funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja krakowska
więcej na: www.diecezja.pl [dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiego
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.12.20]

honorowe wyróżnienia

kanonik Expositorii Canonicalis
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.11.14]

data i miejsce śmierci

10.02.1945

KL Mauthausen
Mauthausen, pow. Perg, Górna Austria, Austria

alt. daty i miejsca śmierci

12.1944

KL Groß-Rosen
Rogoźnica, gm. Strzegom, pow. Świdnica, woj. dolnośląskie, Polska

szczegóły śmierci

Od 01.01.1927 kapelan rezerwy Wojska Polskiego. Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, aresztowany przez Niemców 20.06.1943. Przetrzymywany w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. Stamtąd 01.10.1943 przetransportowany do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Następnie 08.11.1943 wywieziony do obozu koncentracyjnego KL Mauthausen. Zginął w czasie ewakuacji obozu, z wycieńczenia w kamieniołomie albo zamordowany, „butami wdeptany w błoto” przez kapo.

alt. szczegóły śmierci

Według niektórych źródeł wywieziony do obozu koncentracyjnego KL Groß–Rosen, gdzie zginął.

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce urodzenia

03.04.1888

Polanka Wielka
pow. Oświęcim, woj. małopolskie, Polska

alt. daty i miejsca urodzenia

05.04.1888

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

29.06.1914

szczegóły posługi

1932–1943 — proboszcz {parafia: Lubień}
1925–1932 — wikariusz {parafia: Mikuszowice}
1921–1925 — wikariusz {parafia: Leszczyny}
1920–1921 — wikariusz {parafia: Krzeczów}
1917–1920 — wikariusz {parafia: Rychwałd}
1916–1917 — wikariusz {parafia: Krzeczów}
wikariusz {parafia: Zebrzydowice}
do 1914 — student {Kraków, filozofia i teologia, Seminarium Duchowne}

inni związani szczegółami śmierci

BŁĄDZIŃSKI Władysław, BOGACZ Wojciech, CAG Józef, CAP Aleksander, CHMIELNICKI Zygmunt, DRYGAS Franciszek, DRYGAS Jan, GRYŹLAK Antoni, JĘDRA Marcin, KOŚMIDER Wojciech, KRAJEWSKI Józef, LEŃKO Józef, ŁUKOWIAK Antoni, PLUCIŃSKI Walenty, PYKOSZ Jan, SAROSIEK Witold, STOPIŃSKI Józef, SZMERGALSKI Szymon, WIĘCKIEWICZ Leon, ŻUREK Antoni

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

KL Mauthausen (nr więźnia: 3999): Obóz koncentracyjny„rodzaju III” (niem. „Stufe III”), wchodzący w skład kompleksu KL Mauthausen–Gusen, przeznaczony dla „nieuleczalnych politycznych wrogów Rzeszy”. Więźniowie niewolniczo pracowali w niedalekim kamieniołomie, a także w lokalnych prywatnych firmach. Założony w 08.1938 początkowo służył jako obóz więzienny dla kryminalistów, prostytutek i więźniów uznawanych za „nieuleczalnych przestępców”, ale 08.05.1939 został przemianowany na obóz pracy dla więźniów politycznych. (więcej na:  pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23])

KL Mauthausen-Gusen: Duża grupa niemieckich obozów koncentracyjnych wokół wiosek Mauthausen i Gusen w Górnej Austrii, ok. 30 km na wschód od Linzu, funkcjonująca od 1938 do 05.1945. Z biegiem czasu stała się jednym z największych kompleksów obozowym w kontrolowanej przez Niemcy części Europy, obejmujących cztery główne obozy koncentracyjne (Mauthausen, Gusen I, Gusen II i Gusen III) oraz ponad 50 mniejszych, gdzie więźniowie niewolniczo pracowali w kamieniołomach (wydobywany granit, z którego wyłożone były ulice Wiednia, przeznaczony był na całościową rekonstrukcję niemieckich miast według planów Alberta Speera), fabrykach amunicji, kopalniach, fabrykach zbrojeniowych i montowniach samolotów myśliwskich Me 262. Kompleks służył niemieckiej machinie wojennej oraz jako środek eksterminacji przez pracę. Początkowo nie miał własnej komory gazowej i ofiary wysyłane były głównie do zamku w Hartheim, ok. 40.7 km na wschód, lub zabijane śmiertelnym zastrzykiem i palone w piecach krematoryjnych. Później między Mauthausen i Gusen zaczął jeździć samochód z rurami wydechowymi skierowanymi do wnętrza. Wreszcie w 12.1941 wybudowano komorę gazową. Ok. 122,000‑360,000 więźniów zginęło bądź zostało zamordowanych. Wielu polskich kapłanów, głównie zatrzymanych w ramach akcji eksterminacji polskiej inteligencji „Intelligenzaktion”, straciło tam życie. Kompleks został założony i służył jako źródło taniej siły roboczej prywatnemu przedsiębiorstwu. (więcej na:  pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.org [dostęp: 2012.11.23])

