funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja płockawięcej na
www.diecezjaplocka.pl
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

05.1940

las Komornickidziś: gm. Działdowo, pow. Działdowo, woj. warmińsko‐mazurskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

KL Soldauobóz koncentracyjny
dziś: Działdowo, gm. Działdowo miasto, pow. Działdowo, woj. warmińsko‐mazurskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.09]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

las KomornickiKliknij by przejść do opisu, KL SoldauKliknij by przejść do opisu, GeneralgouvernementKliknij by przejść do opisu, KL HohenbruchKliknij by przejść do opisu, SpringbornKliknij by przejść do opisu, Stalag I B HohensteinKliknij by przejść do opisu, «Intelligenzaktion»Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

17.01.1909

Mozolice Małedziś: gm. Sieciechów, pow. Kozienice, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

06.06.1937 (katedra płockawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BIAŁYKliknij by wyświetlić biogram Władysław, CIBOROWSKIKliknij by wyświetlić biogram Tadeusz, KRYSIAKKliknij by wyświetlić biogram Andrzej, LATARSKIKliknij by wyświetlić biogram Józef, MORAWSKIKliknij by wyświetlić biogram Michał, PAWLAKKliknij by wyświetlić biogram Antoni, ROGIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Józef Stanisław, STEFAŃCZYKKliknij by wyświetlić biogram Faustyn, WĄDOŁOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Franciszek, BAGDZIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, CHWIŁOWICZKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, JANKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni, KEMPIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, KLEPACZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Ludwik, KŁAPKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Władysław, KRYSIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Jan Julian, ŁADAKliknij by wyświetlić biogram Aleksander, MIASTKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni, PIEŃKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Władysław, PŁOSZAJKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, RAMOTOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Władysław, ROSZKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Czesław, SZCZEPANOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Stanisław Feliks, SZCZODROWSKIKliknij by wyświetlić biogram Marian, SZYMCZYKKliknij by wyświetlić biogram Józef

miejsca i wydarzenia
opisy

las Komornicki: Szereg masowych mordów dokonanych przez Niemców w lasach u stóp Góry Komornickiej, ok. 6 km od Działdowa, na Polakach, przedstawicielach polskiej niem. Führungsschicht (pl. warstwa przywódcza), nauczycieli, księży katolickich, urzędników, ziemian, działaczy politycznych i społecznych — więźniach ówczesnego DL Soldau niem. „Durchgangslager für polnische Zivilgefangene” (pl. „obóz przejściowy dla polskich jeńców cywilnych”). Pierwszego mordu dokonano prawd. w 12.1939, na 34 nauczycielach z pow. Ciechanów. Później mordowano m.in. wcześniej aresztowanych i przywiezionych z obozów w Prusach Wschodnich — KL Hohenbruch, AbL Rudau, AbL AbL Groß‐Mischen, AbL Baydritten, Stalag I B Hohenstein. Więźniów przywożono samochodami ciężarowymi. Mordowano z broni maszynowej nad grobami o wymiarach 8 m × 6 m × 2 m. Pojedyncze egzekucje na więźniach przeprowadzono także na terenie obozu w piwnicach budynku obozowego. Tam zabijano więźniów strzałem w tył głowy a zwłoki zakopywano w lesie Komornickim. Razem zamordowano ok. wówczas ok. 1,500 Polaków, w tym ok. 26 kapłanów katolickich. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.07.31])

