funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja przemyskawięcej na
www.przemyska.pl
[dostęp: 2013.02.15]
ordynariat polowy Wojska Polskiego RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]

honorowe wyróżnienia

Order Wojenny Virtuti Militari — Srebrny (V klasy)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.10.13]
Krzyż Kampanii Wrześniowejwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.11.24]

data i miejsce
śmierci

25.04.1940

Twerdziś: obw. twerski, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

alt. daty i miejsca
śmierci

26.04.1940, 27.04.1940

szczegóły śmierci

alt. szczegóły śmierci

numery obozowe

4818 (KŁW OstaszkówKliknij by przejść do opisu)

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Rosjanie

miejsca i wydarzenia

Twer (mordy NKWD 1940)Kliknij by przejść do opisu, «Ludobójstwo katyńskie 1940»Kliknij by przejść do opisu, KŁW OstaszkówKliknij by przejść do opisu, Moskwa (Butyrki)Kliknij by przejść do opisu, KŁW KozielskKliknij by przejść do opisu, PFŁ Oranki nr 74Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

02.01.1904

Świerzowa Polskadziś: gm. Chorkówka, pow. Krosno, woj. podkarpackie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.10.09]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

29.06.1928 (Przemyśldziś: pow. Przemyśl miasto, woj. podkarpackie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

DUBIELKliknij by wyświetlić biogram Aleksander, KACPRZAKKliknij by wyświetlić biogram Józef, MARCOŃKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, MASŁOŃKliknij by wyświetlić biogram Władysław, MIKUCZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Józef, MIODUSZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Jan, NOWAKKliknij by wyświetlić biogram Edmund, OCHABKliknij by wyświetlić biogram Włodzimierz, PASZKOKliknij by wyświetlić biogram Ryszard, ROMANOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Wiktor, SKORELKliknij by wyświetlić biogram Józef, SZWEDKliknij by wyświetlić biogram Bronisław, WOJTYNIAKKliknij by wyświetlić biogram Czesław, ZAKRZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Franciszek

miejsca i wydarzenia
opisy

Twer (mordy NKWD 1940): W dniach 04.04‐22.05.1940 roku Rosjanie rozstrzelali w Twerze ok. 6,314 polskich jeńców wojennych z obozu koncentracyjnego w Ostaszkowie. Jeńców nocami przywożono — trasa z Ostaszkowa do Tweru to ok. 190 km — do siedziby NKWD (obecnie Twerski Instytut Medycznym przy ul. Sowieckiej, uprzednio gimnazjum klasyczne), pojedynczo w piwnicznym pomieszczeniu zwanym „pokojem leninowskim” identyfikowano, skuwano, przeprowadzano do innego pomieszczenia piwnicznego z drzwiami obitymi wojłokiem, po czym strzałem w tył głowy z niemieckiego pistoletu Walther P38 mordowano. Zwłoki wrzucano następnie do zbiorowych dołów śmierci w lesie w pobliżu miejscowości Miednoje, na terenie ośrodka letniskowego NKWD, i zasypywano koparką. Mordy stanowiły część zorganizowanej rosyjskiej akcji wobec polskich jeńców wojennych, noszącej wszelkie znamiona ludobójstwa, zwanej «ludobójstwem katyńskim». (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

