Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
SZUMOWSKI
imiona
Marian Ryszard
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja łomżyńskawięcej na
www.kuria.lomza.pl
[dostęp: 2012.11.23]
diecezja sejneńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.22]
ordynariat polowy Wojska Polskiegowięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]
honorowe wyróżnienia
kanonik honorowywięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14]
data i miejsce
śmierci
27.01.1941
Mińskdziś: obw. miasto Mińsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
alt. daty i miejsca
śmierci
02.1941, 03.1941, 06.1941 (po)
Kuropatyuroczysko, kompleks leśny
dziś: na granicy Mińska, ssow. Borowlany, rej. Mińsk, obw. miasto Mińsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
na drodze Mińsk ‐ Czerwieńdziś: obw. Mińsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16]
szczegóły śmierci
Po niemieckiej i rosyjskiej inwazji Polski w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji rosyjskiej, działacz konspiracyjnego Związku Walki Zbrojnej ZWZ (część późniejszego Polskiego Państwa Podziemnego) pod pseudonimem „Kierowca”.
Aresztowany przez Rosjan 10.07.1940 w swojej parafii Jedwabne — prawd w związku z rozpracowaniem w 1940 organizacji przez Rosjan (według niektórych źródeł dzięki infiltracji przez żydowskiego agenta i prowokatora o nazwisku Epstein — w rejonie Jedwabnego większość kolaborujących z Rosjanami stanowili Żydzi) i rozbiciem kwatery bazy partyzanckiej w Kobielnie — wraz z ok. 250 partyzantami i działaczami niepodległościowymi, w tym ks. Stanisławem Cudnikiem.
Przewieziony do Łomży, gdzie znajdował się wstępny obóz rozdzielczy.
Stamtąd wywieziony do Mińska.
Tam torturowany.
Jedna z ofiar, dzieląca celę w Mińsku z kapłanem, pisała we wspomnieniach: „w Jedwabnem przesłuchali Żydzi, w Łomży — Żydzi, w Białymstoku — Żydzi, i w Mińsku — Żydzi […] Bicie było niemiłosierne. Przesłuchania były dwa razy, a nieraz i trzy razy na dobę”.
27.01.1941 skazany prawd. przez ludobójczy rosyjski sąd kapturowy Kolegium Specjalnego NKWD (znany jako «Trojka NKWD») na karę śmierci.
Zamordowany.
Wspomniany świadek pisał: „Pewnego razu ksiądz nie wrócił z przesłuchania, to już wiedzieli, że jest rozstrzelany”.
Jego nazwisko znajduje się na tzw. „kuropackiej liście śmierci” (katyńskiej).
alt. szczegóły śmierci
Według niektórych źródeł skazany przez Rosjan wraz z m.in. ks. Stanisławem Cudnikiem.
W 02.1941 lub 03.1941 wyprowadzony z celi wraz z ks. Cudnikiem i zamordowany — prawd. w więzieniu w Mińsku.
Według innych miał zginąć podczas „marszu śmierci” pędzonych przez Rosjan z Mińska więźniów na wschód, w kierunku Czerwieni, po ataku niemieckim w 06.1941 na rosyjskiego sojusznika.
przyczyna śmierci
zbiorowy mord
sprawstwo
Rosjanie
miejsca i wydarzenia
KuropatyKliknij by przejść do opisu, „Marsz śmierci” Mińsk‐CzerwieńKliknij by przejść do opisu, MińskKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
16.08.1885
Budy Żelaznedziś: gm. Mały Płock, pow. Kolno, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.10.09]
alt. daty i miejsca
urodzenia
16.01.1895, 04.04.1895, 16.06.1896, 16.07.1895
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
23.09.1922
szczegóły posługi
1936 – 1940
dziekan — dekanat RK Jedwabnedziś: gm. Jedwabne, pow. Łomża, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.05.23]
1931 – 1940
proboszcz — Jedwabnedziś: gm. Jedwabne, pow. Łomża, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.05.23] ⋄ parafia RK pw. św. Jakuba Apostoła ⋄ dekanat RK Jedwabnedziś: gm. Jedwabne, pow. Łomża, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.05.23]
1928 – 1931
proboszcz — Hołynkadziś: ssow. Sopoćkinie, rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16] ⋄ parafia RK pw. Podwyższenia Krzyża Świętego ⋄ dekanat RK Teolindziś: część Sopoćkiń, ssow. Sopoćkinie, rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.27]
1924 – ok. 1928
wikariusz — Łomżadziś: pow. Łomża miasto, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Michała Archanioła ⋄ dekanat RK Łomżadziś: pow. Łomża miasto, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
wikariusz — Puchałydziś: gm. Łomża, pow. Łomża, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18] ⋄ parafia RK pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika ⋄ dekanat RK Łomżadziś: pow. Łomża miasto, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1923
wikariusz — Wąsoszdziś: gm. Wąsosz, pow. Grajewo, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16] ⋄ parafia RK pw. Przemienienia Pańskiego ⋄ dekanat RK Wąsoszdziś: gm. Wąsosz, pow. Grajewo, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16]
1922 – 1923
student — Warszawadziś: pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ teologia, Uniwersytet Warszawski [i.e. Uniwersytet Warszawski (od 1945) / Uniwersytet w konspiracji (1939‐1945) / Uniwersytet im. Józefa Piłsudskiego (1935‐1939) / Uniwersytet Warszawski (1915‐1935) / Cesarski Uniwersytet Warszawski (1870‐1915)]
