojska Polskiego. Został kapelanem i referentem oświatowym 3. Pułku Ułanów Śląskich. Pułk, w składzie 7. Brygady Kawalerii 3. Armii, wziął wówczas udział w rozpoczętej ok. 25.04.1920 tzw. wyprawie kijowskiej, mającej na celu wyprzedzenie przygotowywanej ofensywy rosyjskiej i próbę utworzenia stabilnego, przychylnego Polsce, państwa ukraińskiego. 26.05.1920 rozpoczęła się rosyjska ofensywa i 08.06.1920 Polacy zaczęli wycofywać się spod Kijowa. Pułk stanowił wówczas tylną straż 3. Armii, tocząc krwawe boje z atakującymi Rosjanami. M.in. 29.07‐03.08.1920 brał udział w bitwie pod Brodami i Beresteczkiem. 15‐16.08.1920 znalazł się ok. 40 km na wschód od Lublina. Właśnie rozpoczynała się decydująca Bitwa Warszawska (zwana „Cudem nad Wisłą”) i Pułk stoczył ciężką walkę z Rosjanami pod Cycowem. Zaraz potem wziął udział w polskiej kontrofensywie znad Wieprza — na linii Biała Podlaska – Białystok – Augustów, która weszła na tyły rosyjskich wojsk, przerywając jego linie wsparcia i powodując generalny odwrót Rosjan na wschód. W rejonie Augustowa Pułk musiał zmagać się z Litwinami, którzy wykorzystując ofensywę rosyjską próbowali zająć część ziem polskich, m.in. atakując Augustów. 20‐28.09.1920 wziął udział w zwycięskiej wielkiej bitwie nad Niemnem, która zdecydowała o klęsce rosyjskiej na północy — walcząc na linii Druskienniki – Nacza – Lida. Po zakończeniu walk prawd. został kapelanem szpitala zakaźnego w garnizonie Grodno, acz jego Pułk do połowy 1921 pełnił służbę dalej na północny–wschód, w okolicy Głębokiego, na północy polsko–litewskiej linii demarkacyjnej.
3. Pułk został wówczas wycofany w okolice Górnego Śląska. Prawd. wraz z nim, a może trochę wcześniej, znalazł się również na Górnym Śląsku, już po plebiscycie (niem. Volksabstimmung in Oberschlesien), nakazanego kończącym I wojnę światową pokojowym traktatem wersalskim z 28.06.1919. Plebiscyt przeprowadzono 20.03.1921, a jego wyniki — także na skutek błędów polskiej strony — okazały się dla Polski niekorzystne. Rozpoczęły się przygotowania do już III powstania śląskiego. 02.05.1921 powstała Naczelna Komenda Wojsk Powstańczych NKWP, najwyższy polski organ militarny. Został wówczas kapelanem Grupy „Wschód” Wydziału Duszpasterskiego NKWP. Powstanie wybuchło następnego dnia i trwało do rozejmu 05.07.1921.
W czasie najazdu niemieckiego i rosyjskiego na Polskę w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej szef służby duszpasterskiej Armii „Lublin” Wojska Polskiego (od mobilizacji w 08.1939).
Prawd. do 14.09.1939 przebywał wraz z dowództwem DOK II w Lublinie, a następnie wraz z nim — w tym dowódcą Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie, gen. Mieczysławem Smorawińskim — udał się, zgodnie z rozkazami, do Kowla, a potem do Włodzimierza Wołyńskiego.
Tam zastała go rosyjska agresja na Polskę, rozpoczęta 17.09.1939. Po dotarciu do Włodzimierza Wołyńskiego najeźdźczej armii rosyjskiej — miało to miejsce ok. 20.09.1939 — prawd. zamierzał, zgodnie z porozumieniem, wynegocjowanym z Rosjanami przez gen. Smorawińskiego w pertraktacjach — udać się wraz z oddziałami polskimi na zachód, w kierunku Bugu.
20.09.1939, po wyruszeniu z Włodzimierza, wszyscy — włącznie z gen. Smorawińskim — zostali zatrzymani przez Rosjan i „internowani” w obozie filtracyjnym NKWD PFŁ Szepietówka.
Następnie przetrzymywany w obozie koncentracyjnym KŁW Kozielsk w Kozielsku (albo KŁW Starobielsk w Starobielsku).