«Ludobójstwo katyńskie 1940»: 05.03.1940 rosyjskie władze komunazistowskie — Biuro Polityczne rosyjskiej partii komunazistowskiej — podjęło formalną decyzję o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych przetrzymywanych w rosyjskich obozach w konsekwencji niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow, najazdu na Polskę i zaboru połowy Polski w 09.1939, i rozpoczęcia II wojny światowej. Aktem wykonawczym był rozkaz nr 00350 szefa NKWD, Ławrentija Berii, o „rozładowaniu więzień NKWD” na Ukrainie i Białorusi. 03.03.1959 Aleksander Szelepin, szef rosyjskiego KGB, tak to opisał w ręcznej notatce: „W Komitecie Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów Rosji od 1940 przechowywane są akta ewidencyjne i inne materiały dotyczące rozstrzelanych w tymże roku jeńców i internowanych oficerów, żandarmów, policjantów, etc., osób z byłej burżuazyjnej Polski. Ogółem na podstawie decyzji trójki specjalnej NKWD ZSRR rozstrzelanych zostało 21,857 osób, z których: w Lesie Katyńskim (obwód smoleński) 4,421 osób, z obozu starobielskiego w pobliżu Charkowa 3,820 osób, z ostaszkowskiego obozu (obwód kaliniński) 6,311 osób, i 7,305 osób w innych obozach i więzieniach Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Cała operacja likwidacji wymienionych osób prowadzona była na podstawie Uchwały KC KPZR z 05.03.1940”. Operacja — mordów dokonywano m.in. w Katyniu, Charkowie, Twerze, Bykowni i Kuropatach — była koordynowana centralnie z siedziby NKWD w Moskwie. Świadczą o tym tzw. listy wywozowe kolejnych grup polskich jeńców (zazwyczaj ok. 100 osobowych) z obozów NKWD kierowanych do miejsc kaźni, opracowywane i rozsyłane na kilka dni przed mordem właśnie z Moskwy. Świadczą też wcześniejsze wywózki polskich kapłanów z obozów NKWD w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku do więzienia NKWD w Moskwie, lub ich odizolowanie, tuż przed świętami 25.12.1939 Bożego Narodzenia, prawd. by pozbawić polskich jeńców opieki duchowej w tym czasie — w sposób oczywisty działania sterowane z centrali NKWD w Moskwie. Istnieją przesłanki — cztery tzw. „metodyczne konferencje NKWD‐Gestapo” w 1939‐1940: w Brześciu nad Bugiem, Przemyślu, Zakopanem i Krakowie — o ścisłej współpracy Rosjan i Niemców w całkowitej eksterminacji narodu polskiego, a w szczególności polskich elit — co zatwierdzone zostało prawd. podczas spotkania socjalistycznych przywódców Niemiec, Heinricha Himmlera, i Rosji, Ławrientija Berii, w pałacyku myśliwskim Niemca, Hermanna Göringa, w Romintach w Puszczy Rominckiej w Prusach Wschodnich. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.12.15])

KŁW Ostaszków: Rosyjski ros. Концентрационный Лагерь для Военнопленных (pl. Jeniecki Obóz Koncentracyjny) KŁW, zarządzany przez ludobójczą rosyjską organizację NKWD, dla Polaków aresztowanych po najeździe w 1939, fukcjonujący w latach 1939‐1940 w Ostaszkowie — w rzeczywistości na oddalonych ok. 11 km Ostaszkowa wysepkach Stołobnyj oraz półwyspie Swietlica na jeziorze Seliger, w byłym prawosławnym monasterze, Pustelni Niłowo‐Stołobieńskiej, zrabowanym i zamkniętym przez rosyjskich bolszewików w 1928. W 04.1940 przetrzymywano w nim 6,570 osób (w 04.1940, w 11.1940 — 8397), z których ok. 6,300 została następnie — w ramach realizacji decyzji rosyjskich władz o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych — zamordowana w Twerze. Wśród ofiar byli m.in. funkcjonariusze polskiej Policji Państwowej, Korpusu Ochrony Pogranicza KOP, Żandarmerii Wojskowej, Służby Więziennej, oficerowie i żołnierze Wojska Polskiego, oficerowie wywiadu i kontrwywiadu Oddziału II Sztabu Głównego, księża, pracownicy sądownictwa, straży pożarnej, leśnicy oraz osadnicy wojskowi ze wschodniej części II Rzeczypospolitej. Na innej wyspie jeziora Seliger, Gorodomla, w latach 1946‐1953 Rosjanie przetrzymywali grupę niemieckich specjalistów z zespołu Wernhera von Brauna, którzy pod kierunkiem Siergieja Korolowa, pracowali nad rosyjskim rakietami. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

