funkcja

kleryk diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja włocławskawięcej na
www.diecezja.wloclawek.pl
[dostęp: 2012.11.23]

data i miejsce
śmierci

02.1940

las Komornickidziś: gm. Działdowo, pow. Działdowo, woj. warmińsko‐mazurskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

01‑04.1940, 12.1939

KL Soldauobóz koncentracyjny
dziś: Działdowo, gm. Działdowo miasto, pow. Działdowo, woj. warmińsko‐mazurskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.09]
AbL Groß‐Mischenobóz pracy przymusowej
dziś: Miszewo‐Swobodnoje, rej. Gurjewsk, obw. królewiecki, Rosja
AbL Rudauobóz pracy przymusowej
dziś: Rudawa‐Melnikowo, rej. Gurjewsk, obw. królewiecki, Rosja

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

las KomornickiKliknij by przejść do opisu, KL SoldauKliknij by przejść do opisu, AbL Groß‐MischenKliknij by przejść do opisu, AbL RudauKliknij by przejść do opisu, Stalag I A StablackKliknij by przejść do opisu, WłocławekKliknij by przejść do opisu, «Intelligenzaktion»Kliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

20.03.1918

Włocławekdziś: pow. Włocławek miasto, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BAGDZIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, BINEKKliknij by wyświetlić biogram Walerian, CHWIŁOWICZKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, DULNYKliknij by wyświetlić biogram Tadeusz, GRZESITOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, GUZENDAKliknij by wyświetlić biogram Karol Zygmunt, JANKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni, KARAMUCKIKliknij by wyświetlić biogram Edmund Władysław, KEMPIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, KLEPACZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Ludwik, KOSTKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Bronisław Jerzy, KRYSIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Jan Julian, MIASTKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni, SZCZEPANOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Stanisław Feliks, SZCZODROWSKIKliknij by wyświetlić biogram Marian, BIAŁYKliknij by wyświetlić biogram Władysław, CIBOROWSKIKliknij by wyświetlić biogram Tadeusz, KŁAPKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Władysław, KRYSIAKKliknij by wyświetlić biogram Andrzej, KURACHKliknij by wyświetlić biogram Antoni, LATARSKIKliknij by wyświetlić biogram Józef, ŁADAKliknij by wyświetlić biogram Aleksander, MORAWSKIKliknij by wyświetlić biogram Michał, PAWLAKKliknij by wyświetlić biogram Antoni, PIEŃKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Władysław, RAMOTOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Władysław, ROGIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Józef Stanisław, ROSZKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Czesław, STEFAŃCZYKKliknij by wyświetlić biogram Faustyn, SZYMCZYKKliknij by wyświetlić biogram Józef, WĄDOŁOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Franciszek

miejsca i wydarzenia
opisy

las Komornicki: Szereg masowych mordów dokonanych przez Niemców w lasach u stóp Góry Komornickiej, ok. 6 km od Działdowa, na Polakach, przedstawicielach polskiej niem. Führungsschicht (pl. warstwa przywódcza), nauczycieli, księży katolickich, urzędników, ziemian, działaczy politycznych i społecznych — więźniach ówczesnego DL Soldau niem. „Durchgangslager für polnische Zivilgefangene” (pl. „obóz przejściowy dla polskich jeńców cywilnych”). Pierwszego mordu dokonano prawd. w 12.1939, na 34 nauczycielach z pow. Ciechanów. Później mordowano m.in. wcześniej aresztowanych i przywiezionych z obozów w Prusach Wschodnich — KL Hohenbruch, AbL Rudau, AbL AbL Groß‐Mischen, AbL Baydritten, Stalag I B Hohenstein. Więźniów przywożono samochodami ciężarowymi. Mordowano z broni maszynowej nad grobami o wymiarach 8 m × 6 m × 2 m. Pojedyncze egzekucje na więźniach przeprowadzono także na terenie obozu w piwnicach budynku obozowego. Tam zabijano więźniów strzałem w tył głowy a zwłoki zakopywano w lesie Komornickim. Razem zamordowano ok. wówczas ok. 1,500 Polaków, w tym ok. 26 kapłanów katolickich. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.07.31])

