funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja lwowska
więcej na: www.rkc.lviv.ua [dostęp: 2013.05.19]

honorowe wyróżnienia

kanonik Expositorii Canonicalis
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.11.14]

data i miejsce śmierci

12.04.1944

KL Groß-Rosen
Rogoźnica, gm. Strzegom, pow. Świdnica, woj. dolnośląskie, Polska

alt. daty i miejsca śmierci

11.09.1943

szczegóły śmierci

Po niemieckiej i rosyjskiej inwazji Polski w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej aresztowany przez Niemców 11.11.1942, wraz proboszczem ks. Ludwikiem Peciakiem i wikariuszem ks. Romualdem Chlopeckim z Kołomyi, którzy pomagali Żydom wystawiając im świadectwa chrztu, przez niemieckie Gestapo na podstawie donosu policji ukraińskiej. Przetrzymywany w więzieniu w Kołomyi, skąd przewieziony do więzienia we Lwowie. 08.02.1943 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Majdanek. Następnie 31.03.1943 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Flossenbürg, a stamtąd 23.05.1943 do obozu koncentracyjnego KL Groß‑Rosen, gdzie zginął.

przyczyna śmierci

eksterminacja: mord / wycieńczenie

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce urodzenia

27.03.1885

Krzeczów
gm. Lubień, pow. Myślenice, woj. małopolskie, Polska

alt. daty i miejsca urodzenia

17.03.1885

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

30.06.1912 (Lwów)

szczegóły posługi

ok. 1931–1939 — prefekt {parafia: Kołomyja, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny; Kołomyja, Szkoła Męska im. Tadeusza Kościuszki; dek.: Kołomyja}
ok. 1924–ok. 1930 — prefekt {parafia: Przemyślany, pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła; dek.: Świrz}
ok. 1922–ok. 1923 — wikariusz {parafia: Przemyślany, pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła; dek.: Świrz}
1913–ok. 1918 — wikariusz {parafia: Chomiakówka, pw. św. Antoniego z Padwy; dek.: Czortków}
1912–1913 — wikariusz {parafia: Chorostków, pw. św. Józefa Kalasantego; dek.: Trembowla}
1908–1912 — student {Lwów, filozofia i teologia, Seminarium Duchowne}

inni związani szczegółami śmierci

CHŁOPECKI Romuald, PECIAK Ludwik, BŁĄDZIŃSKI Władysław, BOGACZ Wojciech, CAG Józef, CAP Aleksander, CHMIELNICKI Zygmunt, DRYGAS Franciszek, DRYGAS Jan, GRYŹLAK Antoni, JĘDRA Marcin, KRAJEWSKI Józef, LEŃKO Józef, ŁUKOWIAK Antoni, PLUCIŃSKI Walenty, PYKOSZ Jan, SAROSIEK Witold, STOPIŃSKI Józef, SZMERGALSKI Szymon, WĄDRZYK Antoni, WIĘCKIEWICZ Leon, ŻUREK Antoni

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

KL Groß-Rosen (nr więźnia: 10045): Groß‑Rosen (dziś: Rogoźnica) był niemieckim obozem koncentracyjnym, założonym latem 1940 (pierwszy transport więźniów 02.08.1940). Początkowo filia obozu koncentracyjnego KL Sachsenhausen. W 1944 stał się centrum sieci ponad 100 podobozów. Więźniowie niewolniczo pracowali, przy głodowych racjach żywnościowych, przy wydobywaniu granitu z pobliskiego kamieniołomu. Przez obóz przeszło ok. 125,000 więźniów, z których ok. 40,000 tys. zginęło. W 1945 — w tzw. „marszach śmierci” — Niemcy przegnali przez obóz tysiące więźniów z obozów położonych na wschód, na terenach zajmowanych przez Rosjan. Obóz został zdobyty przez Rosjan 14.02.1945. (więcej na: www.gross-rosen.eu [dostęp: 2021.07.18], pl.wikipedia.org [dostęp: 2019.02.02])

KL Flossenbürg: Niemiecki obóz koncentracyjny, założony w 05.1938, w którym przetrzymywano w sumie ok. 96 tys. więźniów. W 1942 stał się obozem „macierzystym” dla wielu komand zewnętrznych i podobozów, których więżniowie niewolniczo pracowali na potrzeby niemieckiego przemysłu zbrojeniowego. –09.04.1945 w obozie Niemcy dokonali egzekucji kilku osób związany z zamachem na Hitlera z 20.07.1944, w tym m.in. Wilhelma Canarisa, Hansa Ostera i Dietricha Bonhoeffera. 20.04.1945, wobec zbliżania się wojsk alianckich, ok. 22,000 więźniów zagnano w tzw. „marszu śmierci” do KL Dachau. Ponad 7,000 zginęło po drodze. Obóz wyzwolony został 23.04.1945 przez wojska amerykańskie. Razem w obozie zginęło 30,000‑77,000 więźniów, w tym do 17,000. Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.17])

KL Lublin (Majdanek) (nr więźnia: 12358): Funkcjonujący w latach 1941‑4, w osadzie Majdanek k. Lublina niemiecki obóz koncentracyjny i jednocześnie obóz śmierci. Więźniowie pochodzili nie tylko z Lubelszczyzny, ale i całej Polski i zagranicy. Większość stanowili Żydzi, ale byli wśród nich także członkowie polskiego ruchu oporu (część Polskiego Państwa Polskiego), inteligencja polska, jeńcy rosyjscy, mieszkańcy wysiedlonych wiosek Zamojszczyzny, zwykli ludzie brani w łapankach. 6% stanowiły dzieci poniżej 15 roku życia. Więźniowie pracowali niewolniczo w ok. 16 podobozach, na rzecz niemieckich spółek, takich jaki Deutsche Ausrüstungswerke (DAW). Razem przez obóz przeszło ok. 150 tys. osób. Zamordowano ok. 78 tys. więźniów, w tym ok. 59 tys. Żydów. W obozie pracowało 5 komór, w których masowo mordowano ludzi, na gaz wpuszczany z butli bądź przewidzianych na zastosowanie granulek cyklonu B. (więcej na: www.majdanek.eu [dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.10])

Kołomyja: Areszt śledczy zarządzany przez Niemców.

Lwów (Brygidki): Więzienie karne. W latach 1939‑41 Rosjanie przetrzymywali tysiące więźniów, w większości Polaków. W 06.1941, wobec niemieckiej inwazji Rosjanie zamordowali kilka tysięcy więźniów. W latach 1941‑4 więzieniem zarządzali Niemcy. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.17])

Pomoc Żydom: W czasie II wojny światowej Niemcy na okupowanych ziemiach polskich zabronili udzielania pomocy Żydom pod karą śmierci. Setki kapłanów i duchowieństwa mimo tego takiej pomocy Żydom udzielało. Wielu poniosło śmierć. (więcej na: www.naszdziennik.pl [dostęp: 2013.08.31])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
cracovia-leopolis.pl [dostęp: 2013.01.06], www.gross-rosen.eu [dostęp: 2021.05.06], www.straty.pl [dostęp: 2015.04.18], www.wbc.poznan.pl [dostęp: 2013.01.06]
bibliograficzne:
„Schematismus Universi Saecularis et Regularis Cleri Archi Diaeceseos Metropol. Leopol. Rit. Lat.”, Kuria Metropolitalna Lwowska, od 1860 do 1938
oryginalnych zdjęć:
www.wbc.poznan.pl [dostęp: 2015.04.18], img.iap.pl [dostęp: 2021.05.06]