data beatyfikacji

13.06.1999więcej na
www.swzygmunt.knc.pl
[dostęp: 2013.05.19]

Jan Paweł II, papież RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja gnieźnieńska i poznańska (aeque principaliter)więcej na
www.archpoznan.pl
[dostęp: 2012.11.23]
diecezja warmińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2018.09.02]

data i miejsce
śmierci

28.05.1940

KL Sachsenhausenobóz koncentracyjny
dziś: Sachsenhausen‐Oranienburg, pow. Oberhavel, kraj Brandenburgia, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.09]

alt. daty i miejsca
śmierci

26.05.1940

szczegóły śmierci

numery obozowe

20969Kliknij by wyświetlić stronę źródłową (KL SachsenhausenKliknij by przejść do opisu)

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

KL SachsenhausenKliknij by przejść do opisu, ZL GrenzdorfKliknij by przejść do opisu, KL StutthofKliknij by przejść do opisu, ZL NeufahrwasserKliknij by przejść do opisu, Górna GrupaKliknij by przejść do opisu, VSH SchwetzKliknij by przejść do opisu, Świecie (instytut)Kliknij by przejść do opisu, InowrocławKliknij by przejść do opisu, Aresztowania 02.11.1939 (Inowrocław)Kliknij by przejść do opisu, «Intelligenzaktion»Kliknij by przejść do opisu, Reichsgau Danzig‐WestpreußenKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

05.08.1884

Straszewodziś: gm. Ryjewo, pow. Kwidzyn, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

04.02.1910 (Fromborkdziś: gm. Frombork, pow. Braniewo, woj. warmińsko‐mazurskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31])

szczegóły posługi

biografia (zasoby własne)

kliknij by zaznajomić się ze szczegółami biografii w naszych zasobach

inni związani
szczegółami śmierci

CIEMNIAKKliknij by wyświetlić biogram Ludwik, FARULEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Tadeusz, GOTOWICZKliknij by wyświetlić biogram Alojzy, KOMPFKliknij by wyświetlić biogram Janusz, KUBICKIKliknij by wyświetlić biogram Telesfor, KUBSKIKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, LUDWICZAKKliknij by wyświetlić biogram Antoni Jan, ŁÓJKliknij by wyświetlić biogram Jan, MATUSZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Franciszek, MĄKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Jan, MULLERKliknij by wyświetlić biogram Józef Stanisław Kostka, NIEMIRKliknij by wyświetlić biogram Józef, POMIANOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Władysław, SCHOENBORNKliknij by wyświetlić biogram Stefan, SKOWRONKliknij by wyświetlić biogram Kazimierz, STREHLKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, SZUKALSKIKliknij by wyświetlić biogram Jan, WĄSOWICZKliknij by wyświetlić biogram Zygmunt, WŁODARCZYKKliknij by wyświetlić biogram Ignacy

miejsca i wydarzenia
opisy

KL Sachsenhausen: Przez niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Sachsenhausen, założony na terenach byłej wioski olimpijskiej w 07.1936, przeszły w 1940 setki polskich kapłanów. Zanim zostali przetransportowani to obozu koncentracyjnego KL Dachau, część z nich zginęła w KL Sachsenhausen. W obozie dokonywano zbrodniczych eksperymentów medycznych na więźniach. W latach 1942‐1944 ok. 140 więźniów pracowało nad fałszowaniem funtów brytyjskich, paszportów, wiz, pieczęci i innych dokumentów. Także i innych więźniów wykorzystywano do pracy niewolniczej, m.in. w zakładach lotniczych firmy Heinkel, w fabrykach firm AEG i Siemens. Przeciętnie w obozie przebywało ok. 50,000 więźniów. Razem przez KL Sachsenhausen i jego filie przeszło ponad 200,000, z których zginęły dziesiątki tysięcy. Tuż przed nadejściem Rosjan dokonano masowej ewakuacji obozu i jego filii (razem ok. 80,000 więźniów) na zachód — w tzw. „marszach śmierci” do innych obozów, m.in. do KL Mauthausen‐Gusen oraz KL Bergen‐Belsen. Obóz funkcjonował do 22.04.1945. Po zakończeniu działań wojennych Rosjanie zorganizowali tam tajny obóz dla jeńców niemieckich i „podejrzanych” żołnierzy rosyjskich. (więcej na: www.stiftung-bg.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])

