funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja mohylewskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.06.23]

akademickie wyróżnienia

magister teologii

data i miejsce
śmierci

11.08.1932

Sankt Petersburgdziś: Sankt Petersburg miasto, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja: wycieńczenie i choroba

sprawstwo

Rosjanie

miejsca i wydarzenia

Sankt Petersburg (Kresty)Kliknij by przejść do opisu, Proces 05.07.1932Kliknij by przejść do opisu, OŁP AnzerŁagKliknij by przejść do opisu, ITŁ SLONKliknij by przejść do opisu, GułagKliknij by przejść do opisu, Moskwa (Matroskaja Tiszyna)Kliknij by przejść do opisu, Proces 21‐25.03.1923Kliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

30.12.1880

Progalinak. Romanówki
dziś: uroczysko nieistniejące, gm. Sidra, pow. Sokółka, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
urodzenia

12.12.1880, 29.12.1881

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

10.08.1906 (Wilnodziś: rej. Wilno miasto, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BUDKIEWICZKliknij by wyświetlić biogram Konstanty Romuald, CHODNIEWICZKliknij by wyświetlić biogram Paweł, CHWIEĆKOKliknij by wyświetlić biogram Lucjan, EJSMONTKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, JANUKOWICZKliknij by wyświetlić biogram Piotr, RUTKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Franciszek, TURŁOKliknij by wyświetlić biogram Józef, TYSSOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Kazimierz, WASILEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni, WORONKOKliknij by wyświetlić biogram Kazimierz

miejsca i wydarzenia
opisy

Sankt Petersburg (Kresty): Rosyjskie więzienie w Sankt Petersburgu, gdzie więzionych było wielu polskich kapłanów. Wielu z nich zostało w tymże więzieniu zamordowanych. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])

Proces 05.07.1932: Proces wytoczony przez Rosjan katolickim kapłanom przetrzymywanym w obozach koncentracyjnych na Wyspach Sołowieckich i wyspie Anzer, z oskarżenia o „utworzenie anty‐rosyjskiego ugrupowania i prowadzenie działalności anty‐rosyjskiej, potajemne odprawianie Mszy św. i innych nabożeństw, utrzymywanie kontaktów z pracownikami na wolności w celu przekazywania informacji o charakterze szpiegowskim na temat sytuacji katolików w Rosji, z zamiarem ich przekazania za granicę”. Więźniom już odbywającym kary w obozach koncentracyjnych je przedłużono i rozproszono ich po różnych obozach.

OŁP AnzerŁag: Rosyjski ros. Отдельный лагерный пункт (pl. Wyodrębniona Jednostka Obozowa) OŁP na wyspie Anzer na Morzu Białym. Na wyspie, o powierzchni ok. 47 km2, należącej do Wysp Sołowieckich, Rosjanie zorganizowali jeden z pierwszych obozów koncentracyjnych w Rosji (należący do obozów koncentracyjnych Wysp Sołowieckich ITŁ SŁON). Przetrzymywano w nim w latach 1930. ok. 32 księży katolickich, z których większość zginęła. (więcej na: www.gulagmuseum.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])

