funkcja

kapłan eparchialny

wyznanie

Ukraiński Kościół greckokatolicki GKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

diecezja / prowincja

eparchia GK przemyskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

narodowość

ukraińska

data i miejsce
śmierci

27.06.1941

Sambordziś: grom. Sambor miasto, rej. Sambor, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.02.12]

alt. daty i miejsca
śmierci

Tyrawa Wołoskadziś: gm. Tyrawa Wołoska, pow. Sanok, woj. podkarpackie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
Drohobyczdziś: grom. Drohobycz miasto, rej. Drohobycz, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.10.09]

szczegóły śmierci

alt. szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Rosjanie

miejsca i wydarzenia

Masakry więzienne — Sambor 06.1941Kliknij by przejść do opisu, Masakry więzienne — Drohobycz 06.1941Kliknij by przejść do opisu, Masakry 06.1941 (NKWD)Kliknij by przejść do opisu, Drohobycz (więzienia)Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu, Wojna polsko‐ukraińska 1918‐1919Kliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

25.04.1900

Brzegi Górnedziś: gm. Lutowiska, pow. bieszczadzki, woj. podkarpackie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

15.02.1925 (greckokatolicka katedra przemyskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.10.13])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

ANDREJCZUKKliknij by wyświetlić biogram Piotr, KOLIDAKliknij by wyświetlić biogram Sofroniusz, DANIŁKOWKliknij by wyświetlić biogram Jan, GOSZKAKliknij by wyświetlić biogram Jerzy, GRYNIKKliknij by wyświetlić biogram Mikołaj, KIEBUZKliknij by wyświetlić biogram Jan, LIACHKliknij by wyświetlić biogram Paweł, MAKARKliknij by wyświetlić biogram Szczepan, OSIDACZKliknij by wyświetlić biogram Roman, ZAWOROTIUKKliknij by wyświetlić biogram Michał

miejsca i wydarzenia
opisy

Masakry więzienne — Sambor 06.1941: Po niemieckim ataku na Rosjan 22.06.1941 Rosjanie wymordowali więźniów przetrzymywanych w więzieniu w Samborze. Przetrzymywano w nim ponad 1,310 osób (10.06.1941, później, po niemieckim ataku, przyjęto wielu innych z pobliskich miejscowości, których nie zdołano nawet zarejestrować). Zaraz po niemieckim ataku Rosjanie rozpoczęli likwidację więźniów. Przez 5 dni nieustannie obradował „sąd wojenny”, w grupach 5‐10 osób skazywał więźniów na śmierć, po czym prowadzono ich do piwnicy i tam strzałem w potylicę mordowano. Prawd. wymordowano w ten sposób połowę wszystkich więźniów. Ok. 26‐27.06.1941 nakazano przyspieszenie mordów. Wyprowadzono na dziedziniec więzienny ok. 50 osób i z wież straźniczych zaczęto strzelać z broni maszynowej i ciskać granaty. Kilku więźniów przeżyło i spowodowało bunt pozostałych. Przez parę dni Rosjanie ostrzeliwali więzienie, po czym uciekli. Szacuje się, że Rosjanie zdążyli wymordować ok. 600‐700 więźniów, głównie narodowości ukraińskiej i polskiej. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.12.26])

Masakry więzienne — Drohobycz 06.1941: Po niemieckim ataku na Rosjan 22.06.1941 Rosjanie wymordowali więźniów przetrzymywanych w areszcie śledczym przy ul. Stryjskiej w Drohobyczu. Ich liczba pozostaje nieznana — po niemieckim ataku do więzienia przewieziono bowiem wielu aresztowanych (ok. 300) z pobliskich miejscowości, których nie zdołano nawet zarejestrować. W ostatnich dniach 06.1941 rosyjskie ludbójcze NKWD wyprowadziło na dziedziniec więźniów z cel informując ich, że zostają wypuszczeni na wolność. Gdy się tam zgromadzili z wież strażniczych otwarto do nich ogień z karabinów maszynowych. Pod zwałami trupów przeżyły cztery osoby. Razem Rosjanie, wraz z wysługującymi się im Żydami, zamordowali wówczas ok. 1,200 osób (acz część z nich mogła być zamordowana wcześniej). (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.03.24])