ZL Grenzdorf: Niemiecki niem. Zivilgefangenenlager (pl. obóz dla jeńców cywilnych) we wsi Graniczna Wieś. Funkcjonował w latach 1939‐1941. W 1940 — gdy stał się podobozem obozu koncentracyjnego KL Stutthof, i określany był jako niem. Aussenstelle (pl. placówka zewnętrzna) — przetrzymywano w nim ok. 100 księży z Pomorza — w ramach «Intelligenzaktion» eksterminacji polskiej inteligencji na Pomorzu — które zmuszano do pracy przy produkcji kostki brukowej używanej do budowy dróg. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.03.10])

KL Stutthof: W niemieckim niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Stutthof (ówcześnie na terenie Wschodnich Prus należących do Niemiec, dziś: wieś Sztutowo), którego budowę rozpoczęto 02.09.1939, w dzień po niemieckim ataku na Polskę i rozpoczęciu II wojny światowej, Niemcy przetrzymywali razem ok. 110,000‐127,000 osób pochodzących z 28 krajów, w tym 49,000 kobiet i dzieci. Zamordowali ok. 65,000 osób. W dniach 25.01‐27.04. 1945, wobec nacierającej armii rosyjskiej, Niemcy przeprowadzili ewakuację obozu. 09.05.1945, gdy na teren obozu wtargnęli żołnierze rosyjskim, było w nim tylko 100 więźniów. W początkowym okresie (1939‐1940) w KL Stutthof przetrzymywano księży z obszaru Pomorza, by później wysłać ich do obozu koncentracyjnego KL Dachau. Część została zamordowana już w KL Stutthof lub okolicy (na przykład w lesie Stegna). Także w późniejszym czasie wśród więźniów pojawiali się duchowni. (więcej na: www.stutthof.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.07.06])

ZL Neufahrwasser: niem. Zivilgefangenenlager (pl. obóz jeniecki dla osób cywilnych) zorganizowany przez Niemców już w dniu wybuchu wojny, 01.09. 1939, w Gdańsku ‐ Nowym Porcie, w należących do Polski byłych koszarach artyleryjskich, dla Polaków z Pomorza aresztowanych w ramach akcji «Intelligenzaktion» — likwidacji polskiej inteligencji. Z ZL Neufahrwasser więźniowie — zdołano zidentyfikować 2,702 osoby, ale szacuje się, że przez obóz przeszło ok. 10,000 aresztowanych — wysyłani byli do obozu koncentracyjnego KL Stutthof albo bezpośrednio do miejsc zagłady. Obóz działał do 01.04.1940. (więcej na: stutthof.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10], ofiaromwojny.republika.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04])

Górna Grupa: Od 10.1939 do ok. 04.1940 w Górnej Grupie w domu Zgromadzenia Księży Werbistów SVD Niemcy zorganizowali — w ramach akcji «Intelligenzaktion», eksterminacji polskiej inteligencji na Pomorzu — obóz dla Polaków, w tym 95 polskich duchownych, z okolic Świecia, Bydgoszczy, Chełmna, Grudziądza i Starogardu Gdańskiego na Pomorzu. Ok. 50 z nich zginęło, w tym znacząca część została zamordowana na miejscach straceń w Mniszku‐Grupie. W tym samym miejscu w 1945 Rosjanie urządzili obóz koncentracyjny dla Niemców. Wśród nich byli kapłani katoliccy, z których dwóch poniosło śmierć. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], www.kpbc.ukw.edu.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.27])

