funkcja

brat zakonny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

zakon

Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych OFMConvwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
(i.e. Franciszkanie Konwentualni, Franciszkanie Czarni)

diecezja / prowincja

prowincja Matki Bożej Niepokalanej OFMConvwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.08.18]
prowincja św. Antoniego z Padwy i bł. Jakuba Strzemię OFMConvwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.08.18]

data i miejsce
śmierci

1941

alt. daty i miejsca
śmierci

07.06.1941, 1941—1943

Kaliszdziś: pow. Kalisz miasto, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
Sieradzdziś: gm. Sieradz miasto, pow. Sieradz, woj. łódzkie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.09.18]
AL Zweibrückenfilia obozu koncentracyjnego KL Hinzert
dziś: Zweibrücken, kraj Nadrenia–Palatynat, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
KL Dachauobóz koncentracyjny
dziś: Dachau, rej. Górna Bawaria, kraj Bawaria, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2016.05.30]

szczegóły śmierci

alt. szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce
urodzenia

13.05.1891

Gostyczynadziś: gm. Nowe Skalmierzyce, pow. Ostrów Wielkopolski, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.07.18]

alt. daty i miejsca
urodzenia

13.05.1890

śluby zakonne

08.01.1924 (czasowe)
01.03.1927 (wieczyste)

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BINIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Jan, GOŁĘBIOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Józef, GORAJECKIKliknij by wyświetlić biografię Michał, HERBICHKliknij by wyświetlić biografię Henryk Józef Adam, ŁOPUSZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz Roman, MAKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Franciszek (br. Szymon), MIROCHNAKliknij by wyświetlić biografię Stefan Marian (o. Julian), MOŻEJKOKliknij by wyświetlić biografię Józef (br. Albert Maria), NIEWĘGŁOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, NOWACKIKliknij by wyświetlić biografię Oktawian Mieczysław Bolesław, ŚWIEŻEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz, ZABOROWICZKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, ZAWADZKIKliknij by wyświetlić biografię Józef

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

Sieradz: Więzienie w Sieradzu wybudowały zaborcze władze rosyjskie w 1836. W 1939, po zajęciu 05.09.1939 Sieradza i rozpoczęciu okupacji przez Niemców, Niemcy początkowo w więzieniu zorganizowali obóz jeniecki dla polskich żołnierzy. W miejscyprzystosowanym do ok. 1,100 więźniów przetrzymywano ok. 3,000 jeńców. Następnie więzienie stało się jednostką nadrzędną względem więzień i aresztów utworzonych przez Niemców na ziemi sieradzkiej w latach 1940‑1943, jednym z największych w prowincji niem. Reichsgau Wartheland (pl. Okręg Rzeszy Kraj Warty). Więzienie nazywało się kolejno niem. Justizhaus (pl. dom sprawiedliwości), niem. Zuchthaus, niem. Strafanstalt (pl. zakład karny), niem. Strafanstalt Schieratz — używano także nazwy niem. Stammlager (pl. obóz główny). W sumie w latach 1940‑1945 przetrzymywano, w przepełnionych celach, ok. 18,000 osób, skazanych bądź bez wyroku sądowego. Zginęło znacznie ponad 968 znanych z imienia i nazwiska więźniów (największą śmiertelność zanotowano między 03‑10.1942 — 4‑5 dziennie). (więcej na: dlibra.bg.ajd.czest.pl:8080Kliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.08.17])

KL Hinzert: Niemiecki niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL w Nadrenii‑Palatynacie w Niemczech, w pobliżu miejscowości Hinzert‑Pölert, istniejący w latach 1939‑1945. Razem przetrzymywano w nim — w tym w ok. 20 podobozach — ok. 13,600 osób, z wielu krajów Europy. Część przetrzymywana była przejściowo, przed wysłaniem do innych obozów, część niewolniczo pracował przy budowie autostrad, utrzymywaniu lotnisk oraz osuszaniu bagien i pracach leśnych. Zginęło ok. 300 osób, w tym ok. 41 Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16])