ITŁ SLON: Rosyjski ros. Исправи́тельно‐Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Солове́цкий ла́герь осо́бого назначе́ния Ла́герь (pl. Sołowiecki Obóz Specjalnego Przeznaczenia) SŁON, zwany też potocznie „Sołówki” — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu później nazwanego Gułag) — z siedzibą na Wyspach Sołowieckich w obw. archangielskim. Założony 13.10.1923 w znanym prawosławnym monasterze. W latach 1920. jeden z pierwszych i największy obóz koncentracyjny w Rosji. Miejsce niewolniczej pracy więźniów przy wyrębie lasów, w tartakach, wydobyciu torfu, połowie ryb, pracach załadunkowych Kolejowej Magistrali Murmańskiej, przy budowie dróg, produkcji żywności i dóbr konsumpcyjnych, przy rozpoczęciu budowy kanału Morze Białe ‐ Bałtyk, etc. Koncepcja późniejszego systemu rosyjskich obozów koncentracyjnych Gułag swój początek prawd. bierze właśnie w obozach na Wyspach Sołowieckich — stamtąd przeniosła się na obszar objęty budową kanału Morze Białe ‐ Bałtyk, czyli ITŁ BelBałtŁag, a stamtąd dalej, na cały obszar państwa rosyjskiego. Od sieci obozów na Wyspach Sołowieckich — zwanych także archipelagiem Wysp Sołowieckich — prawd. pochodzi też pojęcie „Archipelagu Gułag” stworzone przez Aleksandra Sołżenicyna. Szacuje się, że przez obozy koncentracyjne Wysp Sołowieckich przeszło od dziesiątek do setek tysięcy więźniów. W szczytowym okresie przetrzymywano w nim ok. 72,000 więźniów: e.g. 14,810 (12.1927); 12,909 (03.1928); 65,000 (1929); 53,123 (01.01.1930); 63,000 (01.06.1930); 71,800 (01.01.1931); 15,130 (1932); 19,287 (1933) — z których zamordowanych miało być ok. 43,000, w tym w latach 1937‐1938 ok. 9.500 więźniów wywieziono z obozu i zamordowano w kilku miejscach zbiorowych egzekucji, w tym w Sandarmoch, Krasnym Borze i Łodiejnoje Pole. Wśród nich było wielu kapłanów katolickich i prawosławnych. Po dojściu w 1933 do władzy w Niemczech partii narodowo‐socjalistycznej podobóz ITŁ SŁON odwiedziła niemiecka delegacja, „podpatrując” rozwiązania, które potem zostały wykorzystane w niemieckich obozach koncentracyjnych. Funkcjonował do 04.12.1933, z przerwą od 16.11.1931 do 01.01.1932, gdy był i potem stał się podobozem obozu ITŁ BelBałtŁag. Jako taki działał do 1939 (od 1936 jako więzienie). (więcej na: old.memo.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.04.08])

Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‐трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‐Bałtycki (1931‐1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‐каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

Moskwa (Matroskaja Tiszyna): Jedno z więzień w Moskwie, założone w 1775, w dzielnicy Sokolniki — dlatego zwane też w niektórych okresach jako więzenie sokolniczewskie.

Proces 21‐25.03.1923: Pokazowy proces przeciwko abpowi Janowi Cieplakowi, 14 kapłanom katolickim i jednemu świeckiemu w Moskwie w dniach 21‐25.03.1923, z oskarżenia m.in. „uczestnictwo w organizacji kontrewolucyjnej mającej na celu przeciwstawianie się dekretowi o rozdziale kościoła od państwa”, o „podżeganie do buntu poprzez zabobony”. Rosyjski prokurator grzmiał: „Każdy ruch skierowany przeciwko rządowi sowieckiemu jest kontrrewolucyjny i musi być karany jako taki. Za należenie do organizacji, której istotę wyjaśniłem, wszyscy oskarżeni zasługują na karę najwyższą”. I rzeczywiście, abp Cieplak i ks. Budkiewicz zostali 26.04.1923 skazani na śmierć, a pozostali na kary od 6 miesięcy do 10 lat więzienia i niewolniczej pracy przymusowej. Ks. Budkiewicz został w więzieniu zamordowany. Abp Cieplakowi zamieniono karę na 10 lat niewolniczej pracy przymusowej i zwolniono w wymianie za rosyjskich szpiegów w Polsce, wśród których był Bolesław Bierut, późniejszy pierwszy komunazistowski namiestnik w podbitej przez Rosjan Polsce. Większość pozostałych została również wymieniona i wywieziona do Polski. Co najmniej pięciu wszelako w rosyjskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i na zesłaniu zginęło, wśród nich Rosjanin, ks. Leonid Fiodorow, pierwszy egzarcha greckokatolicki w Rosji, który w 2001 został beatyfikowany przez św. Jana Pawła II. (więcej na: www.przewodnik-katolicki.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.11.22])

źródła

osobowe:
katolicy1844.republika.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], www.polskipetersburg.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13], ru.openlist.wikiKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13]
bibliograficzne:
„Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917‐1939. Martyrologium”, Roman Dzwonkowski, SAC, wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, 2003, Lublin
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
pl.catholicmartyrs.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20], wikizaglebie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.04.18], pbc.biaman.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.05.30], krzysztofpozarski.files.wordpress.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]