funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja chełmińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2012.11.23]

data i miejsce
śmierci

19.10.1939

Skarszewydziś: gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

Skarszewydziś: gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
Jaroszewydziś: gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.11.11]
VSH Neu—Fietzareszt tymczasowy
dziś: Nowy Wiec, gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce
urodzenia

06.10.1906

Łączyńska Hutadziś: część wsi Borzestowska Huta, gm. Chmielno, pow. Kartuzy, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

17.12.1932 (katedra pelplińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

KAJUTKliknij by wyświetlić biografię Jan, KINKAKliknij by wyświetlić biografię Walerian, KŁOSKliknij by wyświetlić biografię Antoni, LIPSKIKliknij by wyświetlić biografię Franciszek, MAŁACHOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Paweł, RESZKAKliknij by wyświetlić biografię Bonifacy, RUCHNIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Hugon Józef, SITKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Bronisław, SZUCAKliknij by wyświetlić biografię Brunon Paweł, ŚPICAKliknij by wyświetlić biografię Walter Jan, WĘGIELEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Antoni Franciszek, WRÓBLEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Alojzy Stanisław, ŁOBOCKIKliknij by wyświetlić biografię Józef Jan

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

Skarszewy: W lasach wokół Skarszew (m.in. w lesie Mestwinowo) w 10‑11.1939 Niemcy — prawd. jednostka Einsatzkommando EK 16 — wymordowali co najmniej 400 mieszkańców Skarszew i okolic, w masowych egzekucjach — jako część «Intelligenzaktion» skierowanej przeciwko polskim warstwom przywódczym. W egzekucjach brali też udział członkowie ludobójczej niemieckiej organizacji Volksdeutscher Selbstschutz (pl. Samoobrona) oraz funkcjonariusze SS i niemieckiej policji. Żołdacy Wehrmachtu zabezpieczali niekiedy miejsca kaźni. Zimą 1944, gdy do Pomorza zbliżali się tryumfujący Rosjanie, Niemcy wykopali i spalili zwłoki pochowane w niektórych zbiorowych mogiłach. Udało się ekshumować tylko ok. 340 ciał ofiar niemieckiego terroru. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])

Jaroszewy: W lasach k. Jaroszew (dziś: pow. Starogard Gdański) w 09.1939 Niemcy — prawd. jednostka Einsatzkommando EK 16 — zamordowali ok. 40 mężczyzn, mieszkańców Jaroszew i okolic — jako część «Intelligenzaktion» skierowanej przeciwko polskim warstwom przywódczym. W 10.1939 zamordowali tam kolejnych 14 Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.11.11])

VSH Neu‑Fietz: Niemiecki niem. Volksdeutscher Selbstschutzhaft (pl. areszt Volksdeutscher Selbstschutz) VSH dla mieszkańców gminy Skarszewy i okolic założony w 09/10.1939 przez Niemców — członków ludobójczej paramilitarnej formacji niem. Volksdeutscher Selbstschutz — decyzję o utworzeniu Selbstschutzu na ziemiach polskich zajętych przez wojska niemieckie podjęto w Berlinie 08‑10.09.1939 na konferencji pod kierownictwem Reichsführera‑SS Heinricha Himmlera (rozkaz powołaniowy pochodzi z 20.09.1939), a powstające chaotycznie oddziały zostały bezpośrednio podporządkowane oficerom ludobójczej organizacji SS — na terenie gospodarstwa rolnego we wsi Nowy Wiec, należącego do Władysława Wieckiego, którego Niemcy zamordowali a rodzinę wysiedlili. W 09‑10.1939 przewieziono doń ok. 60 Polaków więzionych w Skarszewach i obozie przejściowym w Wielkim Klinczu. Przetrzymywano ich w 3 piwnicach. W dniach 19‑22.11.1939 w kilku egzekukcjach Niemcy zamordowali tam 68 obywateli polskich (według innych źródeł 42‑43). Przed rozstrzelaniem ofiary musiały same wykopać sobie groby. W tym samym czasie w 10‑11.1939 Niemcy zamordowali dodatkowo ok. 50 Polaków. Po zakończeniu działań wojennych w 1945 odkopano 5 zbiorowych mogił. W jednej znaleziono zwłoki 14 ofiar skrępowane drutem kolczastym, przykryte trawą i polane wapnem. W innej znaleziono zwłoki 12 kobiet i 1 mężczyzny. Z pozostałych mogił Niemcy w 1944 wykopali zwłoki, wywieźli w nieznane miejsce i spalili. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06])

«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano «AB‑aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.straty.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.04.18]
bibliograficzne:
„Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939‑1945”, Wiktor Jacewicz, Jan Woś, tom I‑V, Akademia Teologii Katolickiej, 1977‑1981
„Słownik biograficzny kapłanów wyświęconych w latach 1921‑1945 pracujących w diecezji chełmińskiej”, ks. prof. Anastazy Nadolny, wyd. Bernardinum 2021
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
danutahinc.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.03.25]