funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja płockawięcej na
www.diecezjaplocka.pl
[dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiego RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]

data i miejsce
śmierci

01.09.1940

Sierpcdziś: gm. Sierpc miasto, pow. Sierpc, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

30.08.1942

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

Sierpc (Glinki)Kliknij by przejść do opisu, KL SoldauKliknij by przejść do opisu, OstrołękaKliknij by przejść do opisu, «Intelligenzaktion»Kliknij by przejść do opisu, Regierungsbezirk ZichenauKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

14.09.1910

Przywózkidziś: gm. Sokołów Podlaski, pow. Sokołów Podlaski, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

15.06.1935 (katedra płockawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BURAWSKIKliknij by wyświetlić biogram Franciszek, MICHALAKKliknij by wyświetlić biogram Józef

miejsca i wydarzenia
opisy

Sierpc (Glinki): 01.09.1940 Niemcy przywieźli do Sierpca ok. 43 więźniów z obozu koncentracyjnego w Soldau, głównie nauczycieli oraz przedstawicieli polskiej inteligencji. Było wśród nich co najmniej dwóch księży i jeden kleryk. 4 samochody ciężarowe zajechały na tzw. „Glinki” — część Sierpca — gdzie Niemcy spędzili najbliższych mieszkańców. Więźniów stawiano — po dziesięciu — nad wykopanym rowem i rozstrzeliwano. Z ostatniego samochodu więźniowie uciekli. Większość szybko Niemcy schwytali i zamordowali. Część ofiar wrzucanych do dołów śmierci jeszcze żyła. Ofiary przysywano palonym wapnem (sproszkowany tlenek wapnia) i zasypywano ziemią. Uratował się jeden. (więcej na: www.sierpc.com.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.05.09], www.fronda.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.05.09])

KL Soldau: Niemiecki niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Soldau (na terenie dzisiejszego Działdowa) — wobec włączenia przez Niemców polskiego powiatu działdowskiego do niem. Regierungsbezirk Allenstein (pl. rejencja olsztyńska) znajdujący się na okupowanym terenie, w którym obowiązywały prawa stosowane w całych Niemczech, a zatem na terenie Niemiec — zaczął działaność w 09.1939, gdy w byłych koszarach 32. Pułku Piechoty Wojska Polskiego Niemcy zorganizowali obój przejściowy dla jeńców wojennych kampanii wrześniowej. Na jesieni 1939 wykorzystywano go także jako areszt tymczasowy. Na przełomie 1939‐1940 przekształcono go w niem. Durchgangslager für polnische Zivilgefangene (pl. obóz przejściowy dla polskich jeńców cywilnych), przed wysłaniem dalej do obozów koncentracyjnych. W rzeczywistości wykorzystywany był wówczas do eksterminacji polskiej inteligencji w ramach ludobójczego programu niem. «Intelligenzaktion», a także eksterminacji osób niepełnosprawnych w ramach «Aktion T4». Następnie w 05.1940 obóz przekształcono w niem. Arbeitserziehungslager (pl. Wychowawczy Obóz Pracy), a w końcu w obóz karny dla więźniów karnych i politycznych, w większości skazanych na śmierć. W latach 1939‐1941 w KL Soldau Niemcy przetrzymywali, poniżając i torturując, setki polskich duchownych i zakonników. Ok. 80 księży, zakonników i zakonnic zamordowano. Mordowano ich w samym obozie, strzałem w głowę, oraz w miejscach masowych egzekucji w okolicznych lasach (las Białucki, las w Malinowie, Komorniki). Ani dat ani dokładnych miejsc mordu duchownych nie udało się ustalić. Razem w KL Soldau zamordowano ok. 15,000 ofiar, wśród nich tysiące pacjentów zakładów psychiatrycznych (w ramach «Aktion T4»). (więcej na: mazowsze.hist.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23])

Ostrołęka: Areszt śledczy zarządzany przez Niemców. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])

«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), gdzie nosił miano «AB‐aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

Regierungsbezirk Zichenau: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych obszarów (i kilka mniejszych). Największy przekształcili w niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), przeznaczone wyłącznie dla Polaków i Żydów i stanowiące część tzw. niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Z dwóch utworzyli odrębne nowe prowincje. Dwa pozostałe przyłączyli do już istniejących niemieckich prowincji. Jednym z nich była niem. Regierungsbezirk Zichenau (pl. rejencja ciechanowska), utworzona z części okupowanego woj. warszawskiego, i włączona do niem. Provinz Ostpreußen (pl. Prusy Wschodnie) — na podstawie, dekretu przywódcy niemieckiego Adolfa Hitlera z 08.10.1939 (formalnie obowiązującego od 26.10.1939) — w którym obowiązywało prawo państwa niemieckiego. Główną osią polityki rejencji, której obszar Niemcy uznali za niem. „Ursprünglich Deutsche” (pl. „rdzennie niemieckie”), mimo iż tylko ok. 2% mieszkańców stanowili Niemcy, było niem. „Entpolonisierung” (pl. „odpolszczenie”), czyli przymusowa germanizacja, oraz niem. Zwangsarbeit (pl. niewolnicza praca przymusowa). Większość niem. Zivilarbeiter (pl. robotnik cywilny) niewolniczo pracowała w niem. Provinz Ostpreußen. Część Polaków — ok. 25,000 — wysiedlono do niem. Generalgouvernement; część zesłano do obozów koncentracyjnych. Dzieci mogły się uczyć tylko po niemiecku. Wobec ludności polskiej prowadzono politykę terroru — niewielkim obszarze funkcjonowało 8 wielkich więzień, zamknięto polskie organizacje, instytucje. Zlikwidowano polską prasę. Z 200 aresztowanych kapłanów katolickich diecezji płockiej 110 zostało zamordowanych. Większość parafii była bez duszpasterzy — dozwolono na posługę tylko kilku księżom na powiat. Zabroniono odprawiania nabożeństw, kazań i spowiedzi po polsku. Kościoły splądrowano i zamieniono na magazyny. Zabraniano katolickich pogrzebów o udziale większym niż 10 osób. Niszczono krzyże, kapliczki przydrożne, nagrobki, cmentarze. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej nadzorca prowincji niem. Provinz Ostpreußen, niem. Reichsstatthalter (pl. Namiestnik Rzeszy) i niem. Gauleiter (pl. naczelnik okręgu) niemieckiej partii narodowo–socjalistycznej, Erich Koch, początkowo się ukrywał, potem został schwytany i wydany komunazistowskiej republice polskiej prl, skazany na karę śmierci, ale wyroku nie wykonano i zmarł w więzieniu w 1986. Natomiast niem. Regierungspräsidenten Zichenau (pl. nadprezydent rezydencji Ciechanów) ukrył się lepiej i do dziś jego losy powojenne nie są znane. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.06.24])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
mazowsze.hist.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.10.05]
bibliograficzne:
„Martyrologium duchowieństwa diecezji płockiej w latach II wojny światowej 1939‐1945”, ks. Michał Marian Grzybowski, Włocławek–Płock 2002
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.sierpc.com.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.05.09]