funkcja

ojciec zakonny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

zakon

Zgromadzenie Misji CMwięcej na
www.misjonarze.pl
[dostęp: 2012.11.23]
(i.e. Bracia Serca Jezusowego)

diecezja / prowincja

archidiecezja gnieźnieńska i poznańska (aeque principaliter)więcej na
www.archpoznan.pl
[dostęp: 2012.11.23]

data i miejsce
śmierci

01.11.1939

las Gdańskidziś: część Bydgoszczy, pow. Bydgoszcz miasto, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

lasek GdańskiKliknij by przejść do opisu, IL BrombergKliknij by przejść do opisu, Pacyfikacja Bydgoszczy 05‐12.09.1939Kliknij by przejść do opisu, «Intelligenzaktion»Kliknij by przejść do opisu, Reichsgau Danzig‐WestpreußenKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

10.04.1892

Piasektakże: Piasek Książęcy
dziś: gm. Pszczyna, pow. Pszczyna, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

śluby zakonne

01.11.1912 (wieczyste)

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

22.06.1919 (kościół pw. Nawrócenia św. Pawła w Krakowie–Stradomiuwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

GINTROWSKIKliknij by wyświetlić biogram Hieronim, GRUCHAŁAKliknij by wyświetlić biogram Edmund, JAKUBOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Jan, KOŹLIKKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, KUKUŁKAKliknij by wyświetlić biogram Łucjan, LEWICKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni Seweryn, ROŻEKKliknij by wyświetlić biogram Aleksander, STEPCZYŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Kazimierz, SZAREKKliknij by wyświetlić biogram Piotr, WIOREKKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, WOJCIECHOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Czesław Wojciech, BRANDYSKliknij by wyświetlić biogram Edward Paweł, CAŁKAKliknij by wyświetlić biogram Kazimierz Franciszek, MUZALEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Ludwik

miejsca i wydarzenia
opisy

lasek Gdański: Miejsce mordu Polaków w ramach «Intelligenzaktion» — eksterminacji polskiej inteligencji — niedaleko Bydgoszczy. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

IL Bromberg: niem. „Internierungslager” (pl. „obóz internowania”) założony 05.09.1939 — w dniu zdobycia Bydgoszczy przez Niemców — na terenach koszar wojskowych 15. Wielkopolskiego Pułku Artylerii Lekkiej przy ul. Gdańskiej 147 w Bydgoszczy. Tylko w 09.1939 więziono ok. 3,500 Polaków, w tym wielu księży. Więźniów przetrzymywano w b. stajniach lub b. zbrojowni. Traktowano ich brutalnie, torturowano. Dochodziło do mordów na miejscu (ok. 28 osób w 09.1939). Z obozu wysyłano ich do niemieckich obozów koncentracyjnych. Część wywieziono do pobliskich lasów i zamordowano w zbiorowych egzekucjach. 01.11.1939 obóz przeniesiono do b. magazynów amunicji na przedmieściu Jachcice. Zlikwidowany w 12.1939. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Pacyfikacja Bydgoszczy 05‐12.09.1939: Represje dokonywane przez żołnierzy Wehrmachtu i funkcjonariuszy SS Einsatzkommando 1/IV (pododdział Einsatzgruppe IV) celem pacyfikacji miasta i stłumienia rzekomego „polskiego powstania w Bydgoszczy”. 03‐04.09.1939, podczas wycofywania się, pod naporem niemieckiego najazdu, przechodzące przez Bydgoszcz polskie wojsko zaatakowane zostało przez niemieckich dywersantów i kolaborantów, obywateli państwa polskiego. Wojsko zareagowało. W walkach i w wyniku rozstrzeliwań — wydarzenia nazwane przez Niemców „krwawą niedzielą” — zginęło ok. 365 osób (ok. ¼ to Polacy, reszta Niemcy). 05.09.1939 do Bydgoszczy wkroczyli Niemcy. Opór stawiali m.in. członkowie bydgoskiej Straży Obywatelskiej — e.g. w Szwederowie zginęło 2 Niemców. Po uzyskaniu zapewnienia od niemieckiego generała, że respektowane będą jej prawa należne regularnym wojskom, złożyli broń — po czym ok. 40 z nich przez Niemców zostało zakatowanych na śmierć metalowymi prętami. Następnie w dniach 05‐08.09.1939, w różnych częściach miasta, Niemcy zamordowali, w doraźnych egzekucjach, od 200 do 400 osób. 08.09.1939 lokalny dowódca niemieckiej armii Wehrmacht wydał rozkaz oczyszczenia miasta ze „zbrodniczych elementów polskich”. Niemcy otaczali zamieszkane przez Polaków dzielnice, przeszukiwali mieszkania i w przypadku znalezienia jakiejkolwiek broni (e.g. szabli, pałki policyjnej, etc.) mordowali właścicieli na miejscu — nakazano nawet, by mordować wszystkie osoby, które „w jakikolwiek sposób wydadzą się podejrzane”. Pozostałych kierowano do obozu internowania w polskich koszarach wojskowych. 09.09.1939 dokonano pierwszej publicznej egzekucji 20 osób na Starym Rynku. Następnego dnia — kolejnych 20. 10.09.1939 — pięciu. Pierwsza faza akcji „oczyszczania” zakończyła się ok. 11.09.1939 — razem w jej trakcie Niemcy zamordowali ok. 370 Polaków. W późniejszych dniach i miesiącach dokonywano masowych aresztowań i wysyłania zatrzymanych do obozów koncentracyjnych. Bydgoszcz miała stać się miastem niemieckim. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano «AB‐aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

