funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja lwowska
więcej na: www.rkc.lviv.ua [dostęp: 2013.05.19]

honorowe wyróżnienia

kanonik Expositorii Canonicalis
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.11.14]

data i miejsce śmierci

05.04.1940

Twer
obw. twerski, Rosja

szczegóły śmierci

Po niemieckiej i rosyjskiej inwazji Polski w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej aresztowany przez Rosjan podczas zatrzymań polskiego personelu więziennego w Stanisławowie w 09‑10.1939. Uwięziony w Stanisławowie. Stamtąd wywieziony do więzienia w Kijowie, a następnie do obozu koncentracyjnego Starobielsk. W Wigilię 24.12.1939 prawd. przetransportowany do więzienia Butyrki w Moskwie a następnie wiosną 1940 do obozu koncentracyjnego Ostaszków. Stamtąd wywieziony do miejsca straceń w Twerze i zamordowany.

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Rosjanie

data i miejsce urodzenia

20.01.1895

Rudnik nad Sanem
gm. Rudnik nad Sanem, pow. Nisko, woj. podkarpackie, Polska

alt. daty i miejsca urodzenia

02.01.1895

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

1918 (Lwów)

szczegóły posługi

ok. 1924–1939 — prefekt {parafia: Stanisławów, pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny; dek.: Stanisławów}, [C.K. II Gimnazjum /do ok. 1918/, II Państwowe Gimnazjum /od ok. 1919/, II Państwowe Gimnazjum im. Marszałka Józefa Piłsudskiego /do 1937/, II Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Marszałka Józefa Piłsudskiego /od 1937/] — lata 1928‑39, szkoła publiczna w Kniahininie — ok. 1925, Prywatna Szkoła Przemysłowa dla Dziewcząt — 1932‑35, Państwowa Koedukacyjna Szkoła Handlowa —1935‑37, Prywatne Gimnazjum Kupieckie —1938‑9
1924–1939 — kapelan {Stanisławów, więzienie}, w stopniu kapitana
ok. 1921–ok. 1924 — wikariusz {parafia: Rohatyn, pw. św. Mikołaja Biskupa; dek.: Konkolniki}
od 1918 — wikariusz {parafia: Śniatyn, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny; dek.: Horodenka}
1913–1918 — student {Lwów, filozofia i teologia, Seminarium Duchowne}

inni związani szczegółami śmierci

DUBIEL Aleksander, JANAS Mieczysław, KACPRZAK Józef, MARCOŃ Mieczysław, MASŁOŃ Władysław, MIKUCZEWSKI Józef, MIODUSZEWSKI Jan, NOWAK Edmund, OCHAB Włodzimierz, PASZKO Ryszard, ROMANOWSKI Wiktor, SKOREL Józef, WOJTYNIAK Czesław, ZAKRZEWSKI Franciszek

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Twer: W dniach 04.03—22.05.1940 roku Rosjanie rozstrzelali w Twerze ok. 6,300 polskich jeńców wojennych z obozu w Ostaszkowie. Zwłoki wrzucano następnie do zbiorowych dołów śmierci w lesie w pobliżu miejscowości Miednoje. Było to realizacja decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej z 05.03.1940 — o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych przetrzymywanych w rosyjskich obozach po zaborze z 1939. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23])

Ostaszków (nr więźnia: 2753): W latach 1939—40 w Ostaszkowie — w rzeczywistości na oddalonych ok. 11 km wysepkach Stołobnyj oraz Swietlica na jeziorze Seliger, w byłym prawosławnym monasterze, Pustelni Niłowo–Stołobieńskiej — działał rosyjski obóz koncentracyjny dla Polaków aresztowanych po zaborze w 1939. W 04.1940 przetrzymywano w nim 6,570 osób, z których ok. 6,300 została następnie — w ramach realizacji decyzji rosyjskich władz o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych — zamordowana w Twerze. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23])

Moskwa (Butyrki): Przejściowe i śledcze. ciężkie więzienie w Moskwie — dla tzw. więźniów politycznych — w którym Rosjanie przetrzymywali i zamordowali tysiące Polaków. Założone prawd. w XVII w. W XIX w. przetrzymywano w nim wielu Polaków — uczestników powstań narodowych (1831 i 1863). W czasach komunizmu miejsce internowania politycznych więźniów, głównie przed wysłaniem do rosyjskich obozów pracy niewolniczej Gułag. W 1937‑8, podczas wielkich prześladowań, jednorazowo w więzieniu przetrzymywano do 20,000 ofiar (ok. 170 na celę). Tysiące zostało zamordowanych. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.05.09])

Starobielsk: W latach 1939‑41 w Starobielsku działał rosyjski obóz koncentracyjny dla Polaków aresztowanych po zaborze w 1939. W 04.1940 przetrzymywano w nim 3,800 osób, którzy zostali następnie — w ramach realizacji decyzji rosyjskich władz o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych — zamordowani w Charkowie. Także później wykorzystywany przez Rosjan jako obóz koncentracyjny dla Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23])

Kijów (Łukianiwska): Rosyjskie więzienie polityczne w Kijowie, prowadzone przez zbrodnicze NKWD. (więcej na: en.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21])

Stanisławów: Więzienie wykorzystywane zarówno przez Rosjan (lata 1939‑41 — gdy Rosjanie uciekali w 06.1941 dokonali rzezi więźniów — oraz od 1944); Niemców (w latach 1941‑4); jak i ponownie Rosjan po odrzuceniu Niemców i rozpoczęciu kolejnej okupacji rosyjskiej w 1944. Miejsce kaźni tysięcy Polaków. (więcej na: stanislawow.net [dostęp: 2014.01.06], stanislawow.net [dostęp: 2014.01.06])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
www.ordynariat.wp.mil.pl [dostęp: 2012.11.23], cracovia-leopolis.pl [dostęp: 2013.01.06], sandomierz.gosc.pl [dostęp: 2017.01.29], episkopat.pl [dostęp: 2019.10.13], www.ordynariat.wp.mil.pl [dostęp: 2013.02.09], 4historie.pl [dostęp: 2014.05.09]
bibliograficzne:
„Lista strat wśród duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939‑1945”, red. Józef Krętosz, Maria Pawłowiczowa, Opole, 2005
„Słownik biograficzny duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939‑1945”, Maria Pawłowiczowa (red.), ks. Józef Krętosz (red.), Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole, 2007
„Schematismus Universi Saecularis et Regularis Cleri Archi Diaeceseos Metropol. Leopol. Rit. Lat.”, Kuria Metropolitalna Lwowska, od 1860 do 1938
oryginalnych zdjęć:
www.ogrodywspomnien.pl [dostęp: 2014.07.11], episkopat.pl [dostęp: 2019.10.13], www.moremaiorum.pl [dostęp: 2018.09.02], sandomierz.gosc.pl [dostęp: 2017.01.29], katedrapolowa.pl [dostęp: 2017.01.29], www.katedrapolowa.pl [dostęp: 2014.01.16], ipn.gov.pl [dostęp: 2019.02.02]