Moskwa (Butyrki): Przejściowe i śledcze. ciężkie więzienie w Moskwie — dla tzw. więźniów politycznych — w którym Rosjanie przetrzymywali i zamordowali tysiące Polaków. Założone prawd. w XVII w. W XIX w. przetrzymywano w nim wielu Polaków — uczestników powstań narodowych (1831 i 1863). W czasach komunizmu miejsce internowania politycznych więźniów, głównie przed wysłaniem do rosyjskich obozów pracy niewolniczej Gułag. W 1937‐8, podczas wielkich prześladowań, jednorazowo w więzieniu przetrzymywano do 20,000 ofiar (ok. 170 na celę). Tysiące zostało zamordowanych. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

KŁW Kozielsk: Rosyjski ros. Концентрационный Лагерь для Военнопленных (pl. Jeniecki Obóz Koncentracyjny) KŁW, zarządzany przez ludobójczą rosyjską organizację NKWD, dla Polaków aresztowanych po najeździe w 1939, fukcjonujący w latach 1939‐1940 w Kozielsku — na terenie XVIII wiecznego prawosławnego Stauropigialnego Optyńskiego Monasteru pw. Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni, zamkniętego i zrabowanego przez rosyjskich bolszewików w 1923. W 04.1940 przetrzymywano w nim ok. 4,594 osoby, którzy zostali następnie — w ramach realizacji decyzji rosyjskich władz o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych — zamordowani w Katyniu. Wśród jeńców był jeden kontradmirał Polskiej Marynarki Wojennej, czterech generałów, ok. 100 pułkowników i podpułkowników, ok. 300 majorów i ok. 1000 kapitanów i rotmistrzów Wojska Polskiego. Ok. połowy stanowili oficerowie rezerwy, wśród których było m.in. 21 profesorów, docentów i wykładowców szkół wyższych, ponad 300 lekarzy, kilkuset prawników, kilkuset inżynierów, kilkuset nauczycieli i wielu literatów, dziennikarzy i publicystów. Była też jedna kobieta, ppor. pilot Janina Lewandowska. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

PFŁ Oranki nr 74: Rosyjski ros. Проверочно‐Фильтрационный Ла́герь (pl. Obóz Sprawdzająco‐Filtracyjny) PFŁ, w którym ludobójcza rosyjska organizacja NKWD przeprowadzała selekcję i odizolowywanie najbardziej „niebezpiecznych” lub najcenniejszych dla nich więźniów — utworzony po rosyjskiej inwazji na Polskę 17.09.1939, powołaniu 19.09.1939 przez szefa NKWD, Ławrentego Berię, Zarządu NKWD do spraw Jeńców Wojennych i Internowanych, i nakazaniu utworzenia szeregu obozów dla jeńców polskich. Założony w zamkniętym w 1920 przez bolszewików monasterze pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny we wsi Oranki, w pobliżu linii kolejowej Niżny Nowogród ‐ Arzamas, w obwodzie Niżny Nowogród. Przetrzymywano w nim czasowo — w warunkach bardzo ciężkich, m.in. jeńcy musieli gasić pragnienie śniegiem — prawd. do ok. 6,000 jeńców polskich. Część więźniów przewieziono następnie do innych obozów, m.in. Kozielska. Od 1942 w obozie więziono jeńców innych narodowości, m.in. Niemców, Finów, Węgrów, Austriaków, Rumunów i Włochów, których liczba dochodziła do 12,000. (więcej na: historianamapie.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.12.15])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.ordynariat.wp.mil.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.podkarpacki.civitaschristiana.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.17], kapelanikatynscy.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.12.15], episkopat.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13]
bibliograficzne:
„Lista strat wśród duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939‐1945”, red. Józef Krętosz, Maria Pawłowiczowa, Opole, 2005
„Słownik biograficzny duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939‐1945”, Maria Pawłowiczowa (red.), ks. Józef Krętosz (red.), Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole, 2007
„Schematismus Venerabilis Cleri Dioecesis PremisliensisKliknij by wyświetlić stronę źródłową”, Kuria diecezji przemyskiej, od 1866 do 1938
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
kapelanikatynscy.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.12.03], niebieskaeskadra.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], wp.naszdziennik.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.12.03], www.moremaiorum.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], pamietajskadjestes.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.12.10], www.miejscapamiecinarodowej.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.08.14], www.krosno24.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14], radio.lublin.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.05.23], ofm.krakow.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.05.23], www.katedrapolowa.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.16], ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]