funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja łuckawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiego RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]

data i miejsce
śmierci

04.1940

NKWD Ukrainadziś: Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

1940 (po)

(terytorium Rosji)dziś: Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.08.05]
NKWD Kijówsiedziba przy ul. Korolienki 17
dziś: ul. Włodzimierska 33, rej. Kijów miasto, obw. miasto Kijów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
NKWD Charkówsiedziba przy ul. Sownarkomskiej 5
dziś: ul. Mirronosiców 5, grom. Charków miasto, rej. Charków, obw. Charków, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
Chersońdziś: grom. Chersoń miasto, rej. Chersoń, obw. Chersoń, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły śmierci

alt. szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Rosjanie

miejsca i wydarzenia

NKWD UkrainaKliknij by przejść do opisu, NKWD CharkówKliknij by przejść do opisu, «Ludobójstwo katyńskie 1940»Kliknij by przejść do opisu, Kijów (Łukianiwska)Kliknij by przejść do opisu, NKWD KatyńKliknij by przejść do opisu, NKWD TwerKliknij by przejść do opisu, GułagKliknij by przejść do opisu, ŁuckKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

07.01.1906

Piotrowodziś: gm. Czerwin, pow. Ostrołęka, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

rodzice

TYSZKA Adolf
🞲 ?, ? — 🕆 ?, ?

CIESZKOWSKA Józefa
🞲 ?, ? — 🕆 ?, ?

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

19.01.1930

Łuckdziś: rej. Łuck miasto, obw. Wołyń, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BĄCZKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Tadeusz, MATZNERKliknij by wyświetlić biogram Stanisław Klemens, TELEŻYŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Michał, NIEIZWIESTNYKliknij by wyświetlić biogram Anatol

miejsca i wydarzenia
opisy

NKWD Ukraina: W 04‐05.1940 roku rosyjska ludobójcza organizacja NKWD rozstrzelała na Ukrainie — w ramach «ludobójstwa katyńskiego 1940» — ok. 3,435 osób (według niektórych przypuszczeń mogło ich być nawet 4,181). Ludobójstwo to było realizacją decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej — z 05.03.1940 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych przetrzymywanych w rosyjskich obozach utworzonych po niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow i zaborze przez Rosjan połowy Polski z 1939. Po formalnym „wyroku” Specjalne Kolegium NKWD, i.e. ludobójczy rosyjski sąd kapturowy zwany «Trojka NKWD», w Moskwie wysłał do NKWD na Ukrainie 33 listy dyspozycyjne, zawierające nazwiska osób mających być zamordowanymi. W celu realizacji szef NKWD, Ławrentij Beria, wydał 22.03.1940 rozkaz nr 00350 o „rozładowaniu więzień NKWD”, nakazując przetransportowanie więźniów Lwowa, Równego, Tarnopola, Drohobycza, Stanisławowa i więzienia „wołyńskiego” do więzień w Kijowie, Charkowie i Chersoniu. Znany jest wykaz 3,435 imiennych akt osobowych rozstrzelanych obywateli polskich — przesłany 25.11.1940 przez NKWD Ukrainy do I Wydziału Specjalnego NKWD w Moskwie (personalnie do Leonida Basztakowa, jednego z członków «Trojki NKWD») — zwany «Ukraińską Listą Katyńską» lub «listą Cwietuchina». Na liście jest 726 oficerów Wojska Polskiego (w tym 7 generałów), 770 funkcjonariuszy Policji Państwowej, 28 funkcjonariuszy Straży Więziennej. Pozostali to osoby cywilne. NIe wiadomo, gdzie zostali zamordowani, ani gdzie pochowani. Nieznaną część przetrzymywano w więzieniu Lukianiwska w Kijowie, po czym mordowano w budynku przy ul. Korolienki 17 (dziś ul. Włodzimierska 33), ukraińskiej siedzibie NKWD. Zwłoki chowano prawd. w lesie, w Bykowni k. Kijowa. Część ofiar prawd. zamordowano w siedzibie NKWD w Charkowie, gdzie również dokonywano egzekucji polskich oficerów z obozu koncentracyjnego KŁW Starobielsk. Nie wiadomo czy i gdzie zabijano w Chersoniu. Ofiary mordowano w dźwiękoszczelnych piwnicach, pojedynczo, tzw. metodą katyńską, strzałem z pistoletu w potylicę. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])

