• MATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneMATKA BOŻA CZĘSTOCHOWSKA
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
link to OUR LADY of PERPETUAL HELP in SŁOMCZYN infoLOGO PORTALU

Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska

  • św. ZYGMUNT: kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
  • św. ZYGMUNT: XIX w., feretron, kościół św. Zygmunta, Słomczyn; źródło: zbiory własneśw. ZYGMUNT
    XIX w., feretron
    kościół pw. św. Zygmunta, Słomczyn
    źródło: zbiory własne
LINK do Nu HTML Checker

pełna lista:

wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę

displayClick to display full list in English


Martyrologium duchowieństwa — Polska

XX w. (lata 1914 – 1989)

dane osobowe

wersja:

EnglishClick to display this bio in English

link to PERSONAL RECORD - ENGLISH VERSIONClick to display this bio in English
  • MARTYSZ Bazyli, źródło: commons.wikimedia.org, zasoby własne; KLIKNIJ by POWIĘKSZYĆ i WYŚWIETLIĆ INFOMARTYSZ Bazyli
    źródło: commons.wikimedia.org
    zasoby własne
  • MARTYSZ Bazyli - 06.01.1931, Warszawa, źródło: twitter.com, zasoby własne; KLIKNIJ by POWIĘKSZYĆ i WYŚWIETLIĆ INFOMARTYSZ Bazyli
    06.01.1931, Warszawa
    źródło: twitter.com
    zasoby własne
  • MARTYSZ Bazyli - 03.1927, Kraków, źródło: www.szkolawielgus.pl, zasoby własne; KLIKNIJ by POWIĘKSZYĆ i WYŚWIETLIĆ INFOMARTYSZ Bazyli
    03.1927, Kraków
    źródło: www.szkolawielgus.pl
    zasoby własne
  • MARTYSZ Bazyli - Wspólczesna ikona, źródło: prawoslawie.pl, zasoby własne; KLIKNIJ by POWIĘKSZYĆ i WYŚWIETLIĆ INFOMARTYSZ Bazyli
    Wspólczesna ikona
    źródło: prawoslawie.pl
    zasoby własne
  • MARTYSZ Bazyli - Wspólczesna ikona, źródło: orthpol.be, zasoby własne; KLIKNIJ by POWIĘKSZYĆ i WYŚWIETLIĆ INFOMARTYSZ Bazyli
    Wspólczesna ikona
    źródło: orthpol.be
    zasoby własne
  • MARTYSZ Bazyli - Wspólczesna ikona, źródło: www.impantokratoros.gr, zasoby własne; KLIKNIJ by POWIĘKSZYĆ i WYŚWIETLIĆ INFOMARTYSZ Bazyli
    Wspólczesna ikona
    źródło: www.impantokratoros.gr
    zasoby własne

status

święty

nazwisko

MARTYSZ

imiona

Bazyli

data kanonizacji

07.06.2003

Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnegowięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.12.07]

funkcja

prezbiter (i.e. jerej)

wyznanie

Cerkiew prawosławna ORwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

ordynariat polowy Wojska Polskiegowięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]

honorowe wyróżnienia

Krzyż Oficerski „Polonia Restitutawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.04.16]

data i miejsce
śmierci

04.05.1945

Teratyndziś: gm. Uchanie, pow. Hrubieszów, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

szczegóły śmierci

W czasie I wojny światowej, na skutek rosyjskiej klęski w bitwie z wojskami niemieckimi i austro–węgierskimi pod Gorlicami w 05.1915, ewakuował się wraz z nauczycielami Szkoły Realnej Sosnowcu i z milionami rosyjskich urzędników, nauczycieli, wojskowych, etc., i.e. członków administracji rosyjskiej w okupowanej przez Rosjan Polski, w głąb Rosji (tzw. bieżeństwo).

Zamieszkał w monasterze pw. św. Andronika w Moskwie.

Następnie nauczał religii w miejscowości Wałdaj k. Moskwy.

W 1917 po rewolucji bolszewickiej stracił tę pracę i dorabiał przy rozładunku wagonów kolejowych.

Po puczu bolszewickim w Rosji w 11.1917 i separatystycznym traktacie bolszewicko–niemiecko–austriackim z 03.03.1918 w Brześciu Litewskim, powrócił do Polski (być może stało się to na początku 1919, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości).