1919 – 1922
student — Łomżadziś: pow. Łomża miasto, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
inni związani
szczegółami śmierci
CUDNIKKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, GOJKliknij by wyświetlić biogram Jan, RADWAŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Józef Jan, CIEŚLAKliknij by wyświetlić biogram Feliks, JASTRZĘBSKIKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, KUREKKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, MALINOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Klemens, STANISŁAWSKIKliknij by wyświetlić biogram Stefan, SZCZERBICKIKliknij by wyświetlić biogram Fabian, ŻURAWSKIKliknij by wyświetlić biogram Czesław, ŻYLIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Bolesław
miejsca i wydarzenia
opisy
Kuropaty: W 1940 roku Rosjanie rozstrzelali prawd. Mińsku, w budynku przy ul. Lenina 17, a następnie pochowali prawd. w dołach w Kuropatach k. Mińska nieznaną liczbę Polaków. Na tzw. „białoruskiej liście katyńskiej” — potwierdzonej tzw. „listami dyspozycyjnymi” wysyłanymi w 04‐05.1940 przez 1. Wydział Specjalny NKWD w Moskwie w sprawie transportów polskich jeńców na miejsca egzekucji: 9 z tych list dotyczy więźniów z Białorusi — mowa jest o ok. 3,870 osobach (według innych danych 4,465) przywiezionych wcześniej z więzień NKWD, m.in. w Brześciu (ok. 1,500 osób), w Pińsku (ok. 500 osób), w Baranowiczach (ok. 450 osób). Było to realizacja decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej — z 05.03.1940 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych przetrzymywanych w rosyjskich obozach po niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow zaborze połowy Polski z 1939, potwierdzonej rozkazem nr 00350 szefa NKWD, Ławrentija Berii, o „rozładowaniu więzień NKWD” na Ukrainie i Białorusi. Istnieją przesłanki — 4 tzw. „metodyczne konferencje NKWD‐Gestapo” w 1939‐1940: w Brześciu nad Bugiem, Przemyślu, Zakopanem i Krakowie — o ścisłej współpracy Rosjan i Niemców w całkowitej eksterminacji narodu polskiego, a w szczególności polskich elit — co zatwierdzone zostało prawd. podczas spotkania socjalistycznych przywódców Niemiec, Heinricha Himmlera, i Rosji, Ławrientija Berii, w pałacyku myśliwskim Niemca, Hermanna Göringa, w Romintach w Puszczy Rominckiej w Prusach Wschodnich. Kuropaty to miejsce kaźni do 250,000 ofiar (lata 1937‐1941). Ani Rosjanie ani Białorusini do dnia dzisiejszego nie udostępnili szczegółowych protokołów tego ludobójstwa, będących w ich posiadaniu. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.17], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])
„Marsz śmierci” Mińsk‐Czerwień: Po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan, Rosjanie rozpoczęli 24.06.1941 ewakuację dwóch więzień w Mińsku, w których przetrzymywali m.in. wielu Polaków, działaczy niepodległościowej polskiej organizacji konspiracyjnej Związek Walki Zbrojnej ZWZ (część przyszłego Polskiego Państwa Podziemnego), a także Litwinów i Białorusinów. Część więźniów — razem było ich kilkanaście tysięcy — Rosjanie wymordowali już w Mińsku. Pozostałych pognano grupami drogą na Mohylew (ok. 200 km). Od początku zaczęły się mordy — uznanych za słabszych Rosjanie dobijali strzałami z pistoletu. Ciała porzucano w rowach przydrożnych. Do Czerwienia (ok. 60 km od Mińska) kolumna dotarła po 4 dniach — liczyła już tylko ok. 2,000 osób. Tam w pobliskim lesie Rosjanie zamordowali kolejnych kilkuset więźniów. Przeżyło tylko kilkadziesiąt osób — dzięki ucieczce Rosjan w związku z nagłym niemieckim nalotem bombowym. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02])
Mińsk: Rosyjskie więzienie. W 1937 miejsce wielu mordów w czasie rosyjskiej „Wielkiej Czystki”. Po rosyjskiej inwazji na Polskę w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej miejsce przetrzymywania wielu Polaków. W 06.1941, po inwazji niemieckiej, Rosjanie wymordowali w nim część polskich więźniów osadzonych w Więzieniu Centralnym i tzw. Amerykance, a pozostałych pognano — w „marszu śmierci” (Rosjanie zamordowali ok. 10‐20 tys. więźniów) — w kierunku Czerwienia, w głąb Rosji. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
źródła
osobowe:
www.geocities.wsKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], www.ogrodywspomnien.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], www.cda.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.10.09], lomzynskie24.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04], www.naszawitryna.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.07.11]
bibliograficzne:
„Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939‐1988”, Roman Dzwonkowski, SAC, wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, 2003, Lublin
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.youtube.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.08.31], ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: SZUMOWSKI Marian Ryszard
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu