funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja pińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

08.08.1943

lasek Lipiczańskiprzy drodze Naliboki ‐ Jankowicze
dziś: ssow. Naliboki, rej. Stołpce, obw. Mińsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

08.1943, 06.08.1943

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

Operacja „Hermann”Kliknij by przejść do opisu, Pomoc ŻydomKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

1911

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

1939

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BAJKOKliknij by wyświetlić biogram Józef, DOŁŻYKKliknij by wyświetlić biogram Paweł

miejsca i wydarzenia
opisy

Operacja „Hermann”: 19.06.1943 oddział partyzancki polskiej niepodległościowej Armii Krajowej AK (część Polskiego Państwa Podziemnego) ze Stołpc na Białorusi przeprowadził udany atak na Iwieniec. Miasteczko zostało zdobyte — co w historii utrwaliło określenie akcji jako „powstanie iwienieckie” — niemiecki garnizon rozbity. Uwolniono wszystkich więźniów, w tym kilkunastu Żydów, wśród których było kilku lekarzy. Zlikwidowano ok. 40‐150 Niemców i ich kolaborantów. Ok. 100‐200 funkcjonariuszy kolaborującej z Niemcami białoruskiej policji pomocniczej dobrowolnie przyłączyło się do oddziału. Po 18 godzinach partyzanci opuścili Iwieniec i udali się w stronę Puszczy Nalibockiej. W odwecie Niemcy natychmiast wymordowali ok. 150 mieszkańców Iwieńca a w okolicy przeprowadzili zakrojoną na szeroką skalę operację przeciwpartyzancką, znaną pod kryptonimem „Hermann”. Celem była likwidacja jednostek partyzanckich — polskich i rosyjskich — działających na obszarze Puszczy Nalibockiej. Rozpoczęto ją 13.07.1943. Wzięło w niej udział ok. 9,000 Niemców i kolaborantów — w tym Rosjan — wspieranych przez lotnictwo, artylerię i broń pancerną. Wokół puszczy Niemcy stworzyli pas „spalonej ziemi”, o szerokości ok. 10‐15 km. W trakcie operacji Niemcy spalili ponad 60 polskich i białoruskich wsi oraz zamordowali ok. 4,280 osób cywilnych, w tym kilku kapłanów katolickich — uznanych za współpracowników partyzantów rozstrzeliwano, wieszano, palono żywcem. Ok. 21,000‐25,000 osób zesłano na roboty przymusowe w III Rzeszy, a tysiące — w tym starców, kobiety i dzieci — wysiedlono poza pas blokady. A partyzanci — zarówno polscy jak i rosyjscy — mimo dużych strat wyrwali się z okrążenia. W sąsiedztwie obszaru objętego operacją — ok. 20 km od Puszczy Nalibockiej — znalazł się Nowogródek. Tam w trakcie trwania akcji Niemcy przeprowadzili aresztowania ludności cywilnej jako zakładników. W ich obronie wystąpiły siostry nazaretanki, od 04.09.1929 zajmujące się w Nowogródku religijnym wychowaniem i nauczaniem dzieci i młodzieży. 11 z nich zostało przez Niemców aresztowanych i zamordowanych. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.10.04])

Pomoc Żydom: W czasie II wojny światowej Niemcy na okupowanych ziemiach polskich zabronili udzielania pomocy Żydom pod karą śmierci. Setki kapłanów i duchowieństwa mimo tego takiej pomocy Żydom udzielało. Wielu poniosło śmierć.

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.iwieniec.euKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13], www.glaukopis.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.polacyizydzi.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.02.15], kresy24.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.06.11]
bibliograficzne:
„Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939‐1945”, Wiktor Jacewicz, Jan Woś, tom I‐V, Akademia Teologii Katolickiej, 1977‐1981
„Spis Kościołów i Duchowieństwa Diecezji Pińskiej w R.P.Kliknij by wyświetlić stronę źródłową”, Biskup diecezji pińskiej, 1933‐1939, drukarnia diecezjalna
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.radzima.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], www.radzima.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19]