VSH Schwetz: Niemiecki niem. Volksdeutscher Selbstschutzhaft (pl. areszt Volksdeutscher Selbstschutz) VSH założony w 09.1939 przez ludobójczą niemiecką organizację paramilitarną Volksdeutscher Selbstschutz w Świeciu nad Wisłą. Decyzję o utworzeniu Selbstschutzu na ziemiach polskich zajętych przez wojska niemieckie podjęto w Berlinie 08‐10.09.1939 na konferencji pod kierownictwem Reichsführera‐SS Heinricha Himmlera (rozkaz powołaniowy z 20.09.1939), a powstające chaotycznie oddziały zostały bezpośrednio podporządkowane oficerom ludobójczej organizacji SS. Świecie Niemcy zajęli już 03.09.1939. W ramach akcji «Intelligenzaktion», i.e. eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych, natychmiast rozpoczęły się aresztowania miejscowych Polaków. Osadzano ich i przetrzymywano w fatalnych warunkach w celach więzienia sądowego w Świeciu, pustych pawilonach Krajowego Pomorskiego Zakładu Psychiatrycznego (szczególnie po 22.10.1939, gdy Niemcy w ramach «Aktion T4» wymordowali większość jego pacjentów), budynkach gorzelni w Luszkówku, celach więzienia w Nowem nad Wisłą oraz w budynkach zakładu misyjnego oo. Werbistów w Górnej Grupie. Poddawano torturom i szykanom. Od ok. 08‐09.10.1939 rozpoczęły się masowe egzekucje — dzień przed pierwszą egzekucją w Świeciu pojawił się niem. gauleiter (pl. namiestnik okręgu) niemieckiej partii narodowo–socjalistycznej NSDAP w Gdańsku, późniejszy niem. Reichsstatthalter (pl. Namiestnik Rzeszy) niem. Reichsgau Danzig–Westpreußen (pl. Okręg Rzeszy Gdańsk–Prusy Zachodnie) i wezwał wszystkich miejscowych Niemców do bezwzględnego wykonywania zarządzeń, dodając „choćby się musieli po szyje kąpać we krwi” — m.in. na cmentarzu żydowskim w Świeciu, oraz w lasach k. wioski Mniszek i poligonie wojskowym we wsi Grupa. Przez areszt przeszły dziesiątki katolickich kapłanów, z których ok. 50 zginęło: 20 Niemcy zamordowali w Mniszku, a reszta zginęła w niemieckich obozach koncentracyjnych. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])

Świecie (instytut): Jesienią 1939 Niemcy w ramach — w ramach «Aktion T4» — wymordowali prawie wszystkich pacjentów Krajowego Pomorskiego Zakładu Psychiatrycznego w Świeciu. W dniach 15‐21.10.1939 ok. 1,000 osób zostało zamordowanych w lasach k. Mniszka, partiami po 60 ofiar. Wśród ofiar znajdowało się 120 dzieci. Był też polski dyrektor szpitala, dr Józef Bednarz, który pozostał ze swoimi pacjentami do końca. Ofiary Niemcy — członkowie ludobójczej jednostki SS‐Wachsturmbann „Eimann” — spychali trójkami do wykopanych wcześniej dołów i mordowali strzałami z karabinów. Ok. 300 pacjentów zawieziono do szpitala w Kocborowie i zamordowano później w lesie Szpęgawskim. (więcej na: ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.05.09])

Inowrocław: Niemieckie więzienie i areszt śledczy przy ul. Pakoskiej (dziś ul. Narutowicza). W 1939 Niemcy przetrzymywali w nim setki Polaków z Inowrocławia i okolic aresztowanych w ramach akcji «Intelligenzaktion» — fizycznej eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych. Do 11.1939 w więzieniu i okolicach (m.in. w Rożniatach i Zajezierzu) zamordowano 546 z nich, w tym 56 osób w nocy 22‐23.10.1939, dokonanej po zbiorowej libacji Niemców, którą niemiecki landrat, czyli okupacyjny urzędnik powiatowy, niejaki Hirschfeld, miał zainicjować mówiąc: „no, teraz pojedziemy strzelać Polaków”. Także później było to miejsce kaźni wielu Polaków. Po rozpoczęciu okupacji rosyjskiej w 1945 komunazistowskie więzienie, m.in. dla kobiet. (więcej na: www.inowroclawfakty.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19])

