funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

1950

(terytorium Rosji)dziś: Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.08.05]

alt. daty i miejsca
śmierci

06.1941

Kuropatyuroczysko, kompleks leśny
dziś: na granicy Mińska, ssow. Borowlany, rej. Mińsk, obw. miasto Mińsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
Mińskdziś: obw. miasto Mińsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
na drodze Mińsk - Czerwieńdziś: obw. Mińsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16]

szczegóły śmierci

alt. szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja

sprawstwo

Rosjanie

data i miejsce
urodzenia

12.08.1898

Kleszniakidziś: ssow. Wasiliszki, rej. Szczuczyn, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
be.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

04.04.1931 (katedra wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

CUDNIKKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, RADWAŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Józef Jan, SZUMOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Marian Ryszard

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

Gułag: Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo przetrzymywano w nich do 12 mln więźniów, z których miliony zginęły. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

„Marsz śmierci” Mińsk-Czerwień: Po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan, Rosjanie rozpoczęli 24.06.1941 ewakuację dwóch więzień w Mińsku, w których przetrzymywali m.in. wielu Polaków, działaczy niepodległościowej polskiej organizacji konspiracyjnej Związek Walki Zbrojnej ZWZ (część przyszłego Polskiego Państwa Podziemnego), a także Litwinów i Białorusinów. Część więźniów — razem było ich kilkanaście tysięcy — Rosjanie wymordowali już w Mińsku. Pozostałych pognano grupami drogą na Mohylew (ok. 200 km). Od początku zaczęły się mordy — uznanych za słabszych Rosjanie dobijali strzałami z pistoletu. Ciała porzucano w rowach przydrożnych. Do Czerwienia (ok. 60 km od Mińska) kolumna dotarła po 4 dniach — liczyła już tylko ok. 2,000 osób. Tam w pobliskim lesie Rosjanie zamordowali kolejnych kilkuset więźniów. Przeżyło tylko kilkadziesiąt osób — dzięki ucieczce Rosjan w związku z nagłym niemieckim nalotem bombowym. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02])

Masakry 06.1941 (NKWD): Po ataku niemieckim 22.06.1941 na tereny okupowane przez Rosjan i w konsekwencji na Rosję, przed paniczną ucieczką, Rosjanie wymordowali — zgodnie z ludobójczym rozkazem rosyjskiego ministra spraw wewnętrznych Wawrzyńca Berii wydanym 24.06.1941 wymordowania wszystkich więźniów (formalnie „skazanych za 'działalność kontrrewolucyjną', 'działalność antyrosyjską', sabotaż i dywersję, oraz więźniów politycznych 'w śledztwie') przetrzymywanych w więzieniach NKWD na terenach okupowanej przez Rosję przedwojennej Polski, Litwy, Łotwy i Estonii — ok. 40,000‑50,000 osób. Dodatkowo Rosjanie wymordowali tysiące osób, zatrzymanych już po niemieckim ataku, uznając ich za „wrogów ludu” — osoby te w większości nie były ujęte w rejestrach więziennych. Część zamordowana została już w więzieniach, w zbiorowych masakrach, część podczas tzw. „marszów śmierci”, gdy więźniów gnano pieszo na wschód. Po rosyjskiej ucieczce i rozpoczęciu okupacji niemieckiej nastąpiło wiele spontanicznych pogromów lokalnych Żydów, z których znacząca część kolaborowała z Rosjanami i uznana została za współodpowiedzialną za więzienne masakry. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])

Kuropaty: W 1940 roku Rosjanie rozstrzelali prawd. Mińsku, w budynku przy ul. Lenina 17, a następnie pochowali prawd. w dołach w Kuropatach k. Mińska nieznaną liczbę Polaków. Na tzw. „kuropackiej liście śmierci” mowa jest o ok. 3,870 osobach — według innych danych 4,465 — przywiezionych wcześniej z więzień NKWD, m.in. w Brześciu (ok. 1,500 osób), w Pińsku (ok. 500 osób), w Baranowiczach (ok. 450 osób). Było to realizacja decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej — z 05.03.1940 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych przetrzymywanych w rosyjskich obozach po niemiecko–rosyjskiej umowie Ribbentrop–Mołotow zaborze połowy Polski z 1939, potwierdzonej rozkazem nr 00350 szefa NKWD, Ławrentija Berii, o „rozładowaniu więzień NKWD” na Ukrainie i Białorusi. Istnieją przesłanki — 4 tzw. „metodyczne konferencje NKWD–Gestapo” w 1939‑40: w Brześciu nad Bugiem, Przemyślu, Zakopanem i Krakowie — o ścisłej współpracy Rosjan i Niemców w całkowitej eksterminacji narodu polskiego, a w szczególności polskich elit — co zatwierdzone zostało prawd. podczas spotkania socjalistycznych przywódców Niemiec, Heinricha Himmlera, i Rosji, Ławrientija Berii, w pałacyku myśliwskim Niemca, Hermanna Göringa, w Romintach w Puszczy Rominckiej w Prusach Wschodnich. Kuropaty to miejsce kaźni do 250,000 ofiar (lata 1937—41). (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])

Mińsk: Rosyjskie więzienie. W 1937 miejsce wielu mordów w czasie rosyjskiej „Wielkiej Czystki”. Po rosyjskiej inwazji na Polskę w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej miejsce przetrzymywania wielu Polaków. W 06.1941, po inwazji niemieckiej, Rosjanie wymordowali w nim część polskich więźniów osadzonych w Więzieniu Centralnym i tzw. Amerykance, a pozostałych pognano — w „marszu śmierci” (Rosjanie zamordowali ok. 10‑20 tys. więźniów) — w kierunku Czerwienia, w głąb Rosji. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])

Baranowicze (więzienie): Więzienie zarządzane w latach 1939‑40 przez Rosjan, a w latach 1941‑44 przez Niemców. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])

Słonim: Więzienie zarządzane w latach 1939‑40 przez Rosjan, a w latach 1941‑44 przez Niemców.

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro–Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.cprdip.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.17], www.archibial.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.17], www.bialystok.opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.11.28], biographies.library.nd.eduKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]
bibliograficzne:, „Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939‑1945”, ks. Tadeusz Krahel, Białystok, 2017,
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]