23‐24.12.1939 prawd. przetransportowany do więzienia Butyrki w Moskwie a następnie 29.12.1939 do obozu koncentracyjnego KŁW Ostaszków w Ostaszkowie.Z KŁW Ostaszków — jego nazwisko znajduje się na liście wywozowej NKWD nr 05/3 sporządzonej 05.04.1940, pozycja 71 (sprawa nr 1331), z nakazem przekazania do dyspozycji szefa Zarządu NKWD w Twerze — wywieziony prawd. w 04.1940 (data dzienna nie jest znana, ale sądząc po dacie opracowania listy wywozowej miało to miejsce — jak w innych znanych przypadkach — wkróce potem) do miejsca straceń w Twerze i zamordowany.
Decyzją Ministra Obrony Narodowej nr 439/MON z 05.10.2007 awansowany pośmiertnie do stopnia pułkownika.
Gen. Smorawiński zamordowany został przez Rosjan w Katyniu.
numery obozowe
1331 (KŁW OstaszkówKliknij by przejść do opisu)
przyczyna śmierci
zbiorowy mord
sprawstwo
Rosjanie
miejsca i wydarzenia
Twer (mordy NKWD 1940)Kliknij by przejść do opisu, «Ludobójstwo katyńskie 1940»Kliknij by przejść do opisu, KŁW OstaszkówKliknij by przejść do opisu, Moskwa (Butyrki)Kliknij by przejść do opisu, KŁW StarobielskKliknij by przejść do opisu, KŁW KozielskKliknij by przejść do opisu, PFŁ SzepietówkaKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu, Wojna polsko‐rosyjska 1919‐1921Kliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
03.12.1891
Półwiosek Starydziś: gm. Ślesin, pow. Konin, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]
alt. daty i miejsca
urodzenia
02.12.1891
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
25.03.1915 (katedra włocławskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])
szczegóły posługi
od 04.1939
dziekan — Dowództwo Okręgu Korpusu DOK Nr II Lublin, Wojsko Polskie
19.03.1939
proboszcz wojskowy RK — Wojsko Polskie — awans: służby stałej, w randze podpułkownika
1934 – 1939
starszy kapelan wojskowy RK — Lublindziś: pow. Lublin miasto, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Okręg Korpusu OK Nr II Lublin, Wojsko Polskie ⋄ parafia RK pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny — także: administrator parafii wojskowej; od 22.09.1938 kapelan Okręgowego Zaolziańskiego Korpusu Ochotniczego w Lublinie; honorowy kapelan Związku Kaniowszczyków i Żeligowszczyków Okręgu Lubelskiego
04.02.1934
starszy kapelan wojskowy RK — Wojsko Polskie — awans: zarządzeniem Prezydenta RP z 04.02.1934, ze starszeństwem od 01.01.1934 i 3. lokatą wśród wojskowego duchowieństwa rzymskokatolickiego, w randze majora
1933 – 1934
doktorant — Lwówdziś: grom. Lwów miasto, rej. Lwów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia, Uniwersytet im. Jana Kazimierza [i.e. Uniwersytet im. Jana Kazimierza w podziemiu (1941‐1944) / Uniwersytet im. Iwana Franki (1940‐1941) / Uniwersytet im. Jana Kazimierza (1919‐1939) / Uniwersytet Franciszkański (1817‐1918)] — rozprawa doktorska pt. „Rys dziejów duszpasterstwa wojskowego w Polsce w latach 968‐1831”, obrona publiczna 1934 (pierwsza wersja opublikowana wcześniej w 1932)
1925 – 1934
kapelan wojskowy RK — Nowa Wilejkadziś: dzielnica w Wilnie, rej. Wilno miasto, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ garnizon, Okręg Korpusu OK Nr III Grodno, Wojsko Polskie ⋄ parafia wojskowa RK pw. św. Stanisława Kostki Wyznawcy — także: administrator parafii wojskowej
1931 – 1932
student — Wilnodziś: rej. Wilno miasto, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ prawo, Wydział Prawa i Nauk Społecznych, Uniwersytet im. Stefana Batorego [i.e. Uniwersytet Wileński (od 1945) / niektóre wydziały w konspiracji (1939‐1945) / zamknięty przez Litwinów (1939) / Uniwersytet im. Stefana Batorego (1919‐1939)] — podyplomowe studia specjalistyczne
1925 – 1929
student — Wilnodziś: rej. Wilno miasto, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ historia, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet im. Stefana Batorego [i.e. Uniwersytet Wileński (od 1945) / niektóre wydziały w konspiracji (1939‐1945) / zamknięty przez Litwinów (1939) / Uniwersytet im. Stefana Batorego (1919‐1939)] — podyplomowe studia specjalistyczne, uwieńczone w 1930 tytułem Magistra Filozofii
