funkcja

prezbiter (i.e. jerej)

wyznanie

Cerkiew prawosławna ORwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

eparchia OR wołyńska (Polska Autokefaliczna Cerkiew Prawosławna PACP)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

narodowość

ukraińska

data i miejsce
śmierci

08.05.1940

NKWD Ukrainadziś: Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

NKWD Kijówsiedziba przy ul. Korolienki 17
dziś: ul. Włodzimierska 33, rej. Kijów miasto, obw. miasto Kijów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
NKWD Charkówsiedziba przy ul. Sownarkomskiej 5
dziś: ul. Mirronosiców 5, grom. Charków miasto, rej. Charków, obw. Charków, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
Chersońdziś: grom. Chersoń miasto, rej. Chersoń, obw. Chersoń, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Rosjanie

miejsca i wydarzenia

NKWD UkrainaKliknij by przejść do opisu, NKWD CharkówKliknij by przejść do opisu, «Ludobójstwo katyńskie 1940»Kliknij by przejść do opisu, Kijów (Łukianiwska)Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Wojna polsko‐rosyjska 1919‐1921Kliknij by przejść do opisu, Wojna polsko‐ukraińska 1918‐1919Kliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

26.01.1886

Bułajetakże: Bułhaje
dziś: grom. Pohrebyszcze miasto, rej. Winnica, obw. Winnica, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.02.27]

rodzice

TELEŻYŃSKI Teodor
🞲 ?, ? — 🕆 ?, ?

🞲 ?, ? — 🕆 ?, ?

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

31.05.1936

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BĄCZKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Tadeusz, MATZNERKliknij by wyświetlić biogram Stanisław Klemens, TYSZKAKliknij by wyświetlić biogram Michał, NIEIZWIESTNYKliknij by wyświetlić biogram Anatol

miejsca i wydarzenia
opisy

NKWD Ukraina: W 04‐05.1940 roku rosyjska ludobójcza organizacja NKWD rozstrzelała na Ukrainie — w ramach «ludobójstwa katyńskiego 1940» — ok. 3,435 osób (według niektórych przypuszczeń mogło ich być nawet 4,181). Ludobójstwo to było realizacją decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej — z 05.03.1940 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych przetrzymywanych w rosyjskich obozach utworzonych po niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow i zaborze przez Rosjan połowy Polski z 1939. Po formalnym „wyroku” Specjalne Kolegium NKWD, i.e. ludobójczy rosyjski sąd kapturowy zwany «Trojka NKWD», w Moskwie wysłał do NKWD na Ukrainie 33 listy dyspozycyjne, zawierające nazwiska osób mających być zamordowanymi. W celu realizacji szef NKWD, Ławrentij Beria, wydał 22.03.1940 rozkaz nr 00350 o „rozładowaniu więzień NKWD”, nakazując przetransportowanie więźniów Lwowa, Równego, Tarnopola, Drohobycza, Stanisławowa i więzienia „wołyńskiego” do więzień w Kijowie, Charkowie i Chersoniu. Znany jest wykaz 3,435 imiennych akt osobowych rozstrzelanych obywateli polskich — przesłany 25.11.1940 przez NKWD Ukrainy do I Wydziału Specjalnego NKWD w Moskwie (personalnie do Leonida Basztakowa, jednego z członków «Trojki NKWD») — zwany «Ukraińską Listą Katyńską» lub «listą Cwietuchina». Na liście jest 726 oficerów Wojska Polskiego (w tym 7 generałów), 770 funkcjonariuszy Policji Państwowej, 28 funkcjonariuszy Straży Więziennej. Pozostali to osoby cywilne. NIe wiadomo, gdzie zostali zamordowani, ani gdzie pochowani. Nieznaną część przetrzymywano w więzieniu Lukianiwska w Kijowie, po czym mordowano w budynku przy ul. Korolienki 17 (dziś ul. Włodzimierska 33), ukraińskiej siedzibie NKWD. Zwłoki chowano prawd. w lesie, w Bykowni k. Kijowa. Część ofiar prawd. zamordowano w siedzibie NKWD w Charkowie, gdzie również dokonywano egzekucji polskich oficerów z obozu koncentracyjnego KŁW Starobielsk. Nie wiadomo czy i gdzie zabijano w Chersoniu. Ofiary mordowano w dźwiękoszczelnych piwnicach, pojedynczo, tzw. metodą katyńską, strzałem z pistoletu w potylicę. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])