Kapelan Wojska Polskiego od 25.09.1919.

Po przejściu w stan spoczynku osiadł w Teratynie.

Tam po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej, rozpoczętej niemieckim i rosyjskim najazdem na Polskę w 09.1939, po klęsce Niemiec i rozpoczęciu w 1945 okupacji rosyjskiej, zamordowany w niejasnych okolicznościach w swym domu w Teratynie. Istnieją przesłanki, że sprawcami był oddział sprzeciwiających się okupacji rosyjskiej Narodowych Sił Zbrojnych NSZ, wszelako pochodzą wyłącznie ze źródeł rosyjskich, co podważa ich wiarygodność. Możliwe też że stał się ofiarą napadu bandyckiego. Wreszcie możliwe też, że zamordowany został jako jedna z ofiar «Genocidium Atrox» — ludobójstwa na polskiej ludności dokonanego przez ukraińską ludobójczą organizację OUN/UPA — mordów, które w owym czasie ciagle były dokonywane w okolicy Hrubieszowa, gdzie mieszkał.

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Polacy

miejsca i wydarzenia

«Genocidium Atrox»Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

21.02.1874

Teratyndziś: gm. Uchanie, pow. Hrubieszów, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

alt. daty i miejsca
urodzenia

20.02.1874

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

10.12.1900

szczegóły posługi

31.05.1934 – 1945

stan spoczynku — Teratyndziś: gm. Uchanie, pow. Hrubieszów, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
— początkowo (ok. 09.01.1925 do 1936) przy soborze pw. św. Równej Apostołom Marii Magdaleny w Warszawie–Praga

30.10.1919 – 31.05.1934

Naczelny Kapelan — Warszawadziś: pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
⋄ Biuro Wyznań Niekatolickich BWN, Główny Wojskowy Urząd Duszpasterski Wyznania Prawosławnego, Ministerstwo Spraw Wojskowych II RP — formalnie: 01.08.1921‐01.06.1927 Wydział Wyznań Niekatolickich WWN w Głównym Wojskowym Urzęd Duszpasterskim Wyznania Prawosławnego Ministerstwo Spraw Wojskowych (od 05.1933 przy Ministrze Spraw Wojskowych); od 1920 szef Sekcji Wyznań Niekatolickich i Opieki nad Grobami Wojennymi w Głównym Urzędzie Duszpasterskim Wyznania Prawosławnego Ministerstwa Spraw Wojskowych; od 30.09.1919 szef Sekcji Religijno–Wyznaniowej Departamentu I Mobilizacyjno–Organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych

16.06.1922

protoprezbiter — Polska Autokefaliczna Cerkiew Prawosławna PACP — nadanie godności

16.06.1922

mitrat — Polska Autokefaliczna Cerkiew Prawosławna PACP — nadanie godności, prawa noszenia liturgicznego nakrycia głowy w formie czterodzielnej zamkniętej korony z wizerunkami Boga, Bogarodzicy i niektórych świętych, ozdobionego kamieniami szlachetnymi

od 13.09.1921

protoprezbiter — Wojsko Polskie — służby stałej, w randze pułkownika

25.09.1919

kapelan — Wojsko Polskie — służby stałej, ze starszeństwem z 01.06.1919, w randze kapitana

ok. 1919

proboszcz — Sosnowiecdawn.: Sosnowice (do 1920)
dziś: pow. Sosnowiec miasto, woj. śląskie, Polska

więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.12.11]
⋄ parafia OR pw. św. Wiery, św. Nadziei, św. Luby i matki ich św. Zofii — nominowany administratorem cerkiewnych na terenie Chełmszczyzny, ale prawd. funkcji nie objął

ok. 1915 – ok. 1918

nauczyciel — Wałdajdziś: Wałdaj miasto, rej. Wałdaj, obw. nowogrodzki, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.02]
— katecheta