1923 – 1925
kapelan wojskowy RK — Złoczówdziś: grom. Złoczów miasto, rej. Złoczów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ garnizon, Okręg Korpusu OK Nr VI Lwów, Wojsko Polskie ⋄ parafia wojskowa RK pw. św. Michała Archanioła — także: administrator parafii wojskowej
ok. 1923
kapelan wojskowy RK — Tarnopoldziś: grom. Tarnopol miasto, rej. Tarnopol, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ garnizon, Okręg Korpusu OK Nr VI Lwów, Wojsko Polskie
ok. 1922
kapelan wojskowy RK — Wołkowyskdziś: rej. Wołkowysk, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06] ⋄ garnizon, Okręg Korpusu OK Nr III Grodno, Wojsko Polskie ⋄ parafia wojskowa RK pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika — służby stałej; dekretem Naczelnika Państwa z 03.05.1922, zatwierdzony ze starszeństwem z 01.06.1919 i 40. lokatą wśród kapelanów wojskowych wyznania rzymskokatolickiego, w randze kapitana; dekretem L. 3448 Wodza Naczelnego z 16.12.1921, zweryfikowany ze starszeństwem z 01.04.1920 i 37. lokatą wśród kapelanów wojskowych wyznania rzymskokatolickiego, w randze kapitana; także: administrator parafii wojskowej
05.05.1920 – 06.1921
kapelan wojskowy RK — Wojsko Polskie — kapelan i referent oświatowy 3. Pułku Ułanów (do ok. 05.1921), ok. 1920/1921 kapelan szpitala zakaźnego w garnizonie Grodno; w 05.1921 kapelan Wydziału Duszpasterskiego Naczelnej Komendy Wojsk Powstańczych dla Grupy „Wschód” wojsk powstańczych, podczas III Powstania Śląskiego; formalnie do Wojska Polskiego przyjęty jako kapelan dekretem L. 2238 Naczelnego Wodza z 30.07.1920
1918 – 1920
wikariusz — Brzeźniodawn.: Brzeźno
dziś: gm. Brzeźnio, pow. Sieradz, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18] ⋄ parafia RK pw. św. Idziego ⋄ dekanat RK Złoczewdziś: gm. Złoczew, pow. Sieradz, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
1917 – 1918
wikariusz — Działoszyndziś: gm. Działoszyn, pow. Pajęczno, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18] ⋄ parafia RK pw. św. Marii Magdaleny ⋄ dekanat RK Wieluń / Praszkanazwy/siedziby dekanatu
dziś: Polska
1916 – 1917
wikariusz — Dłutówdziś: gm. Dłutów, pow. Pabianice, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.01] ⋄ parafia RK pw. św. Trzech Króli ⋄ dekanat RK Łaskdziś: gm. Łask, pow. Łask, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18]
1916
wikariusz — Włocławekdziś: pow. Włocławek miasto, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia RK pw. św. Jana Chrzciciela (farna) ⋄ dekanat RK Włocławekdziś: pow. Włocławek miasto, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] — prefekt
1915
wikariusz — Aleksandrów Kujawskidziś: gm. Aleksandrów Kujawski, pow. Aleksandrów Kujawski, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.08.03] ⋄ kościół RK pw. Przemienienia Pańskiego ⋄ Służewodziś: gm. Aleksandrów Kujawski, pow. Aleksandrów Kujawski, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18], parafia RK pw. św. Jana Chrzciciela ⋄ dekanat RK Nieszawadziś: gm. Nieszawa, pow. Aleksandrów Kujawski, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — także: prefekt szkół powszechnych
1909 – 1915
student — Włocławekdziś: pow. Włocławek miasto, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
autor prac historycznych, m.in. monumentalnych „Rys dziejów duszpasterstwa wojskowego w Polsce w latach 968‐1831”, Warszawa, 1932; „Duszpasterstwo wojskowe katolickie i prawosławne w Rosji 1832‐1914”, Wilno 1934; „Duszpasterstwo obozowe w Polsce”
inni związani
szczegółami śmierci
DUBIELKliknij by wyświetlić biogram Aleksander, JANASKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, KACPRZAKKliknij by wyświetlić biogram Józef, MARCOŃKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, MASŁOŃKliknij by wyświetlić biogram Władysław, MIKUCZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Józef, MIODUSZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Jan, OCHABKliknij by wyświetlić biogram Włodzimierz, PASZKOKliknij by wyświetlić biogram Ryszard, ROMANOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Wiktor, SKORELKliknij by wyświetlić biogram Józef, SZWEDKliknij by wyświetlić biogram Bronisław, WOJTYNIAKKliknij by wyświetlić biogram Czesław, ZAKRZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Franciszek