Masakry 06.1941 (NKWD): Po ataku niemieckim 22.06.1941 na tereny okupowane przez Rosjan i w konsekwencji na Rosję, przed paniczną ucieczką, Rosjanie wymordowali — zgodnie z ludobójczym rozkazem rosyjskiego ministra spraw wewnętrznych Wawrzyńca Berii wydanym 24.06.1941 wymordowania wszystkich więźniów (formalnie „skazanych” za „działalność kontrrewolucyjną”, „działalność antyrosyjską”, sabotaż i dywersję, oraz więźniów politycznych „w śledztwie”) przetrzymywanych w więzieniach NKWD na terenach okupowanej przez Rosję przedwojennej Polski, Litwy, Łotwy i Estonii — ok. 40,000‐50,000 osób. Dodatkowo Rosjanie wymordowali tysiące osób, zatrzymanych już po niemieckim ataku, uznając ich za „wrogów ludu” — osoby te w większości nie były ujęte w rejestrach więziennych. Część zamordowana została już w więzieniach, w zbiorowych masakrach, część podczas tzw. „marszów śmierci”, gdy więźniów gnano pieszo na wschód. Po rosyjskiej ucieczce i rozpoczęciu okupacji niemieckiej nastąpiło wiele spontanicznych pogromów lokalnych Żydów, z których znacząca część kolaborowała z Rosjanami i uznana została za współodpowiedzialną za więzienne masakry. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])

Drohobycz (więzienia): Przed wybuchem II wojny światowej w 09.1939 w Drohobyczu przy ul. Truskawieckiej funkcjonowało nowoczesne więzienie karne, w którym przetrzymywano ok. 1,200‐1,500 osób. Po rozpoczęciu w 09.1939 pierwszej okupacji rosyjskiej przy ul. Stryjskiej powstał areszt rosyjskiej ludobójczej organizacji NKWD (przy regionalnej dyrekcji NKWD). Tam w 06.1941, po niemiecki ataku na uprzedniego sojusznika, Rosjan, NKWD dokonało ludobójczej masakry więźniów. Po klęsce Niemiec i rozpoczęciu w 1944 kolejnej okupacji rosyjskiej NKWD powróciło do tych samych budynków i ponownie zorganizowano tam areszt, w którym przetrzymywano i przesłuchiwano setki i tysiące osób podejrzanych o wrogość do Rosji. Areszt zamknięto w 1959. Więzienie przy ul. Truskawickiej funkcjonowało przez cały okres II wojny światowej, zarówno podczas okupacji rosyjskiej jak i niemieckiej, funkcjonowało i później i funkcjonuje do dnia dzisiejszego. (więcej na: btx.home.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.04.04])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

Wojna polsko‐ukraińska 1918‐1919: Jedna z wojen toczonych przez nowopowstałą Rzeczpospolitą w obronie swoich granic. Pod koniec 1918 na obszarach byłego zaboru austriackiego, w oparciu o ukraińskie oddziały byłej armii austro‐węgierskiej, Ukraińcy zaatakowali powstającą Rzeczpospolitą. W szczególności utworzyli zalążki państwowości i zaatakowali Lwów. Dzięki bohaterskiej postawie mieszkańców miasta, w szczególności młodych ludzi — zwanych odtąd orlętami lwowskimi — miasto zostało odbite przez Polaków i przez kilka miesięcy w niezwykły sposób bronione przed atakami ukraińskimi. W 1919 Polska — jej nowo utworzona armia — odepchnęła ukraińskie oddziały na wschód i południe, przejmując kontrolę nad swoimi ziemiami. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])

źródła

osobowe:
www.vox-populi.com.uaKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.03.01], docplayer.netKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.12.26]
bibliograficzne:
„Duchowieństwo Eparchii Przemyskiej i Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny”, Bogdan Prach, Wydawnictwo Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego, Lwów 2015
p. Walter Zelwak, korespondencja prywatna, 02.03.2024
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
docplayer.netKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.12.26]