1912 – 1915

prefekt — Sosnowiecdawn.: Sosnowice (do 1920)
dziś: pow. Sosnowiec miasto, woj. śląskie, Polska

więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.12.11]
⋄ Szkoła Realna ⋄ parafia OR pw. św. Wiery, św. Nadziei, św. Luby i matki ich św. Zofii

ok. 1912

dziekan — dekanat OR Kanada Zachodnianazwa dekanatu prawosławnego
dziś: Czechy

do ok. 1912

duszpasterz — Stary Wostokdziś: St Michael, gm. Lamont County, rej. Central Alberta, prow. Alberta, Kanada
więcej na
en.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.02]
⋄ cerkiew OR pw. Trójcy Świętej

duszpasterz — Edmontondziś: rej. Edmonton miasto, prow. Alberta, Kanada
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.11.20]
⋄ cerkiew OR pw. św. Barbary

duszpasterz — Troydziś: Troy, hrab. Rensselaer, stan Nowy Jork US‐NY, Stany Zjednoczone Ameryki
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.02]
⋄ parafia OR pw. św. Mikołaja

ok. 1910

administrator — Waterburydziś: Naugatuck Valley, hrab. New Haven, stan Connecticut US‐CT, Stany Zjednoczone Ameryki
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.02]
⋄ parafia OR pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

12.1907 – 02.1910

proboszcz — Old Forgedziś: Old Forge, hrab. Lackawanna, stan Pensylwania US‐PA, Stany Zjednoczone Ameryki
więcej na
en.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.02]
⋄ parafia OR pw. św. Michała Archanioła

duszpasterz — Osceola Millsdziś: Osceola Mills miasto, hrab. Clearfield, stan Pensylwania US‐PA, Stany Zjednoczone Ameryki
więcej na
en.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.02]
⋄ parafia OR pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

1900 – 1905

proboszcz — Kodiakdziś: hrab. wyspa Kodiak, stan Alaska US‐AK, Stany Zjednoczone Ameryki
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.03.02]
⋄ parafia OR pw. Zmartwychwstania Pańskiego — także: duszpasterz okolicznych miejscowości i wysp, należących od eparchii Wysp Aleuckich i Północnej Ameryki (od 1903 eparchia–wikariat Alaski w ramach archieparchii Ameryki Północnej): założonej przez siebie misyjnej placówki i kaplicy pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny na wyspie Afognak, wyspach Spuce i Woody

10.12.1900

prezbiter (pl. kapłan, i.e. jerej) — Rosyjska Cerkiew Prawosławna — chirotonia kapłańska, i.e. święcenia prezbiteratu, poprzedzona 06.12.1900 chirotonią diakońską

do ok. 1900

nauczyciel — Sosnowiecdawn.: Sosnowice (do 1920)
dziś: pow. Sosnowiec miasto, woj. śląskie, Polska

więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.12.11]
— katecheta

od 01.06.1898

psalmista — Łukówdziś: gm. Łuków miasto, pow. Łuków, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.24]
⋄ cerkiew OR pw. św. Mikołaja Cudotwórcy — także: katecheta

nauczyciel — Suwałkidziś: pow. Suwałki miasto, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
— katecheta

do 1897

student — Chełmdziś: pow. Chełm miasto, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
⋄ filozofia i teologia, Prawosławne Seminarium Duchowne

żonaty — czworo dzieci

inni związani
szczegółami śmierci

BAZYLUKKliknij by wyświetlić biogram Jakub (mnich Ignacy), HOLCKliknij by wyświetlić biogram Mikołaj, KOROBCZUKKliknij by wyświetlić biogram Lew, OHRYZKOKliknij by wyświetlić biogram Piotr, PERADZEKliknij by wyświetlić biogram Grzegorz (o. Grzegorz), SZWAJKOKliknij by wyświetlić biogram Paweł, ZACHARCZUKKliknij by wyświetlić biogram Sergiusz

