funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]
diecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

akademickie wyróżnienia

doktor teologii

narodowość

białoruska

data i miejsce
śmierci

12.1941

Mińskdziś: obw. miasto Mińsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

1942, 1943

KL Buchenwaldobóz koncentracyjny
dziś: k. Weimar, pow. Weimar miasto, kraj Turyngia, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.09]
KL Auschwitzobóz koncentracyjny
dziś: Oświęcim, gm. Oświęcim, pow. Oświęcim, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.09]

szczegóły śmierci

alt. szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

MińskKliknij by przejść do opisu, KL BuchenwaldKliknij by przejść do opisu, KL AuschwitzKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

02.03.1896

Porozowotakże: Porozów
dziś: ssow. Porozowo, rej. Świsłocz, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

29.05.1921 (Wilnodziś: rej. Wilno miasto, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

MALECKliknij by wyświetlić biogram Dionizy, MIODUSZEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni, BOHATKIEWICZKliknij by wyświetlić biogram Mieczysław, GODLEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Wincenty, HLEBOWICZKliknij by wyświetlić biogram Henryk, KASZYRAKliknij by wyświetlić biogram Jerzy, LESZCZEWICZKliknij by wyświetlić biogram Antoni, LUBECKIKliknij by wyświetlić biogram Aleksander, LUBIANIECKliknij by wyświetlić biogram Karol, MARCINIAKKliknij by wyświetlić biogram Izydor, RYBAŁTOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Kazimierz, ŚWIATOPEŁK–MIRSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni, WIECZOREKKliknij by wyświetlić biogram Władysław

miejsca i wydarzenia
opisy

Mińsk: Rosyjskie więzienie. W 1937 miejsce wielu mordów w czasie rosyjskiej „Wielkiej Czystki”. Po rosyjskiej inwazji na Polskę w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej miejsce przetrzymywania wielu Polaków. W 06.1941, po inwazji niemieckiej, Rosjanie wymordowali w nim część polskich więźniów osadzonych w Więzieniu Centralnym i tzw. Amerykance, a pozostałych pognano — w „marszu śmierci” (Rosjanie zamordowali ok. 10‐20 tys. więźniów) — w kierunku Czerwienia, w głąb Rosji. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])

KL Buchenwald: W niemieckim niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Buchenwald, założonym w 1937 i funkcjonującym do 1945, Niemcy przetrzymywali ok. 238,380 więźniów, z których zamordowali ok. 56,000, w tym tysiące Polaków. Na więźniach prowadzono badania pseudonaukowe, na potrzeby firm Behring‐Werke z Marburga i Instytutu Roberta Kocha z Berlina. Więźniowie niewolniczo pracowali m.in. na potrzeby spółek Gustloff z Weimaru oraz Fritz‐Sauckel produkujących sprzęt zbrojeniowy. Na rzecz Erla‐Maschinenwerk GmbH w Lipsku, Junkers w Schönebeck (samoloty) i Rautal w Wernigerode Niemcy utworzyli specjalne podobozy. W 1945 było ich ponad 100. Do KL Buchenwald początkowo należał też podobóz KL Dora, a od 08.1944 również i podobozy KL Ravensbrück. 08.04.1945 polski więzień, Gwidon Damazyn, na potajemnie przez siebie zrobionym nadajniku krótkofalowym wysłał, wraz z rosyjskim więźniem, informację w świat — do nadciągających Aliantów — z prośbą o pomoc. Usłyszano go i otrzymał odpowiedź: „KL Bu. Trzymajcie się. Nadciągamy z pomocą. Żołnierze Trzeciej Armii” (amerykańskiej). Trzy dni później obóz został wyzwolony. (więcej na: www.buchenwald.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

KL Auschwitz: Niemiecki niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL i niem. Vernichtungslager (pl. obóz zagłady) VL Auschwitz w okolicy Oświęcimia, założony przez Niemców 27.01.1940 na ówczesnym terytorium Niemiec (najpierw w niem. Provinz Schlesien — Prowincji Śląsk; a od 1941 niem. Provinz Oberschlesien — Prowincja Górny Śląsk). KL Auschwitz był początkowo obozem głównie dla Polaków, od 1942 stał się miejscem zagłady europejskich Żydów. W skład kompleksu obozów koncentracyjnych KL Auschwitz wchodził znajdujący się zaraz obok niem. Vernichtungslager (pl. obóz zagłady) VL Auschwitz II Birkenau, gdzie Niemcy zamordowali nawet do ponad miliona ludzi, głównie Żydów, w komorach gazowych. Przez KL Auschwitz przeszło ponad 400 kapłanów i osób zakonnych, z których ok. 40% zostało zamordowanych (większość z nich to Polacy). (więcej na: en.auschwitz.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.meczennicy.pelplin.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.07.06])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.bialystok.opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06], kamunikat.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06], cyclowiki.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.04.18], www.spotkania-na-wschodzie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23]
bibliograficzne:
„Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939‐1945”, ks. Tadeusz Krahel, Białystok, 2017
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
westki.infoKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.05.09], cyclowiki.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.04.18], audiovis.nac.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.07.31], znadniemna.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.01.06]