KL Soldau: Niemiecki niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Soldau (na terenie dzisiejszego Działdowa) — wobec włączenia przez Niemców polskiego powiatu działdowskiego do niem. Regierungsbezirk Allenstein (pl. rejencja olsztyńska) znajdujący się na okupowanym terenie, w którym obowiązywały prawa stosowane w całych Niemczech, a zatem na terenie Niemiec — zaczął działaność w 09.1939, gdy w byłych koszarach 32. Pułku Piechoty Wojska Polskiego Niemcy zorganizowali obój przejściowy dla jeńców wojennych kampanii wrześniowej. Na jesieni 1939 wykorzystywano go także jako areszt tymczasowy. Na przełomie 1939‐1940 przekształcono go w niem. Durchgangslager für polnische Zivilgefangene (pl. obóz przejściowy dla polskich jeńców cywilnych), przed wysłaniem dalej do obozów koncentracyjnych. W rzeczywistości wykorzystywany był wówczas do eksterminacji polskiej inteligencji w ramach ludobójczego programu niem. «Intelligenzaktion», a także eksterminacji osób niepełnosprawnych w ramach «Aktion T4». Następnie w 05.1940 obóz przekształcono w niem. Arbeitserziehungslager (pl. Wychowawczy Obóz Pracy), a w końcu w obóz karny dla więźniów karnych i politycznych, w większości skazanych na śmierć. W latach 1939‐1941 w KL Soldau Niemcy przetrzymywali, poniżając i torturując, setki polskich duchownych i zakonników. Ok. 80 księży, zakonników i zakonnic zamordowano. Mordowano ich w samym obozie, strzałem w głowę, oraz w miejscach masowych egzekucji w okolicznych lasach (las Białucki, las w Malinowie, Komorniki). Ani dat ani dokładnych miejsc mordu duchownych nie udało się ustalić. Razem w KL Soldau zamordowano ok. 15,000 ofiar, wśród nich tysiące pacjentów zakładów psychiatrycznych (w ramach «Aktion T4»). (więcej na: mazowsze.hist.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

Generalgouvernement: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych rejonów. W dwóch z nich utworzyli nowe niemieckie prowincje, dwie wcielili do innych prowincji. Natomiast piąta część potraktowana została odrębnie, i w sensie politycznym odtwarzać miała niemiecki pomysł z 1915 (po klęsce Rosjan w bitwie pod Gorlicami w 05.1915 w czasie I wojny światowej) utworzenia polskiej enklawy w ramach Niemiec. Nielegalna w sensie prawa międzynarodowego, i.e. konwencji haskiej, i publicznego, zarządzana przez Niemców wedle odrębnych praw  — specjalnie ustanowionych dla polskich niem. Untermenschen (pl. podludzie) — do czasu ofensywy rosyjskiej w 1945 stanowiła niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Do 31.07.1940 zwana formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), tak jak w latach 1915‐1918. Od 07.1941, czyli po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika Rosjan, w jego skład wchodził też dystrykt Galicja, czyli polskie przedwojenne południowo–wschodnie województwa. Wobec Polaków i Żydów stosowano specjalne prawo karne, umożliwiające dowolne wymierzanie kary śmierci niezależnie od wieku „sprawcy”, sankcjonujące stosowanie odpowiedzialności zbiorowej. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej rząd niem. Generalgouvernement uznano za organizację przestępczą, a jego przywódcę, gubernatora Hansa Franka, za zbrodniarza i stracono. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04])

KL Hohenbruch: niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Hohenbruch i pracy przymusowej, głównie dla Polaków — m.in. zatrzymanymi w ramach tzw. «Intelligenzaktion» — działający w latach 1939‐1944/1945 w Prusach Wschodnich, niedaleko Królewca. Więźniowie niewolniczo pracowali głównie przy karczowaniu lasu i osuszaniu bagien. Przetrzymywano w nim kilka tysięcy więźniów. Prawd. ok 200 zostało zamordowanych. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])

Springborn: We franciszkańskim klasztorze w Springborn (dziś Stoczek Klasztorny) Niemcy więzili od 1938 wielu kapłanów, m.in. w 1938 biskupów austriackich, a po inwazji Polski w 1939 polskich kapłanów z północnych regionów Polski przed wysłaniem ich do obozów koncentracyjnych. Po 1945 komunazistowskie władze więziły w klasztorze Prymasa Polski, Stefana kard. Wyszyńskiego. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.05.09])

Stalag I B Hohenstein: Stalag I B Hohenstein — obóz dla jeńców wojennych k. Olsztynka (niem. Hohenstein). Jeden z największych obozów jenieckich w Europie Wschodniej — w czasie wojny przetrzymywano w nim 650 tys. jeńców (zginęło ok. 60 tys.). Więziono w nim Polaków, Francuzów, Rosjan, Włochów, Belgów i Serbów. Pierwszymi byli Polacy, przywiezieni już w pierwszych dniach 09.1939.

«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano «AB‐aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
mazowsze.hist.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23]
bibliograficzne:
„Martyrologium duchowieństwa diecezji płockiej w latach II wojny światowej 1939‐1945”, ks. Michał Marian Grzybowski, Włocławek–Płock 2002
„Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939‐1945”, Wiktor Jacewicz, Jan Woś, tom I‐V, Akademia Teologii Katolickiej, 1977‐1981
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
radioolsztyn.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.08.06]