Reichsgau Danzig‐Westpreußen: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych obszarów (i kilka mniejszych). Największy przekształcili w niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), przeznaczone wyłącznie dla Polaków i Żydów i stanowiące część tzw. niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Dwa przyłączyli do już istniejących niemieckich prowincji. Z dwóch utworzyli odrębne nowe prowincje. Jednym z nich było Pomorze Nadwiślańskie, już 08.10.1939, dekretem przywódcy niemieckiego Adolfa Hitlera wcielone do Niemiec (formalnie zaczął obowiązywać 26.10.1939), a 02.11.1939 przekształcone w prowincję niem. Reichsgau Danzig‐Westpreußen (pl. Okręg Rzeszy Gdańsk‐Prusy Zachodnie), w której obowiązywać miało prawo państwa niemieckiego. Główną osią polityki nowej prowincji, której obszar Niemcy uznali za niem. „Ursprünglich Deutsche” (pl. „rdzennie niemieckie”), mimo iż ok. 85% jej mieszkańców stanowili Polacy, było niem. „Entpolonisierung” (pl. „odpolszczenie”), czyli przymusowa germanizacja. Ok. 60,000 Polaków zamordowano w 1939‐1940, w ramach niem. „Intelligenzaktion”, i.e. eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych, w ok. 432 miejscach skrytobójczych mordów — w tym ok. 220 polskich kapłanów katolickich. Drugie tyle zesłano do niemieckich obozów koncentracyjnych, skąd wróciło niewielu (aresztowano ponad 300 kapłanów, z których w obozach koncentracyjnych zginęło ok. 130). Wysiedlono ok. 124,000‐170,000, przy czym ok. 90,000 do niem. Generalgouvernement. Masowo zmuszano Polaków do podpisywania niemieckiej listy narodowościowej niem. Deutsche Volksliste (pl. folkslista) DVL. Dzieci polskie mogły się uczyć tylko po niemiecku. Zakazano używania języka polskiego podczas katolickich Mszy św., a także podczas spowiedzi. Konfiskowane polskie majątki ziemskie. By jeszcze bardziej ograniczyć liczbę ludności polskiej wysyłano Polaków na roboty przymusowe w głąb Niemiec. Pozostałych Polaków traktowano jako nisko wykwalifikowaną siłę roboczą, izolowano od Niemców i ściśle kontrolowano — legalnie spotykać mogli się najwyżej we trzech lub we troje, nawet we własnych mieszkaniach. Wielu wcielono do niemieckiej armii Wehrmacht. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej nadzorca tej prowincji, niem. Reichsstatthalter (pl. Namiestnik Rzeszy) i niem. Gauleiter (pl. naczelnik okręgu) niemieckiej partii narodowo–socjalistycznej, Albert Maria Forster, został stracony. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.06.24])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.meczennicy.pelplin.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], encyklo.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], www.hagiographycircle.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.otk.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.27]
bibliograficzne:
„Catalogue des Maisons et du Personnel de la Congregation de la MissionKliknij by wyświetlić stronę źródłową”
„Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce (1651‐2001)”, red. o. Stanisław Rospond CM, o. Jan Dukała CM, tom I i II, Kraków 2001
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
stvincentimages.cstcis.cti.depaul.edu:8181Kliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14], stvincentimages.cstcis.cti.depaul.edu:8181Kliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.08.14], naszaprzeszlosc.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], docplayer.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.02.15], metropoliabydgoska.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07], grant.zse.bydgoszcz.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.06]