miejsca i wydarzenia
opisy
Twer (mordy NKWD 1940): W dniach 04.04‐22.05.1940 roku Rosjanie rozstrzelali w Twerze ok. 6,314 polskich jeńców wojennych z obozu koncentracyjnego w Ostaszkowie. Jeńców nocami przywożono — trasa z Ostaszkowa do Tweru to ok. 190 km — do siedziby NKWD (obecnie Twerski Instytut Medycznym przy ul. Sowieckiej, uprzednio gimnazjum klasyczne), pojedynczo w piwnicznym pomieszczeniu zwanym „pokojem leninowskim” identyfikowano, skuwano, przeprowadzano do innego pomieszczenia piwnicznego z drzwiami obitymi wojłokiem, po czym strzałem w tył głowy z niemieckiego pistoletu Walther P38 mordowano. Zwłoki wrzucano następnie do zbiorowych dołów śmierci w lesie w pobliżu miejscowości Miednoje, na terenie ośrodka letniskowego NKWD, i zasypywano koparką. Mordy stanowiły część zorganizowanej rosyjskiej akcji wobec polskich jeńców wojennych, noszącej wszelkie znamiona ludobójstwa, zwanej «ludobójstwem katyńskim». (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])
«Ludobójstwo katyńskie 1940»: 05.03.1940 rosyjskie władze komunazistowskie — Biuro Polityczne rosyjskiej partii komunazistowskiej — podjęło formalną decyzję o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych przetrzymywanych w rosyjskich obozach w konsekwencji niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow, najazdu na Polskę i zaboru połowy Polski w 09.1939, i rozpoczęcia II wojny światowej. Aktem wykonawczym był rozkaz nr 00350 szefa NKWD, Ławrentija Berii, o „rozładowaniu więzień NKWD” na Ukrainie i Białorusi. 03.03.1959 Aleksander Szelepin, szef rosyjskiego KGB, tak to opisał w ręcznej notatce: „W Komitecie Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów Rosji od 1940 przechowywane są akta ewidencyjne i inne materiały dotyczące rozstrzelanych w tymże roku jeńców i internowanych oficerów, żandarmów, policjantów, etc., osób z byłej burżuazyjnej Polski. Ogółem na podstawie decyzji trójki specjalnej NKWD ZSRR rozstrzelanych zostało 21,857 osób, z których: w Lesie Katyńskim (obwód smoleński) 4,421 osób, z obozu starobielskiego w pobliżu Charkowa 3,820 osób, z ostaszkowskiego obozu (obwód kaliniński) 6,311 osób, i 7,305 osób w innych obozach i więzieniach Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Cała operacja likwidacji wymienionych osób prowadzona była na podstawie Uchwały KC KPZR z 05.03.1940”. Operacja — mordów dokonywano m.in. w Katyniu, Charkowie, Twerze, Bykowni i Kuropatach — była koordynowana centralnie z siedziby NKWD w Moskwie. Świadczą o tym tzw. listy wywozowe kolejnych grup polskich jeńców (zazwyczaj ok. 100 osobowych) z obozów NKWD kierowanych do miejsc kaźni, opracowywane i rozsyłane na kilka dni przed mordem właśnie z Moskwy. Świadczą też wcześniejsze wywózki polskich kapłanów z obozów NKWD w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku do więzienia NKWD w Moskwie, lub ich odizolowanie, tuż przed świętami 25.12.1939 Bożego Narodzenia, prawd. by pozbawić polskich jeńców opieki duchowej w tym czasie — w sposób oczywisty działania sterowane z centrali NKWD w Moskwie. Istnieją przesłanki — cztery tzw. „metodyczne konferencje NKWD‐Gestapo” w 1939‐1940: w Brześciu nad Bugiem, Przemyślu, Zakopanem i Krakowie — o ścisłej współpracy Rosjan i Niemców w całkowitej eksterminacji narodu polskiego, a w szczególności polskich elit — co zatwierdzone zostało prawd. podczas spotkania socjalistycznych przywódców Niemiec, Heinricha Himmlera, i Rosji, Ławrientija Berii, w pałacyku myśliwskim Niemca, Hermanna Göringa, w Romintach w Puszczy Rominckiej w Prusach Wschodnich. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.12.15])