NKWD Charków: W dniach 05.04‐12.05.1940 Rosjanie rozstrzelali w siedzibie NKWD przy ul. Sownarkomskiej 5 (dziś ul. Mirronosiców 5) w Charkowie ok. 3,739 polskich jeńców wojennych z obozu koncentracyjnego KŁW Starobielsk w Starobielsku. Ludobójstwo to było realizacją decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej — z 05.03.1940 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych, przetrzymywanych w rosyjskich obozach utworzonych po niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow i zaborze przez Rosjan połowy Polski z 1939, zwanego «ludobójstwem katyńskim». Po formalnym „wyroku” Specjalne Kolegium NKWD w Moskwie, i.e. ludobójczy rosyjski sąd kapturowy zwany «Trojka NKWD», wysyłał do NKWD w Charkowie kolejne listy dyspozycyjne — było ich ok. 36 — zawierające dane osób mających być zamordowanymi. Mordów dokonywano w siedzibie Obwodowego Zarządu NKWD, przy pl. Dzierżyńskiego 3. Konwoje jeńców dowożono koleją na stację Charków Pasażerski, a stamtąd samochodami do siedziby NKWD. Ofiarom wiązano z tyłu ręce sznurkiem i nocą pojedynczo wprowadzano do bezokiennego pomieszczenia w piwnicach. Tam, strzałem w kark z rewolwerów Nagant kal. 7,62 mm, ich mordowano. Zaraz potem zwłoki wywożono ciężarówkami i grzebano w masowych grobach pod Charkowem, 1,5 km od wioski Piatichatki. Prawd. także później, do 06.1940, zamordowano tam, w ten sam sposób, nieznaną liczbę Polaków z tzw. «Ukraińskiej Listy Katyńskiej» lub «listy Cwietuchina». (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