KL Groß-Rosen: Groß‑Rosen (dziś: Rogoźnica) był niemieckim obozem koncentracyjnym, założonym latem 1940 (pierwszy transport więźniów 02.08.1940). Początkowo filia obozu koncentracyjnego KL Sachsenhausen. W 1944 stał się centrum sieci ponad 100 podobozów. Więźniowie niewolniczo pracowali, przy głodowych racjach żywnościowych, przy wydobywaniu granitu z pobliskiego kamieniołomu. Przez obóz przeszło ok. 125,000 więźniów, z których ok. 40,000 tys. zginęło. W 1945 — w tzw. „marszach śmierci” — Niemcy przegnali przez obóz tysiące więźniów z obozów położonych na wschód, na terenach zajmowanych przez Rosjan. Obóz został zdobyty przez Rosjan 14.02.1945. (więcej na: www.gross-rosen.eu [dostęp: 2021.07.18], pl.wikipedia.org [dostęp: 2019.02.02])

KL Auschwitz: Niemiecki obóz koncentracyjny (niem. Konzentrationslager) i obóz zagłady (niem. Vernichtungslager) KL Auschwitz w okolicy Oświęcimia, założony przez Niemców 27.01.1940 na ówczesnym terytorium Niemiec (najpierw w niem. Provinz Schlesien — Prowincji Śląsk; a od 1941 niem. Provinz Oberschlesien — Prowincja Górny Śląsk). KL Auschwitz był początkowo obozem głównie dla Polaków, od 1942 stał się miejscem zagłady europejskich Żydów. W skład kompleksu obozów koncentracyjnych KL Auschwitz wchodził znajdujący się zaraz obok obóz zagłady (niem. Vernichtungslager) KL Auschwitz II Birkenau, gdzie Niemcy zamordowali nawet do ponad miliona ludzi, głównie Żydów, w komorach gazowych. Przez KL Auschwitz przeszło ponad 400 kapłanów i osób zakonnych, z których ok. 40% zostało zamordowanych (większość z nich to Polacy). (więcej na: en.auschwitz.org.pl [dostęp: 2012.11.23], www.meczennicy.pelplin.pl [dostęp: 2013.07.06])

Kraków (Montelupich): Krakowskie więzienie karne, w czasie okupacji zarządzane przez Niemców — od 28.02.1941 przez niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), zwane potocznie Gestapo. W latach 1940‑4 przeszło przez nie 50,000 więźniów, głównie Polaków i Żydów. Część z nich przetransportowano dalej, zazwyczaj do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, część została zamordowana jeszcze w więzeniu. Po zakończeniu działań wojennych więzienie wykorzystywane przez UB — polską jednostkę rosyjskiego NKWD — jako więzienie dla polskiej partyzantki niepodległościowej, z których część zesłano do więzień i niewolniczych obozów pracy w Rosji. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.17])

Generalne Gubernatorstwo: Jednostka administracyjno–terytorialna utworzona przez Niemców w 1939 po agresji na Polskę, obejmująca część okupowanego przez Niemcy terytorium Polski, która nie została wcielona bezpośrednio do Rzeszy. Zarządzana przez Niemców do 1945 — do czasu ofensywy rosyjskiej — i stanowiąca część tzw. Wielkich Niemiec — Großdeutschland. Do 31.07.1940 zwane formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo). Od 07.1941 w jego skład wchodził też dystrykt Galicja. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.12.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
img.iap.pl [dostęp: 2021.05.06]
oryginalnych zdjęć:
img.iap.pl [dostęp: 2021.05.06], img.iap.pl [dostęp: 2021.05.06], img.iap.pl [dostęp: 2021.05.06], img.iap.pl [dostęp: 2021.05.06]