Aresztowania 02.11.1939 (Inowrocław): Ok. 01.11.1939 Niemcy „zaprosili” lokalnych duchownych z Inowrocławia i okolic na spotkanie w dniu 02.11.1939, w celu „omówienia współpracy z nowymi władzami”. Na miejscu wszyscy zebrani — 39 kapłanów — zostali aresztowani i przewiezieni do obozów koncentracyjnych lub na miejsca kaźni.

«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), gdzie nosił miano «AB‐aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

Reichsgau Danzig‐Westpreußen: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych obszarów (i kilka mniejszych). Największy przekształcili w niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), przeznaczone wyłącznie dla Polaków i Żydów i stanowiące część tzw. niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Dwa przyłączyli do już istniejących niemieckich prowincji. Z dwóch utworzyli odrębne nowe prowincje. Jednym z nich było Pomorze Nadwiślańskie, już 08.10.1939, dekretem przywódcy niemieckiego Adolfa Hitlera wcielone do Niemiec (formalnie zaczął obowiązywać 26.10.1939), a 02.11.1939 przekształcone w prowincję niem. Reichsgau Danzig‐Westpreußen (pl. Okręg Rzeszy Gdańsk‐Prusy Zachodnie), w której obowiązywać miało prawo państwa niemieckiego. Główną osią polityki nowej prowincji, której obszar Niemcy uznali za niem. „Ursprünglich Deutsche” (pl. „rdzennie niemieckie”), mimo iż ok. 85% jej mieszkańców stanowili Polacy, było niem. „Entpolonisierung” (pl. „odpolszczenie”), czyli przymusowa germanizacja. Ok. 60,000 Polaków zamordowano w 1939‐1940, w ramach niem. „Intelligenzaktion”, i.e. eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych, w ok. 432 miejscach skrytobójczych mordów — w tym ok. 220 polskich kapłanów katolickich. Drugie tyle zesłano do niemieckich obozów koncentracyjnych, skąd wróciło niewielu (aresztowano ponad 300 kapłanów, z których w obozach koncentracyjnych zginęło ok. 130). Wysiedlono ok. 124,000‐170,000, przy czym ok. 90,000 do niem. Generalgouvernement. Masowo zmuszano Polaków do podpisywania niemieckiej listy narodowościowej niem. Deutsche Volksliste (pl. folkslista) DVL. Dzieci polskie mogły się uczyć tylko po niemiecku. Zakazano używania języka polskiego podczas katolickich Mszy św., a także podczas spowiedzi. Konfiskowane polskie majątki ziemskie. By jeszcze bardziej ograniczyć liczbę ludności polskiej wysyłano Polaków na roboty przymusowe w głąb Niemiec. Pozostałych Polaków traktowano jako nisko wykwalifikowaną siłę roboczą, izolowano od Niemców i ściśle kontrolowano — legalnie spotykać mogli się najwyżej we trzech lub we troje, nawet we własnych mieszkaniach. Wielu wcielono do niemieckiej armii Wehrmacht. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej nadzorca tej prowincji, niem. Reichsstatthalter (pl. Namiestnik Rzeszy) i niem. Gauleiter (pl. naczelnik okręgu) niemieckiej partii narodowo–socjalistycznej, Albert Maria Forster, został stracony. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.06.24])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20], polacywberlinie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
muzeum.olsztyn.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], www.zwiastowanie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], demski.edu.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], www.wtg-gniazdo.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.11.06], catholicsaints.infoKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], kwidzynopedia.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.11.06], kwidzynopedia.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.06], www.szczecin.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21]