«Ludobójstwo katyńskie 1940»: 05.03.1940 rosyjskie władze komunazistowskie — Biuro Polityczne rosyjskiej partii komunazistowskiej z Józefem Stalinem na czele — podjęło formalną, tajną decyzję nr P13/144 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych, „zdeklarowanych i nie rokujących nadziei poprawy wrogów władzy rosyjskiej”, przetrzymywanych w rosyjskich obozach, w konsekwencji niemiecko‐rosyjskiej umowy Ribbentrop‐Mołotow, najazdu na Polskę i zaboru połowy Polski w 09.1939, i rozpoczęcia II wojny światowej. Decyzję „sankcjonowały” wyroki Kolegium Specjalnego NKWD, i.e. ludobójczego rosyjskiego sądu kapturowego «Trojka NKWD» w Moskwie. Realizację na Ukrainie i Białorusi umożliwił rozkaz nr 00350 z 22.03.1940 szefa NKWD, Ławrentija Berii, o „rozładowaniu więzień NKWD”, i.e. przewiezieniu z kilku więzień na Ukrainie i Białorusi do więzień centralnych, e.g. w Kijowie czy Mińsku. Ludobójcza «Trojka NKWD», po wydaniu wyroków, rozsyłała też do lokalnych jednostek NKWD, listy dyspozycyjne NKWD — i.e. listy skazańców — każdej przeciętnie zawierającej przeciętnie ok. 100 nazwisk. Listy imienne znane są — dają się odtworzyć — dla osób przetrzymywany w obozach KŁW Kozielsk i KŁW Ostaszków, ale już nie dla KŁW Starobielsk, znane dla ofiar z więzień ukraińskich, ale już nie białoruskich. Nie wiadomo nawet dokładnie, ile list było, głównie dlatego, iż nieznana jest ich ilość skierowana do NKWD na Białorusi. 03.03.1959 Aleksander Szelepin, ówczesny szef rosyjskiego KGB, tak to opisał w ręcznej notatce: „W Komitecie Bezpieczeństwa Państwowego przy Radzie Ministrów Rosji od 1940 przechowywane są akta ewidencyjne i inne materiały dotyczące rozstrzelanych w tymże roku jeńców i internowanych oficerów, żandarmów, policjantów, etc., osób z byłej burżuazyjnej Polski. Ogółem na podstawie decyzji trójki specjalnej NKWD ZSRR rozstrzelanych zostało 21,857 osób, z których: w Lesie Katyńskim (obwód smoleński) 4,421 osób, z obozu starobielskiego w pobliżu Charkowa 3,820 osób, z ostaszkowskiego obozu (obwód kaliniński) 6,311 osób, i 7,305 osób w innych obozach i więzieniach Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Cała operacja likwidacji wymienionych osób prowadzona była na podstawie Uchwały KC KPZR z 05.03.1940”. Szef NKWD rekomendował wówczas przywódcy rosyjskiemu, Nikicie Chruszczowowi, zniszczenie wszystkich akt osobowych rozstrzelanych w 1940, ale zachowanie protokołów posiedzeń «Trojki NKWD» i potwierdzeń wykonania decyzji«Trojki NKWD». Do notatki dołączony był jednozdaniowy projekt uchwały. Nie wiadomo, czy uchwała została zaakceptowana i czy teczki zniszczono. Nie są znane także wspomniane protokoły i potwierdzenia «Trojki NKWD». Istnieją przesłanki — cztery tzw. „metodyczne konferencje NKWD‐Gestapo” w 1939‐1940: w Brześciu nad Bugiem, Przemyślu, Zakopanem i Krakowie — o ścisłej współpracy Rosjan i Niemców w całkowitej eksterminacji narodu polskiego, a w szczególności polskich elit — co zatwierdzone zostało prawd. podczas spotkania socjalistycznych przywódców Niemiec, Heinricha Himmlera, i Rosji, Ławrientija Berii, w pałacyku myśliwskim Niemca, Hermanna Göringa, w Romintach w Puszczy Rominckiej w Prusach Wschodnich. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.12.15])

Kijów (Łukianiwska): Rosyjskie więzienie polityczne w Kijowie, w I połowie XX w. prowadzone przez ludobójcze NKWD, określane nieformalnie jako więzienie nr 1, formalnie jako Śledcze Więzienie Nr 13 (SIZO#13). Założone w początkach XIX w. W XX w., za czasów sowieckich, cerkiew więzienna przekształcona została na kolejny blok cel. W czasach władzy J. Stalina w Rosji przeszło przezeń ponad 25,000 więźniów. (więcej na: en.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])

