funkcja

ojciec zakonny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

zakon

Zgromadzenie Słowa Bożego (werbiści - SVD)
więcej na: www.werbisci.pl [dostęp: 2012.11.23]

diecezja / prowincja

diecezja warmińska
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2018.09.02]

narodowość

niemiecka

data i miejsce śmierci

08.07.1945

Klon
pow. Szczytno, woj. warmińsko-mazurskie, Polska

szczegóły śmierci

07.08.1935 aresztowany w Nysie przez narodowo–socjalistyczną policję niemiecką, wraz z dwoma innymi zakonnikami. Przetrzymywany w więzieniu w Nysie. 26.08.1935 przewieziony do więzienia Moabit w Berlinie. Oskarżony o przestępstwa natury dewizowej. 23.03.1936 skazany na karę pieniężną i zwolniony. 24.12.1936 powrócił do Nysy jako rektor domu misyjnego. Po zamknięciu w 1941 — dwa lata po wybuchu II wojny światowej, rozpoczętej niemieckim i rosyjskim najazdem na Rzeczpospolitą w 09.1939 — przez niemieckie Gestapo domów zakonnych w St. Wendel i St. Augustin powrócił na Warmię. W czasie ofensywy rosyjskiej w 1945 kończącej II wojnę światową rozpoczął pod koniec 01.1945, zgodnie z rozkazami wojsk niemieckich, ewakuację na północ. Dotarł do Korsz. Tam zagarnięty przez nacierających Rosjan. Zmuszony przez Rosjan do niewolniczej pracy przy składach pociągów w Korszach, bez jedzenia. Stamtąd zagnany do Gąbina (dziś Gusiew), gdzie niewolniczo pracował w lesie. W końcu totalnie wyczerpany zagnany do obozu w Wystruci (dziś Czerniachowsk). Skierowany do izby chorych. Bity — gdy stanął w obronie 12‑letniego chłopca uderzony kolbą karabinu, miał prawd. połamane żebra — pozbawiony jedzenia. Zwolniony powrócił do swej parafii Klon. Nie odzyskał sił i wkrótce zmarł.

przyczyna śmierci

eksterminacja

sprawstwo

Rosjanie

data i miejsce urodzenia

22.08.1885

Wołowno
gm. Jonkowo, pow. Olsztyn, woj. warmińsko-mazurskie, Polska

śluby zakonne

01.11.1908 (ostatnie)

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

09/14.02.1909 (Maria Enzersdorf)

szczegóły posługi

administrator parafii Klon (do 1945), b. wikariusz parafii Bieniewo, pw. Trójcy Przenajświętszej w Braniewie, b. zakonnik domów misyjnych St. Augustin k. Bonn (1941), St. Wendel (1938‑41), b. rektor Domów Misyjnych pw. Świętego Krzyża w Nysie (1932‑8), pw. św. Wojciecha w Pieniężnie (1926‑32), b. zakonnik Domu Misyjnego w St Wendel — nauczyciel śpiewu i muzyki w gimnazjum, b. student teologii i filozofii w klasztorze St. Gabriel w Maria Enzersdorf (do 1909), nowicjat w klasztorze St. Gabriel w Maria Enzersdorf od 08.09.1904

inni związani szczegółami śmierci

BLUDAU Brunon, GERIGK Herman, GROSS Brunon, JABLOŃSKI Marcin, LANGWALD Karol, PODLECH Ferdynand

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Wystruć: Rosyjski obóz przejściowy, zorganizowany w 1945, dla niemieckiej ludności z Prus Wschodnich — jedno z centrów gromadzenia pokonanych Niemców przeznaczonych do niewolniczej pracy w Rosji. W Wystruci (dziś: Czerniachowsk), a także sąsiednim Jurborku, przetrzymywano ok. 60 tys. osób: mężczyzn, kobiet, dziewcząt i starców. Wszystkich Rosjanie wysłali — transportami kolejowymi trwającymi 4‑7 tygodni, bez ciepłej strawy i odpowiednich warunków sanitarnych — do rosyjskich obozów pracy niewolniczej. Wielu zmarło już w drodze… (więcej na: bazhum.muzhp.pl [dostęp: 2018.09.02])

Berlin (Moabit): Więzienie w Berlinie przy ul. Lehrter Straße, zwane niem. Zellengefängnis (pl. więzienie komórkowe), wybudowane w latach 1842‑9 z rozkazu króla Prusa Fryderyka Wilhelma IV. W czasie II wojny światowej areszt śledczy niemieckich sił zbrojnych Wehrmacht, a później niemieckiej policji politycznej Gestapo. Miejsce wykonywania wyroków, m.in. przez ścięcie. Miejce kaźni wielu Polaków. Zamknięte w 1957‑8. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2013.08.10])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
ekai.pl [dostęp: 2012.11.23], www.seminarium.org.pl [dostęp: 2013.05.19]
oryginalnych zdjęć:
www.seminarium.org.pl [dostęp: 2013.05.19]