KŁW Ostaszków: Rosyjski ros. Концентрационный Лагерь для Военнопленных (pl. Jeniecki Obóz Koncentracyjny) KŁW, zarządzany przez ludobójczą rosyjską organizację NKWD, dla Polaków aresztowanych po najeździe w 1939, fukcjonujący w latach 1939‐1940 w Ostaszkowie — w rzeczywistości na oddalonych ok. 11 km Ostaszkowa wysepkach Stołobnyj oraz półwyspie Swietlica na jeziorze Seliger, w byłym prawosławnym monasterze, Pustelni Niłowo‐Stołobieńskiej, zrabowanym i zamkniętym przez rosyjskich bolszewików w 1928. W 04.1940 przetrzymywano w nim 6,570 osób (w 04.1940, w 11.1940 — 8397), z których ok. 6,300 została następnie — w ramach realizacji decyzji rosyjskich władz o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych — zamordowana w Twerze. Wśród ofiar byli m.in. funkcjonariusze polskiej Policji Państwowej, Korpusu Ochrony Pogranicza KOP, Żandarmerii Wojskowej, Służby Więziennej, oficerowie i żołnierze Wojska Polskiego, oficerowie wywiadu i kontrwywiadu Oddziału II Sztabu Głównego, księża, pracownicy sądownictwa, straży pożarnej, leśnicy oraz osadnicy wojskowi ze wschodniej części II Rzeczypospolitej. Na innej wyspie jeziora Seliger, Gorodomla, w latach 1946‐1953 Rosjanie przetrzymywali grupę niemieckich specjalistów z zespołu Wernhera von Brauna, którzy pod kierunkiem Siergieja Korolowa, pracowali nad rosyjskim rakietami. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])
Moskwa (Butyrki): Przejściowe i śledcze. ciężkie więzienie w Moskwie — dla tzw. więźniów politycznych — w którym Rosjanie przetrzymywali i zamordowali tysiące Polaków. Założone prawd. w XVII w. W XIX w. przetrzymywano w nim wielu Polaków — uczestników powstań narodowych (1831 i 1863). W czasach komunizmu miejsce internowania politycznych więźniów, głównie przed wysłaniem do rosyjskich obozów pracy niewolniczej Gułag. W 1937‐8, podczas wielkich prześladowań, jednorazowo w więzieniu przetrzymywano do 20,000 ofiar (ok. 170 na celę). Tysiące zostało zamordowanych. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])
KŁW Starobielsk: Rosyjski ros. Концентрационный Лагерь для Военнопленных (pl. Jeniecki Obóz Koncentracyjny) KŁW, zarządzany przez ludobójczą rosyjską organizację NKWD, dla Polaków aresztowanych po najeździe w 1939, fukcjonujący w latach 1939‐1940 w Starobielsku — na terenie prawosławnego monasteru pw. Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość”, zrabowanego i zamkniętego przez rosyjskich bolszewików w 1923. W 04.1940 przetrzymywano — na jednego jeńca przypadało około 1,25 m2 powierzchni pryczy, na której spał, jadł i trzymał swój dobytek, początkowo jeńcy otrzymywali tylko jeden posiłek dziennie — w nim 3,800 osób (w 11.1939 — 11,262). Zostali oni następnie — w ramach realizacji decyzji rosyjskich władz o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych — zamordowani w Charkowie. Wśród ofiar było 8 generałów, 55 pułkowników, 127 podpułkowników, 230 majorów, ok. 1000 kapitanów i rotmistrzów, ok. 2,450 poruczników i podporuczników Wojska Polskiego. Prawie połowę stanowili oficerowie rezerwy: ponad 20 profesorów wyższych uczelni, cały bez wyjątku personel naukowy Instytutu Przeciwgazowego Wojska Polskiego i prawie cały personel Instytutu Uzbrojenia Wojska Polskiego, ok. 400 lekarzy, kilkuset prawników, kilkuset inżynierów, ok. 100 nauczycieli, ok. 600 lotników, wielu działaczy społecznych, kilkudziesięciu literatów i dziennikarzy. Także później wykorzystywany przez Rosjan jako obóz koncentracyjny dla Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])