KL Soldau: Niemiecki niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Soldau (na terenie dzisiejszego Działdowa) — wobec włączenia przez Niemców polskiego powiatu działdowskiego do niem. Regierungsbezirk Allenstein (pl. rejencja olsztyńska) znajdujący się na okupowanym terenie, w którym obowiązywały prawa stosowane w całych Niemczech, a zatem na terenie Niemiec — zaczął działaność w 09.1939, gdy w byłych koszarach 32. Pułku Piechoty Wojska Polskiego Niemcy zorganizowali obój przejściowy dla jeńców wojennych kampanii wrześniowej. Na jesieni 1939 wykorzystywano go także jako areszt tymczasowy. Na przełomie 1939‐1940 przekształcono go w niem. Durchgangslager für polnische Zivilgefangene (pl. obóz przejściowy dla polskich jeńców cywilnych), przed wysłaniem dalej do obozów koncentracyjnych. W rzeczywistości wykorzystywany był wówczas do eksterminacji polskiej inteligencji w ramach ludobójczego programu niem. «Intelligenzaktion», a także eksterminacji osób niepełnosprawnych w ramach «Aktion T4». Następnie w 05.1940 obóz przekształcono w niem. Arbeitserziehungslager (pl. Wychowawczy Obóz Pracy), a w końcu w obóz karny dla więźniów karnych i politycznych, w większości skazanych na śmierć. W latach 1939‐1941 w KL Soldau Niemcy przetrzymywali, poniżając i torturując, setki polskich duchownych i zakonników. Ok. 80 księży, zakonników i zakonnic zamordowano. Mordowano ich w samym obozie, strzałem w głowę, oraz w miejscach masowych egzekucji w okolicznych lasach (las Białucki, las w Malinowie, Komorniki). Ani dat ani dokładnych miejsc mordu duchownych nie udało się ustalić. Razem w KL Soldau zamordowano ok. 15,000 ofiar, wśród nich tysiące pacjentów zakładów psychiatrycznych (w ramach «Aktion T4»). (więcej na: mazowsze.hist.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

AbL Groß‐Mischen: AbL Groß‐Mischen (Miszewo‐Swobodnoje w Sambii) był w 1939 niemieckim obozem, w którym przetrzymywano m.in. ok. 200 nauczycieli szkół średnich i katolickich duchownych z Włocławka i okolic aresztowanych w ramach akcji niem. «Intelligenzaktion» — fizycznej eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych, zmuszając ich m.in. do pracy przy budowie autostrad. Prawd. traktowany był jako niem. Arbeitslager (pl. obóz pracy) — i tak przyjęto w Białej Księdze. Obóz przestał funkcjonować w 12.1939 / 01.1940 a listy wysyłane do uwięzionych wracały z adnotacją „adresat wyjechał”. Nikt z aresztowanych i przetrzymywanych w obozach AbL Rudau, AbL Groß‐Mischen i AbL Beidritten nie wrócił do domu — wszystkich Polaków na początku 1940 przetransportowano do KL Soldau (wówczas jeszcze DL Soldau) i tam, w ramach niem. «Intelligenzaktion», zamordowano. (więcej na: pamiec.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.03.10])

AbL Rudau: AbL Rudau II bei Königsberg (Rudawa‐Melnikowo koło Królewca) był w 1939 niemieckim obozem, w którym przetrzymywano m.in. ok. 200 nauczycieli szkół średnich i katolickich duchownych z Włocławka i okolic aresztowanych w ramach akcji niem. «Intelligenzaktion» — fizycznej eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych, zmuszając ich m.in. do pracy przy budowie autostrad. Prawd. traktowany był jako niem. Arbeitslager (pl. obóz pracy) — i tak przyjęto w Białej Księdze. Obóz przestał funkcjonować w 12.1939 / 01.1940 a listy wysyłane do uwięzionych wracały z adnotacją „adresat wyjechał”. Nikt z aresztowanych i przetrzymywanych w obozach AbL Rudau, AbL Groß‐Mischen i AbL Beidritten nie wrócił do domu — wszystkich Polaków na początku 1940 przetransportowano do KL Soldau (wówczas jeszcze DL Soldau) i tam, w ramach niem. «Intelligenzaktion», zamordowano. (więcej na: www.1wrzesnia39.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.10.05])

Stalag I A Stablack: Stalag I A — niemiecki obóz jeniecki dla podoficerów i szeregowców wojsk lądowych w okolicy dziejszych wsi Stabławek i Kamińska (pow. Bartoszyce), oraz częściowo w okolicy Dołgorukowa w dawnym powiecie Pruskiej Iławy (dziś w rosyjskim obwodzie królewieckim). Po ataku na Polskę do końca 09.1939 Niemcy przewieźli doń ponad 40,000 polskich jeńców. Podczas funkcjonowania w latach 1939‐1945 przetrzymywano w nim razem ok. 255,000 jeńców wojennych z całej Europy. Kilkanaście tysięcy zmarło. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.03.10])

Włocławek: Policyjny areszt śledczy przy ul. Karnkowskiego w centrum Włocławka, zarządzany przez Niemców. W latach 1939‐1940 Niemcy przetrzymywali w nim setki Polaków, w tym dziesiątki polskiego duchowieństwa, którzy następnie zostali przetransportowani do niemieckich obozów koncentracyjnych. (więcej na: www.sztetl.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.01.21])

«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), gdzie nosił miano «AB‐aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

źródła

bibliograficzne:
„Ofiary zbrodni niemieckiej spośród duchowieństwa diec. włocławskiej”, ks. Stanisław Librowski, „Kronika Diecezji Włocławskiej”, 07‐08.1947
„Martyrologium duchowieństwa polskiego pod okupacją niemiecką w latach 1939‐1945”, o. Szołdrski Władysław CSSR, Rzym 1965
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
pomniki.wloclawek.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18]