NKWD Katyń: Od 03.04.1940 do 12.05.1940 Rosjanie ludobójczo rozstrzelali w Katyniu ok. 4,400 polskich jeńców wojennych przetrzymywanych w obozie KŁW Kozielsk w Kozielsku. Ludobójstwo to było realizacją decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej — z 05.03.1940 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych, przetrzymywanych w rosyjskich obozach utworzonych po niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow i zaborze przez Rosjan połowy Polski z 1939, zwanego «ludobójstwem katyńskim». Po formalnym „wyroku” Specjalne Kolegium NKWD w Moskwie, i.e. ludobójczy rosyjski sąd kapturowy zwany «Trojka NKWD», wysyłał do NKWD w Smoleńsku kolejne listy dyspozycyjne — było ich ok. 46 — zawierające dane osób mających być zamordowanymi. Ofiary dowożono koleją przez Smoleńsk do stacji Gniezdowo, konwojami, w grupach od 50 do 344 osób. Ze stacji na miejsce zbrodni, w tzw. uroczysku Kozie Góry — ośrodku wypoczynkowym NKWD — ofiary transportowano autobusem więziennym (tzw. „czornyj woron”). Na miejscu młodszym i silniejszym zarzucano na głowę płaszcze wojskowe i wiązano z tyłu ręce sznurem konopnym produkcji rosyjskiej, po czym wszystkich zabijano z małej odległości strzałem z pistoletu Walther kal. 7,65 mm, zwykle jednym w potylicę. Niektóre ofiary przebijano czworokątnym bagnetem rosyjskim. Część ofiar prawd. wymordowano w piwnicach tzw. więzienia wewnętrznego Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku, gdzie ofiarę umieszczano we włazie kanalizacyjnym, jej głowę kładziono na brzegu, po czym strzelano w potylicę. Mordowanych pochowano w ośmiu dołach — masowych grobach. Wśród ofiar znaleźli się m.in. kontradmirał Xawery Czernicki, generałowie Bronisław Bohatyrewicz, Henryk Minkiewicz i Mieczysław Smorawiński, naczelny kapelan wyznania prawosławnego WP ppłk Szymon Fedorońko, naczelny rabin WP mjr Baruch Steinberg, 9 kapłanów rzymskokatolickich oraz po jednym kapłanie greckokatolickim i ewangelickim, a także jedna kobieta — ppor. pilot Janina Lewandowska. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

NKWD Twer: W dniach 04.04‐22.05.1940 roku Rosjanie rozstrzelali w siedzibie NKWD przy ul. Sowieckiej 4 (obecnie Twerski Instytut Medyczny) w Twerze ok. 6,314 polskich jeńców wojennych z obozu koncentracyjnego KŁW Ostaszków w Ostaszkowie. Ludobójstwo to było realizacją decyzji rosyjskich władz komunazistowskich — Biura Politycznego rosyjskiej partii komunazistowskiej — z 05.03.1940 o eksterminacji dziesiątków tysięcy polskiej inteligencji i wojskowych, przetrzymywanych w rosyjskich obozach utworzonych po niemiecko‐rosyjskiej umowie Ribbentrop‐Mołotow i zaborze przez Rosjan połowy Polski z 1939, zwanego «ludobójstwem katyńskim». Po formalnym „wyroku” Specjalne Kolegium NKWD w Moskwie, i.e. ludobójczy rosyjski sąd kapturowy zwany «Trojka NKWD», wysyłał do NKWD w Twerze kolejne listy dyspozycyjne — było ich ok. 60 — zawierające dane osób mających być zamordowanymi. Jeńców nocami przywożono — trasa z Ostaszkowa do Tweru to ok. 190 km — do siedziby NKWD, w piwnicznym pomieszczeniu zwanym „pokojem leninowskim” identyfikowano, skuwano, przeprowadzano do innego pomieszczenia piwnicznego z drzwiami obitymi wojłokiem, po czym pojedynczo, strzałem w tył głowy z niemieckiego pistoletu Walther P38, mordowano. Zwłoki wrzucano następnie do zbiorowych dołów śmierci w lesie w pobliżu miejscowości Miednoje, na terenie ośrodka letniskowego NKWD, i zasypywano koparką. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‐трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‐Bałtycki (1931‐1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‐каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

Łuck: W latach 1939‐1941 więzienie zarządzane przez Rosjan. Po ataku niemieckim w 06.1941 Rosjanie zamordowali w nim ok. 2,000 więźniów. Ponownie wykorzystywane przez Rosjan po 1944. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.03.11])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.duszki.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], biographies.library.nd.eduKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09], episkopat.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], www.nowymyszyniec.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]
bibliograficzne:
„Lista strat wśród duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939‐1945”, red. Józef Krętosz, Maria Pawłowiczowa, Opole, 2005
„Słownik biograficzny duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939‐1945”, Maria Pawłowiczowa (red.), ks. Józef Krętosz (red.), Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole, 2007
„Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939‐1988”, Roman Dzwonkowski, SAC, wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, 2003, Lublin
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
episkopat.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], radio.lublin.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.05.23], ofm.krakow.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.05.23]