NKWD Charków: W dniach 05.04‐12.05.1940 Rosjanie rozstrzelali w siedzibie NKWD przy ul. Sownarkomskiej 5 (dziś ul. Mirronosiców 5) w Charkowie ok. 3,739 polskich jeńców wojennych z obozu koncentracyjnego KŁW Starobielsk w Starobielsku. Ludobójstwo to było realizacją decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej — z 05.03.1940 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych, przetrzymywanych w rosyjskich obozach utworzonych po niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow i zaborze przez Rosjan połowy Polski z 1939, zwanego «ludobójstwem katyńskim». Po formalnym „wyroku” Specjalne Kolegium NKWD w Moskwie, i.e. ludobójczy rosyjski sąd kapturowy zwany «Trojka NKWD», wysyłał do NKWD w Charkowie kolejne listy dyspozycyjne — było ich ok. 36 — zawierające dane osób mających być zamordowanymi. Mordów dokonywano w siedzibie Obwodowego Zarządu NKWD, przy pl. Dzierżyńskiego 3. Konwoje jeńców dowożono koleją na stację Charków Pasażerski, a stamtąd samochodami do siedziby NKWD. Ofiarom wiązano z tyłu ręce sznurkiem i nocą pojedynczo wprowadzano do bezokiennego pomieszczenia w piwnicach. Tam, strzałem w kark z rewolwerów Nagant kal. 7,62 mm, ich mordowano. Zaraz potem zwłoki wywożono ciężarówkami i grzebano w masowych grobach pod Charkowem, 1,5 km od wioski Piatichatki. Prawd. także później, do 06.1940, zamordowano tam, w ten sam sposób, nieznaną liczbę Polaków z tzw. «Ukraińskiej Listy Katyńskiej» lub «listy Cwietuchina». (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

«Ludobójstwo katyńskie 1940»: 05.03.1940 rosyjskie władze komunazistowskie — Biuro Polityczne rosyjskiej partii komunazistowskiej z Józefem Stalinem na czele — podjęło formalną, tajną decyzję nr P13/144 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych, „zdeklarowanych i nie rokujących nadziei poprawy wrogów władzy rosyjskiej”, przetrzymywanych w rosyjskich obozach, w konsekwencji niemiecko‐rosyjskiej umowy Ribbentrop‐Mołotow, najazdu na Polskę i zaboru połowy Polski w 09.1939, i rozpoczęcia II wojny światowej. Decyzję „sankcjonowały” wyroki Kolegium Specjalnego NKWD, i.e. ludobójczego rosyjskiego sądu kapturowego «Trojka NKWD» w Moskwie. Realizację na Ukrainie i Białorusi umożliwił rozkaz nr 00350 z 22.03.1940 szefa NKWD, Ławrentija Berii, o „rozładowaniu więzień NKWD”, i.e. przewiezieniu z kilku więzień na Ukrainie i Białorusi do więzień centralnych, e.g. w Kijowie czy Mińsku. Ludobójcza «Trojka NKWD», po wydaniu wyroków, rozsyłała też do lokalnych jednostek NKWD, listy dyspozycyjne NKWD — i.e. listy skazańców — każdej przeciętnie zawierającej przeciętnie ok. 100 nazwisk. Listy imienne znane są — dają się odtworzyć — dla osób przetrzymywany w obozach KŁW Kozielsk i KŁW Ostaszków, ale już nie dla KŁW Starobielsk, znane dla ofiar z więzień ukraińskich, ale już nie białoruskich. Nie wiadomo nawet dokładnie, ile list było, głównie dlatego, iż nieznana jest ich ilość skierowana do NKWD na Białorusi. 03.03.1959 Aleksander Szelepin, ówczesny szef rosyjskiego KGB, tak to opisał w ręcznej notatce: „W Komitecie Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów Rosji od 1940 przechowywane są akta ewidencyjne i inne materiały dotyczące rozstrzelanych w tymże roku jeńców i internowanych oficerów, żandarmów, policjantów, etc., osób z byłej burżuazyjnej Polski. Ogółem na podstawie decyzji trójki specjalnej NKWD ZSRR rozstrzelanych zostało 21,857 osób, z których: w Lesie Katyńskim (obwód smoleński) 4,421 osób, z obozu starobielskiego w pobliżu Charkowa 3,820 osób, z ostaszkowskiego obozu (obwód kaliniński) 6,311 osób, i 7,305 osób w innych obozach i więzieniach Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Cała operacja likwidacji wymienionych osób prowadzona była na podstawie Uchwały KC KPZR z 05.03.1940”. Szef NKWD rekomendował wówczas przywódcy rosyjskiemu, Nikicie Chruszczowowi, zniszczenie wszystkich akt osobowych rozstrzelanych w 1940, ale zachowanie protokołów posiedzeń «Trojki NKWD» i potwierdzeń wykonania decyzji«Trojki NKWD». Do notatki dołączony był jednozdaniowy projekt uchwały. Nie wiadomo, czy uchwała została zaakceptowana i czy teczki zniszczono. Nie są znane także wspomniane protokoły i potwierdzenia «Trojki NKWD». Istnieją przesłanki — cztery tzw. „metodyczne konferencje NKWD‐Gestapo” w 1939‐1940: w Brześciu nad Bugiem, Przemyślu, Zakopanem i Krakowie — o ścisłej współpracy Rosjan i Niemców w całkowitej eksterminacji narodu polskiego, a w szczególności polskich elit — co zatwierdzone zostało prawd. podczas spotkania socjalistycznych przywódców Niemiec, Heinricha Himmlera, i Rosji, Ławrientija Berii, w pałacyku myśliwskim Niemca, Hermanna Göringa, w Romintach w Puszczy Rominckiej w Prusach Wschodnich. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.12.15])

