funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja gnieźnieńska i poznańska (aeque principaliter)więcej na
www.archpoznan.pl
[dostęp: 2012.11.23]

data i miejsce
śmierci

18.05.1942

TA Hartheimcentrum „eutanazyjne” Schloss Hartheim
dziś: Alkoven, pow. Eferding, kraj Górna Austria, Austria
więcej na
de.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

26.07.1942 (data „świadectwa śmierci” KL Dachau)

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja: zagazowanie w komorze gazowej

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce
urodzenia

29.04.1909

Trlągdziś: gm. Janikowo, pow. Inowrocław, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

12.06.1932 (katedra poznańskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

KOMARKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, KONIECZNYKliknij by wyświetlić biografię Julian, KOTLICKIKliknij by wyświetlić biografię Ignacy, KOTTKliknij by wyświetlić biografię Walenty, KOWALEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, KOWALSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan (abp Maria Michał), KOWNACKIKliknij by wyświetlić biografię Marcin Stanisław, KOZANECKIKliknij by wyświetlić biografię Adam, KOŹBIAŁKliknij by wyświetlić biografię Michał, KRAWCZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Roman, KROPLEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Albin Jan, KRUKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Józef, KRUPCZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz Stanisław, KUBIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, KUKLAKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, KULIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Stefan, KUTZNERKliknij by wyświetlić biografię Leon, KWAŚKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Leon Henryk, KWIATKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Bolesław, LEWANDOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Franciszek, LUDWICZAKKliknij by wyświetlić biografię Antoni Jan, LUDWIKKliknij by wyświetlić biografię Józef, LUDWIKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Stefan Ignacy, ŁABENTOWICZKliknij by wyświetlić biografię Zygmunt Piotr, ŁASZKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, MAJKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Hilary, MAKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Aleksander, MARUSARZKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, MATEUSZCZYKKliknij by wyświetlić biografię Teodor, MICHALEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan, MICKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Leon, MIJAKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Bogdan Józef, MOKSKliknij by wyświetlić biografię Stefan Andrzej, MOSZCZEŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, MREŁAKliknij by wyświetlić biografię Franciszek Ksawery (o. Zygmunt), MŚCICHOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Antoni, MULLERKliknij by wyświetlić biografię Józef Stanisław Kostka, MUSZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Zygmunt, NAPIERAŁAKliknij by wyświetlić biografię Franciszek, NIEDZIELAKliknij by wyświetlić biografię Józef, NITECKIKliknij by wyświetlić biografię Antoni, NOAKKliknij by wyświetlić biografię Teodor, NOWAKKliknij by wyświetlić biografię Wincenty, NOWICKIKliknij by wyświetlić biografię Felicjan, NOWICKIKliknij by wyświetlić biografię Józef Henryk, OGŁAZAKliknij by wyświetlić biografię Józef Stanisław, OPRZĄDEKKliknij by wyświetlić biografię Jan (br. Marcin), ORYNTKliknij by wyświetlić biografię Piotr, OSIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Henryk, PABICHKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, PACEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Antoni

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

TA Hartheim: W niem. Tötungsanstalt TA Hartheim (pl. centrum zabijania/eutanazyjne), na zamku Schloss Hartheim w miejscowości Alkoven w Górnej Austrii, wchodzącym w skład kompleksu obozów koncentracyjnych KL Mauthausen–Gusen, w ramach „Aktion T4”, Niemcy mordowali ofiary — osoby niedorozwinięte psychicznie — w komorach gazowych. Od 04.1941 program rozszerzono o więźniów obozów koncentracyjnych. Większość, jeśli nie wszyscy, duchowni z obozu koncentracyjnego KL Dachau byli zawożeni do Hartheim w tzw. „transportach inwalidów” (pod kryptonimem „Aktion 14 f 13”) — osób chorych i według Niemców „niezdolnych do pracy” — z obozu w KL Dachau (początkowo pod pretekstem transferu do lepszego obozu).
Uwaga: Podane w „Białej Księdze” daty śmierci zamordowanych w Schloss Hartheim są datami wywiezienia ofiar z ostatniego obozu koncentracyjnego, gdzie byli przetrzymywani. Nieznane są rzeczywiste daty śmierci — poza ok. 49 kapłanami, których nazwiska znalazły się na listach „transportów inwalidów”, ale nie dotarli do TA Hartheim. Prawd. zginęli w dniu wyjazdu z KL Dachau, po drodze, z KL Dachau do Monachium, i ich ciała zostały w Monachium wyrzucone z transportu i skremowane. Śledztwo polskiego Instytutu Pamięci Narodowej IPN wskazuje, że pozostałe ofiary były mordowane natychmiast po przywiezieniu do Schloss Hartheim, ciała palone a prochy rozrzucane po pobliskich polach bądź do Dunaju. Dla ukrycia ludobójczych mordów Niemcy fałszowali zarówno daty śmierci (na przykład te zapisane w księgach obozu KL Dachau i w „Białej Księdze” ukazane jako daty alternatywne) jak i przyczyny śmierci. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28])