KL Dachau: KL Dachau w niemieckiej Bawarii, założony w 1933, stał się głównym niemieckim niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL dla księży katolickich w czasie II wojny światowej: 09.11.1940 Reichsführer‑SS Heinrich Himmler, szef SS, Gestapo i niemieckiej policji, w wyniku interwencji Watykanu, podjął decyzję o przeniesieniu wszystkich duchownych przetrzymywanych w różnych obozach koncentracyjnych do obozu KL Dachau. Pierwsze większe transporty miały miejsce 08.12.1940. W KL Dachau Niemcy więzili ok. 3,000 kapłanów, w tym ok. 1,800 polskich. Kapłanów zmuszano do niewolniczej pracy na tzw. „Plantagach” — niem. „Die Plantage”, największym w Europie, zarządzanym przez ludobójcze SS ogrodzie ziołowym, składającym się z wielu szklarni, budynków laboratoryjnych i ziemi ornej, gdzie prowadzono eksperymenty z noymi lekami naturalnymi — przez wiele godzin, bez przerw, bez ochronnych ubrań, bez pożywienia. Pracowali przy budowach, m.in. krematorium. W barakach więziennych panował głód, szczególnie w latach 1941‑1942, zimą przejmujące zimno a latem nieznośny upał. Więźniowie zapadali na choroby, w szczególności gruźlicę. Na wielu przeprowadzano zbrodnicze „eksperymenty medyczne” — in 11.1942 ok. 20 kapłanów otrzymało zastrzyki z flegmony; od 07.1920 do 05.1944 ok. 120 poddanych zostało eksperymentom malarycznym. Ponad 750 polskich duchownych zostało przez Niemców zamordowanych, w tym wielu zagazowanych w ośrodku eutanacyjnym Scholoss Hartheim w Austrii. System obozów KL Dachau w szczytowym momencie miał ok. 100 podobozów niewolniczej pracy przymusowej — w południowych Niemczech i Austrii. Udokumentowanych zostało ok. 32,000 przypadków śmierci w obozie, tysiące zginęło bez śladu. W momencie oswobodzenia 29.04.1945 przez wojska USA ok. 10,000 na 30,000 więźniów było chorych… (więcej na: www.kz-gedenkstaette-dachau.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.05.30])

Kalisz: Więzienie dla mężczyzn i kobiet wybudowane w latach 1840‑1846, w czasach zaboru rosyjskiego. Zawierało ok. 120 uznanych za pojedyncze celi. Po rozpoczęciu II wojny światowej i okupacji niemieckiej było aresztemśledczym i więzieniem zarządzanym przez niemiecką Tajną Policję Polityczną Gestapo. Przetrzymywano w nim głównie Polaków, ale też Niemców, w tym uznawanych za więźniów politycznych (członków polskiego ruchu oporu). Osadzonych — jeśli nie zostali zamordowani na skutek tortur lub skazani na karę śmierci — wywożono do obozów koncentracyjnych. Więzienie było zatłoczone — e.g. 30.04.1943 przetrzymywano w nim 422 mężczyzn i 126 kobiet. Więźniów torturowano — łącznie zamordowano ok. 700 osób (rozstrzelanych, powieszonych, oraz zmarłych w wyniku tortur i chorób). Po niemieckiej klęsce i rozpoczęciu okupacji rosyjskiej więzienie zarządzane przez komunazistowskie UB, jednostkę ludobójczego rosyjskiego MGB. W 12.1952 przetrzymywano w nim 599 osób — część z nich to żołnierze konspiracyjnych Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Ochotniczej WARTA oraz NSZ, a także przedwojenni polscy policjanci, oraz młodzi licealiści sprzeciwiający się kolejnej okupacji. (więcej na: sw.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.08.17])

Aresztowania 03.1941 (Kalisz): W 02‑03.1941 w Kaliszu i okolicach Niemcy przeprowadzili akcję aresztowań Polaków (objęły ok. 400 osób). Pretekstem było pobicie niemieckiego policjanta, o które Niemcy oskarżyli miejscową ludność polską. Wśród aresztowanych było ok. 85 osób podejrzewanych o udział w polskiej podziemnej Organizacji Jedności Narodowej OJN, wchodącej w skład Narodowej Organizacji Bojowej NOB (część szeroko rozumianego Polskiego Państwa Podziemnego). Wśród zatrzymanych w dniach 04‑06.03.1941 było co najmniej 9 księży i 4 zakonników i wielu ich parafian. Co najmniej dwóch z nich sądzonych było przez niemiecki Sondergericht (pl. sąd specjalny) i skazanych na karę śmierci. 204 więźniów, wśród których było ok. 65 związanych z działalnością OJN, wywieziono 02.05.1941 do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Tylko 34 doczekało się wyzwolenia. Wszyscy aresztowani księża i zakonnicy zginęli. W odwecie Niemcy zakazali też działalności zakonu franciszkanów konwentualnych w prowincji Warthegau (Wielkopolska). (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14], www.info.kalisz.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.ksiegazmarlych.franciszkanie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13], czasopisma.tnkul.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.10.26]
bibliograficzne:
„Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939‑1945”, Wiktor Jacewicz, Jan Woś, tom I‑V, Akademia Teologii Katolickiej, 1977‑1981
„Słownik biograficzno–bibliograficzny polskich franciszkanów konwentualnych zamordowanych i tragicznie zmarłych w latach 1939‑1945”, Łukasz Janecki, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów, 2016