Kijów (Łukianiwska): Rosyjskie więzienie polityczne w Kijowie, w I połowie XX w. prowadzone przez ludobójcze NKWD, określane nieformalnie jako więzienie nr 1, formalnie jako Śledcze Więzienie Nr 13 (SIZO#13). Założone w początkach XIX w. W XX w., za czasów sowieckich, cerkiew więzienna przekształcona została na kolejny blok cel. W czasach władzy J. Stalina w Rosji przeszło przezeń ponad 25,000 więźniów. (więcej na: en.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Wojna polsko‐rosyjska 1919‐1921: Wojna o niepodległość i granice Rzeczpospolitej. Polska odzyskała niepodległość w 1918, ale o granice musiała walczyć z dawnymi potęgami imperialnymi, w szczególności z Rosją. Rosja planowała wzniecenie rewolucji bolszewickiej w krajach zachodu Europy, co stało się przyczyną rozpętania przez nią w 1920 wojny przeciw Polsce. Pokonana został w bitwie warszawskiej, zwanej „cudem nad Wisłą” (jednej z 10 najważniejszych bitew w historii świata, według niektórych historyków), w 08.1920, dzięki której Polska odzyskała część ziem utraconych w ramach rozbiorów Polski w XVIII w., a Europa ocalona została przed ludobójczym komunizmem. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])

Wojna polsko‐ukraińska 1918‐1919: Jedna z wojen toczonych przez nowopowstałą Rzeczpospolitą w obronie swoich granic. Pod koniec 1918 na obszarach byłego zaboru austriackiego, w oparciu o ukraińskie oddziały byłej armii austro‐węgierskiej, Ukraińcy zaatakowali powstającą Rzeczpospolitą. W szczególności utworzyli zalążki państwowości i zaatakowali Lwów. Dzięki bohaterskiej postawie mieszkańców miasta, w szczególności młodych ludzi — zwanych odtąd orlętami lwowskimi — miasto zostało odbite przez Polaków i przez kilka miesięcy w niezwykły sposób bronione przed atakami ukraińskimi. W 1919 Polska — jej nowo utworzona armia — odepchnęła ukraińskie oddziały na wschód i południe, przejmując kontrolę nad swoimi ziemiami. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])

źródła

osobowe:
www.aspektpolski.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], mistovechirne.in.uaKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.02.27], parafia.org.uaKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.02.27], www.katyn-pamietam.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13]
bibliograficzne:
„Hierachia, kler i pracownicy Kościoła Prawosławnego w XIX‐XXI wieku w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej”, ks. Grzegorz Sosna, m. Antonina Troc-Sosna, Warszawa–Bielsk Podlaski 2017
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
audiovis.nac.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], www.facebook.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.02.27], www.starodavnij-volodymyr.com.uaKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.02.27], www.volodymyrmedia.com.uaKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.02.27]