Aktion T4: Niemiecki program eutanazyjny, systematycznego fizycznego mordu ludzi niedorozwiniętych psychicznie, przewlekle chorych psychicznie i neurologicznie — „eliminacji życia niewartego życia” (niem. „Vernichtung von lebensunwertem Leben”). W szczytowym okresie lat 1940‑1 zamordowano ok. 70,000 osób, w tym pensjonariuszy szpitali psychiatrycznych w okupowanej przez Niemców Polsce. Od 04.1941 programem objęto chorych psychicznie i „niepełnosprawnych” (co oznaczało niezdolnych do pracy) więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych — pod kryptonimem „Aktion 14 f 13”. Zamordowano wówczas ok. 20,000 więźniów, m.in. w komorach gazowych w Hartheim mordowano polskich kapłanów przetrzymywanych w obozie koncentracyjnym KL Dachau. Innym „regionalnym przedłużeniem” Aktion T4 był program „Aktion Brandt”, w trakcie którego Niemcy mordowali przewlekle chorych, by zwolnić miejsca w szpitalach dla rannych żołnierzy. Szacuje się, że w tym programie zamordowano co najmniej 30,000 osób. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28])

KL Dachau (nr więźnia: 28417Kliknij by wyświetlić biografię): KL Dachau w niemieckiej Bawarii, założony w 1933, stał się głównym obozem koncentracyjnym dla księży katolickich w czasie II wojny światowej: 09.11.1940 Reichsführer–SS Heinrich Himmler, szef SS, Gestapo i niemieckiej policji, w wyniku interwencji Watykanu, podjął decyzję o przeniesieniu wszystkich duchownych przetrzymywanych w różnych obozach koncentracyjnych do obozu KL Dachau. Pierwsze większe transporty miały miejsce 08.12.1940. W KL Dachau Niemcy więzili ok. 3,000 kapłanów, w tym ok. 1,800 polskich. Kapłanów zmuszano do niewolniczej pracy na tzw. „Plantagach” — niem. „Die Plantage”, największym w Europie, zarządzanym przez ludobójcze SS ogrodzie ziołowym, składającym się z wielu szklarni, budynków laboratoryjnych i ziemi ornej, gdzie prowadzono eksperymenty z noymi lekami naturalnymi — przez wiele godzin, bez przerw, bez ochronnych ubrań, bez pożywienia. Pracowali przy budowach, m.in. krematorium. W barakach więziennych panował głód, szczególnie w latach 1941‑2, zimą przejmujące zimno a latem nieznośny upał. Więźniowie zapadali na choroby, w szczególności gruźlicę. Na wielu przeprowadzano zbrodnicze „eksperymenty medyczne” — in 11.1942 ok. 20 kapłanów otrzymało zastrzyki z flegmony; od 07.1920 do 05.1944 ok. 120 poddanych zostało eksperymentom malarycznym. Ponad 750 polskich duchownych zostało przez Niemców zamordowanych, w tym wielu zagazowanych w ośrodku eutanacyjnym Scholoss Hartheim w Austrii. System obozów KL Dachau w szczytowym momencie miał ok. 100 podobozów niewolniczej pracy przymusowej — w południowych Niemczech i Austrii. Udokumentowanych zostało ok. 32,000 przypadków śmierci w obozie, tysiące zginęło bez śladu. W momencie oswobodzenia 29.04.1945 przez wojska USA ok. 10,000 na 30,000 więźniów było chorych… (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.05.30])

Ląd: W latach 1940‑41, w po‑cysterskim opactwie i klasztorze (dziś Zakładzie Salezjańskim) w Lądzie n. Wartą Niemcy zorganizowali przejściowy obóz dla polskich duchownych, przez który przeszło ok. 152 kapłanów (70 do 03.04.1941 oraz 82 w dniach 6‑28.10.1941), z diecezji włocławskiej, gnieźnieńskiej, warszawskiej, poznańskiej, płockiej i częstochowskiej oraz zakonnicy z kilku zgromadzeń. Z Lądu wywożeni byli do obozu koncentracyjnego KL Dachau. (więcej na: yadda.icm.edu.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14])

Aresztowania 06.10.1941 (Kraj Warty): 13.09.1941 Gaulaiter niemieckiej prowincji niem. Warthegau i.e. Reichsgau Wartheland (pl. Kraj Warty) w okupowanej przez Niemców Wielkopolsce (gdzie obowiązywały niemieckie prawa), Artur Greiser, prowadzący politykę „Ohne Gott, ohne Religion, ohne Priesters und Sakramenten” — „bez Boga, bez religii, bez kapłana i sakramentu” — wydał rozporządzenie formalnie delegalizujące Kościół katolicki, na jego miejsce powołując Kościół Rzymskokatolicki Narodowości Niemieckiej w niem. Warthegau, organizację podlegającą prawu prywatnemu Niemiec. Rozporządzenie wydano z datą wsteczną 01.09.1939, czyli datą niemieckiej inwazji na Polskę, co sankcjonowało późniejszy rabunek własności Kościoła katolickiego działającego na rzecz ludności polskiej przez Niemców. Zabroniono także wszelkich kontaktów ze Stolicą Apostolską. Jednocześnie zdelegalizowano wszystkie zakony. 06‑07.10.1941 nastąpiły masowe aresztowania polskich kapłanów. Wszystkich umieszczono w obozach przejściowych w Konstantynowie i Lądzie n. Wartą bądź w obozie koncentracyjnym KL Posen (w tym przypadku najpierw zatrzymanych rejestrowano, fotografowano i badano w osławionej poznańskiej siedzibie niemieckiej policji politycznej, Gestapo, w byłym Domu Żołnierza). Większość z nich 30.10.1941 wywieziono do obozu koncentracyjnego KL Dachau.

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro–Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.wtg-gniazdo.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.ipgs.usKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], arolsen-archives.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30]