miejsca i wydarzenia
opisy

«Genocidium Atrox»: W latach 1939‐1947, szczególnie w latach 1943‐1944, niezależne jednostki ukraińskie, głównie przynależące do ludobójczych organizacji OUN (ramię polityczne) i UPA (ramię zbrojne), wspomagane przez ludność ukraińską, wymordowały — zazwyczaj w niezwykle brutalny sposób — na terenach Wołynia oraz sąsiadujących regionów Rzeczypospolitej, od 130,000 do 180,000 Polaków, ludności cywilnej, kobiet, dzieci, starszych, młodszych, mężczyzn. Konflikt polsko‐ukraiński, który otwarcie objawił się podczas i po zakończeniu I wojny światowej (w szczególności skutkując wojną polsko‐ukraińską lat 1918‐1919), który przetrwał, a nawet wzmocnił się podczas czasów II Rzeczpospolity, gdy zachodnia część Ukrainy wchodziła w skład państwa polskiego, wybuchł ponownie z momentem wybuchu II wojny światowej w 09.1939. Za czasów rosyjskiej okupacji 1939‐1941, gdy setki tysięcy Polaków zostało deportowanych w głąb Rosji, gdy dziesiątki tysięcy zostało zamordowanych (m.in. podczas tzw. zbrodni katyńskiej), miał jeszcze ograniczony zasięg, tym bardziej, że Ukraińcy, w szczególności nacjonaliści ukraińscy, również stali się obiektem prześladowań rosyjskich. Dopiero wybuch wojny niemiecko‐rosyjskiej 22.06.1941 i początek niemieckiej okupacji doprowadził do niezwykle krwawego konfliktu. Ukraińcy początkowo otwarcie wspierali Niemców (zakładając policję ukraińską,współuczestnicząc w zagładzie Żydów, wstępując do jednostek wojskowych walczących u boku Niemców). Później, wobec ambiwalentnej postawy Niemców, zaczęli się uniezależniać. I w 1943 jedna z jednostek ukraińskiej organizacji nacjonalistycznej OUN/UPA na Wołyniu doprowadziła do ludobójstwa miejscowej ludności polskiej. W ciągu paru tygodni zamordowano, przy biernej postawie Niemców, ponad 40 tys. Polaków. Strategię wołyńskiego OUN/UPA zaakceptowała i przyjęła cała organizacja i podobne akty ludobójstwa przeniosły się na tereny Małopolski Wschodniej, gdzie zamordowano ponad 20 tys. Polaków, napotykając jednakże na zbrojny opór ludności polskiej. Dalej na zachód, na terenie Chełmszczyzny, Rzeszowszczyzny, etc. ludobójstwo przekształciło się otwarty wręcz konflikt. Generalnie ludobójstwo dokonane przez ukraińskich nacjonalistów, współpracujących z niemieckimi siłami okupacyjnymi, na bezbronnych Polakach miało miejsce na całym terenie obecności ukraińskiej, zniszczono setki wiosek, mordując w wyrafinowany sposób wszystkich ich mieszkańców. W czasie tego holokaustu — znanego jako «Genocidium Atrox» (pl. „straszne ludobójstwo”) — zginęło ponad 200 kapłanów i sióstr zakonnych. Charakter i cel ludobójstwa może najlepiej oddaje pieśń śpiewana przez morderców: „Polaków wyrżniemy, Żydów wytniemy, wielką Ukrainę zdobyć musimy” (ukr. „Поляків виріжем, Євреїв видусим, велику Україну здобути мусим”). Ludobójstwo i konflikt, które doprowadziły do całkowitej eliminacji polskiej społeczności i polskiej kultury z Ukrainy, zakończyły się przymusowymi deportacji lat 1944‐1945 Polaków z terenów Ukrainy oraz części Ukraińców na Ukrainę, oraz „Akcją Wisła”, w trakcie której komunazistowskie siły kontrolowanych przez Rosjan polskich jednostek wysiedliły Ukraińców z terenów południowo‐wschodnich na zachód polskiej republiki prl. (więcej na: www.swzygmunt.knc.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.06.20]
)

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30]
)

źródła

osobowe:
lemko.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19]
, prasa.wiara.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19]
, www.impantokratoros.grKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.09.24]
, pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19]
, www.impantokratoros.grKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19]

bibliograficzne:
Hierachia, kler i pracownicy Kościoła Prawosławnego w XIX‐XXI wieku w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej”, ks. Grzegorz Sosna, m. Antonina Troc-Sosna, Warszawa–Bielsk Podlaski 2017
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
commons.wikimedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.09.24]
, twitter.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19]
, www.szkolawielgus.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.09.24]
, prawoslawie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.09.24]
, orthpol.beKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.09.24]
, www.impantokratoros.grKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.09.24]

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORA

Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org
 — proszę spróbować wybierając link poniżej:

LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej

Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:

ADRES EMAJL

jako temat podając:

MARTYROLOGIUM: MARTYSZ Bazyli

Powrót do przeglądania życiorysu:

kliknij by powrócić do życiorysuKliknij by powrócić do życiorysu