KŁW Kozielsk: Rosyjski ros. Концентрационный Лагерь для Военнопленных (pl. Jeniecki Obóz Koncentracyjny) KŁW, zarządzany przez ludobójczą rosyjską organizację NKWD, dla Polaków aresztowanych po najeździe w 1939, fukcjonujący w latach 1939‐1940 w Kozielsku — na terenie XVIII wiecznego prawosławnego Stauropigialnego Optyńskiego Monasteru pw. Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni, zamkniętego i zrabowanego przez rosyjskich bolszewików w 1923. W 04.1940 przetrzymywano w nim ok. 4,594 osoby, którzy zostali następnie — w ramach realizacji decyzji rosyjskich władz o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych — zamordowani w Katyniu. Wśród jeńców był jeden kontradmirał Polskiej Marynarki Wojennej, czterech generałów, ok. 100 pułkowników i podpułkowników, ok. 300 majorów i ok. 1000 kapitanów i rotmistrzów Wojska Polskiego. Ok. połowy stanowili oficerowie rezerwy, wśród których było m.in. 21 profesorów, docentów i wykładowców szkół wyższych, ponad 300 lekarzy, kilkuset prawników, kilkuset inżynierów, kilkuset nauczycieli i wielu literatów, dziennikarzy i publicystów. Była też jedna kobieta, ppor. pilot Janina Lewandowska. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])
PFŁ Szepietówka: Rosyjski ros. Проверочно‐Фильтрационный Ла́герь (pl. Obóz Sprawdzająco‐Filtracyjny) PFŁ, w którym ludobójcza rosyjska organizacja NKWD przeprowadzała selekcję i odizolowywanie najbardziej „niebezpiecznych” lub najcenniejszych dla nich więźniów — utworzony po rosyjskiej inwazji na Polskę 17.09.1939, powołaniu 19.09.1939 przez szefa NKWD, Ławrentego Berię, Zarządu NKWD do spraw Jeńców Wojennych i Internowanych, i nakazaniu utworzenia szeregu obozów dla jeńców polskich. Funkcjonował w latach 1939‐1940 w Szepietówce/Szepetówce na wówczas polskiej Ukrainie. Przetrzymywano w nim ok. 20,000 jeńców — polskiej inteligencji i wojskowych — w krańcowo ciężkich warunkach: musieli spać na gołej ziemi, bez jedzenia a po wodę musieli stać godzinami w kolejkach. Stamtąd przewiezieni zostali do obozów koncentracyjnych a następnie na miejsca egzekucji. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04])
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Wojna polsko‐rosyjska 1919‐1921: Wojna o niepodległość i granice Rzeczpospolitej. Polska odzyskała niepodległość w 1918, ale o granice musiała walczyć z dawnymi potęgami imperialnymi, w szczególności z Rosją. Rosja planowała wzniecenie rewolucji bolszewickiej w krajach zachodu Europy, co stało się przyczyną rozpętania przez nią w 1920 wojny przeciw Polsce. Pokonana został w bitwie warszawskiej, zwanej „cudem nad Wisłą” (jednej z 10 najważniejszych bitew w historii świata, według niektórych historyków), w 08.1920, dzięki której Polska odzyskała część ziem utraconych w ramach rozbiorów Polski w XVIII w., a Europa ocalona została przed ludobójczym komunizmem. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])
źródła
osobowe:
www.ordynariat.wp.mil.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.niedziela.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.02.15], episkopat.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], ordynariat.wp.mil.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.12.13], www.ogrodywspomnien.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], 4historie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]
bibliograficzne:
„Ofiary zbrodni niemieckiej spośród duchowieństwa diec. włocławskiej”, ks. Stanisław Librowski, „Kronika Diecezji Włocławskiej”, 07‐08.1947
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.muzeumkatynskie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.01.21], episkopat.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], www.muzeumkatynskie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.01.21], www.ogrodywspomnien.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.11.14], www.skyscrapercity.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04], ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.12.15], www.moremaiorum.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], radio.lublin.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.05.23], ofm.krakow.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.05.23], www.katedrapolowa.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.16], ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: NOWAK Edmund
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu