funkcja

kleryk diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja katowickawięcej na
www.archidiecezja.katowice.pl
[dostęp: 2013.05.19]
archidiecezja wrocławskawięcej na
www.archidiecezja.wroc.pl
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

26.10.1943

Mosty koło JabłonkowaZaolzie
dziś: pow. Frydek‐Mistek, kraj morawsko‐śląski, Czechy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

EG MyslowitzKliknij by przejść do opisu, CieszynKliknij by przejść do opisu, Regierungsbezirk KattowitzKliknij by przejść do opisu, GeneralgouvernementKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

02.12.1916

Lutynia DolnaZaolzie
dawn.: Lutynia Niemiecka
dziś: pow. Karwina, kraj morawsko‐śląski, Czechy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

ADAMECKIKliknij by wyświetlić biogram Józef, BARABASZKliknij by wyświetlić biogram Jan Nepomucen, GALOCZKliknij by wyświetlić biogram Klemens, KAŁUŻAKliknij by wyświetlić biogram Franciszek Mateusz, KAŁUŻAKliknij by wyświetlić biogram Karol, KUKLAKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, KULAKliknij by wyświetlić biogram Józef, OLSZAKKliknij by wyświetlić biogram Henryk, PAŹDZIORAKliknij by wyświetlić biogram Augustyn, SZYMECZEKKliknij by wyświetlić biogram Fryderyk, TOMANEKKliknij by wyświetlić biogram Rudolf, WRZOŁKliknij by wyświetlić biogram Ludwik, KNYPSKliknij by wyświetlić biogram Ludwik, MAROSZKliknij by wyświetlić biogram Jan, PŁOSZEKKliknij by wyświetlić biogram Rudolf

miejsca i wydarzenia
opisy

EG Myslowitz: niem. Polizei Ersatz Gefängnis in Myslowitz (pl. Policyjne Więzenie Zastępcze Mysłowice) funkcjonowało od 13.02.1941 do 22.01.1945. Razem przetrzymywano w nim ok. 18,000 osób, w tym ok. 2,000 kobiet, głównie mieszkańców rejencji katowickiej, części niemieckiej niem. Provinz Schlesien (pl. Prowincji Śląsk) — przeciętnie od 100 do 1,200 jednorazowo. Początkowo istniał tylko oddział męski. Od końca 1941 funkcjonował także oddział kobiecy, a od początku 1943 także część dla nieletnich chłopców (nieletnie dziewczęta przytrzymywano w części kobiecej). Stosowano tortury. Miały miejsce zabójstwa. W obozie Niemcy dokonywali także typowania na egzekucje publiczne bez postępowania sądowego. Większość więźniów, w tym dzieci i nieletnich, wysyłano następnie do obozów koncentracyjnych lub obozów zagłady (głównie niedalekiego KL Auschwitz). (więcej na: ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.05.25])

Cieszyn: Areszt śledczy niemieckiej policji politycznej Gestapo — w południowej (dziś: czeskiej) stronie miasta — i więzienie — w północnej (polskiej) części, po drugiej stronie rzeki Olzy — zarządzane przez Niemców. W 1940 aresztowanych zwożono początkowo do więzienia w Cieszynia, a później, w związku z przepełnienie, do obozu przejściowego zorganizowanego przez Niemców w byłej fabryce mebli giętkich Josefa i Jacoba Kohna, u zbiegu ul. Frydeckiej i ul. Jabłonkowej, po południowej stronie Olzy. Zatrzymanych więźniów — przez obóz przeszło ponad 1,000 zatrzymanych Polaków — przypytywano i bito pejczami i szpicrutami. Następnie w większości wywożeni byli do niemieckich obozów koncentracyjnych. (więcej na: www.sw.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])

Regierungsbezirk Kattowitz: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych obszarów (i kilka mniejszych). Największy przekształcili w niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), przeznaczone wyłącznie dla Polaków i Żydów i stanowiące część tzw. niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Z dwóch utworzyli odrębne nowe prowincje. Dwa pozostałe przyłączyli do już istniejących niemieckich prowincji. Jednym z nich był polski Górny Śląsk, który już 08.10.1939, dekretem przywódcy niemieckiego Adolfa Hitlera (formalnie zaczął obowiązywać 26.10.1939), został wcielony do Niemiec jako niem. Regierungsbezirk Kattowitz (pl. Rejencja katowicka) i wszedł w skład niem. Provinz Schlesien (pl. Prowincja Śląsk) z siedzibą we Wrocławiu. 01.04.1940 niem. Regierungsbezirk Kattowitz powiększony został o kilka przedwojennych powiatów niemieckich, a 18.01.1941 utworzono nową niemiecką prowincję niem. Provinz Oberschlesien (pl. Prowincja Górny Śląsk), który poza niem. Regierungsbezirk Kattowitz objął także Opolszczyznę. Od 26.10.1939, czyli powstania rejencji obowiązywało w niej prawo państwa niemieckiego, to samo co w Berlinie. Główną osią polityki rejencji, której obszar Niemcy uznali za niem. „Ursprünglich Deutsche” (pl. „rdzennie niemieckie”), mimo iż tylko ok. 6% mieszkańców jej przedwojennej polskiej części stanowili Niemcy, było niem. „Entpolonisierung” (pl. „odpolszczenie”), czyli przymusowa germanizacja. Głównym mechanizmem było wprowadzenie niem. Deutsche Volksliste (pl. folkslista) DVL, niemieckiej listy narodowościowej, która miała precyzować przynależność narodową mieszkańców rejencji. Najliczniejszą grupą, która zaznaczano w przeprowadzonych przymusowych rejestracjach, była Grupa 3, osób, które określiły się jako „Ślązacy” (w 1943 ok. 41%), oraz osoby pozostające poza DVL (ok. 36%). Ta ostatnia grupa przeznaczona była docelowo na deportację do niem. Generalgouvernement (do czego masowo nie doszło, bo niemiecki przemysł potrzebował niewolniczej siły roboczej). Grupa 3, uznawana przez Niemców za możliwych do zniemczenia, podlegała pewnym ograniczeniom prawnym, i obowiązywała ją m.in. służba w wojsku niemieckim Wehrmacht. Dzieci mogły się uczyć tylko po niemiecku. Wobec ludności polskiej prowadzono politykę terroru. Działał specjalny sąd policyjny, kontrolowany przez niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), i.e. Gestapo, przed którym stanęło ok. 4,000‐5,000 osób. Za lata 1942‐1945 zweryfikowano ponad 2,000 z nich, z czego 1,890 skazano na kary śmierci, w tym 286 w publicznych egzekucjach. Tysiące osób zamordowano w czasie tzw. «Intelligenzaktion Schlesien», w tym 300‐650 polskich nauczycieli i ok. 61 polskich kapłanów katolickich. Na terenie rejencji znajdował się niemiecki obóz koncentracyjny i obóz zagłady KL Auschwitz, w którym Niemcy więzili ok. 1,100,000 Żydów (mordując ok. 1,000,000, i.e. ok. 90% z nich) oraz ok. 140,000 Polaków (mordując ok. 70,000, i.e. ok. 50% z nich). Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej nadzorca prowincji niem. Provinz Schlesien, niem. Reichsstatthalter (pl. Namiestnik Rzeszy) i niem. Gauleiter (pl. naczelnik okręgu) niemieckiej partii narodowo–socjalistycznej, Fritz Brecht, popełnił samobójstwo. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.06.24])

Generalgouvernement: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych rejonów. W dwóch z nich utworzyli nowe niemieckie prowincje, dwie wcielili do innych prowincji. Natomiast piąta część potraktowana została odrębnie, i w sensie politycznym odtwarzać miała niemiecki pomysł z 1915 (po klęsce Rosjan w bitwie pod Gorlicami w 05.1915 w czasie I wojny światowej) utworzenia polskiej enklawy w ramach Niemiec. Nielegalna w sensie prawa międzynarodowego, i.e. konwencji haskiej, i publicznego, zarządzana przez Niemców wedle odrębnych praw  — specjalnie ustanowionych dla polskich niem. Untermenschen (pl. podludzie) — do czasu ofensywy rosyjskiej w 1945 stanowiła niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Do 31.07.1940 zwana formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), tak jak w latach 1915‐1918. Od 07.1941, czyli po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika Rosjan, w jego skład wchodził też dystrykt Galicja, czyli polskie przedwojenne południowo–wschodnie województwa. Wobec Polaków i Żydów stosowano specjalne prawo karne, umożliwiające dowolne wymierzanie kary śmierci niezależnie od wieku „sprawcy”, sankcjonujące stosowanie odpowiedzialności zbiorowej. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej rząd niem. Generalgouvernement uznano za organizację przestępczą, a jego przywódcę, gubernatora Hansa Franka, za zbrodniarza i stracono. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.ceeol.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07]
bibliograficzne:
„Martyrologium duchowieństwa polskiego pod okupacją niemiecką w latach 1939‐1945”, o. Szołdrski Władysław CSSR, Rzym 1965
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
bsip.miastorybnik.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.05.25], www.vets.czKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07], www.turistika.czKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07]