funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja chełmińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2012.11.23]

data i miejsce śmierci

10.1939

las Mniszek - Grupadziś: gm. Dragacz, pow. Świecie, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

alt. daty i miejsca śmierci

05.09.1939

szczegóły śmierci

alt. szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce urodzenia

29.03.1903

Prątnicadziś: gm. Lubawa, pow. Iława, woj. warmińsko–mazurskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.02]

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

16.03.1929 (katedra pelplińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])

szczegóły posługi

inni związani szczegółami śmierci

BERTELKliknij by wyświetlić biografię Czesław, BORUCKIKliknij by wyświetlić biografię, BRZÓSKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Władysław, BURDYNKliknij by wyświetlić biografię Bernard, BUSSKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz, CZOGAŁAKliknij by wyświetlić biografię Ignacy, DĄBROWSKIKliknij by wyświetlić biografię, ECHAUSTKliknij by wyświetlić biografię Bronisław, HOŁUBOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Bonawentura, JAKUBIAKKliknij by wyświetlić biografię Bolesław, KNEBLEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Wacław, KOTEWICZKliknij by wyświetlić biografię Stanisław, KOWALKliknij by wyświetlić biografię Henryk Stanisław, KUCZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Marian, MAKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Roman, MALORNYKliknij by wyświetlić biografię Franciszek, MAŃKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Henryk, MIKUCZEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Ludwik, NODZYŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Andrzej, PEŁKAKliknij by wyświetlić biografię Leon, REPIŃSKIKliknij by wyświetlić biografię Zygmunt Alojzy, ROGALSKIKliknij by wyświetlić biografię Jan, SOŁTYSIAKKliknij by wyświetlić biografię Jan, WALECKIKliknij by wyświetlić biografię Wacław, WOJTASZEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Kazimierz, ŻUKOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Wincenty

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

las Mniszek / Grupa: Od 10.1939 do ok. 04.1940 w komleksie lasów w pobliżu wsi Mniszek (na terenie byłej żwirowni) i Grupa (na terenie dawnego polskiego poligonu wojskowego), ok. 16 km na północny–wschód od Świecia i ok. 10 km na zachód od Grudziądza, Niemcy zamordowali ok. 10,000 Polaków, dowożonych z więzienia w Świeciu, Zakładu Psychiatrycznego w Świeciu (ok. 1,000 pacjentów — chorych wywożono partiami po 60 osób, aplikując na drogę środki uspokajające), więzienia w Grudziądzu, obozu internowania w Nowem n. Wisłą, zakładu misyjnego oo. werbistów w Górnej Grupie — głównie intelligencji, z okolic Świecia, Bydgoszczy, Chełmna, Grudziądza i Starogardu Gdańskiego na Pomorzu. Wśród ofiar było 120 dzieci, przywiezionych pod pozorem wycieczki. Mordu dokonywali Niemcy z ludobójczych organizacji Selbstschutz i SS. Żołdacy Wehrmachtu kierowali pojazdami. Ofiary dobijano łopatami, kijami, czasem zakopywano żywcem. Skazańców, którzy próbowali stawiać opór, wieszano. W 1944 większość zwłok Niemcy wydobyli i spalili. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])

Górna Grupa: Od 10.1939 do ok. 04.1940 w Górnej Grupie w klasztorze werbistów Niemcy zorganizowali — w ramach akcji „Intelligenzaktion”, eksterminacji polskiej inteligencji na Pomorzu — obóz dla Polaków, w tym 95 polskich duchownych, z okolic Świecia, Bydgoszczy, Chełmna, Grudziądza i Starogardu Gdańskiego na Pomorzu. Ok. 50 z nich zginęło, w tym znacząca część została zamordowana na miejscach straceń w Mniszku–Grupie. W tym samym miejscu w 1945 Rosjanie urządzili obóz koncentracyjny dla Niemców. Wśród nich byli kapłani katoliccy, z których dwóch poniosło śmierć. (więcej na: www.kpbc.ukw.edu.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.27])

Świecie: Areszt śledczy zarządzany przez Niemców. Z więzienia dużą część więźniów Niemcy wywieźli w 1939 do miejsca straceń w Mniszku–Grupie. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])

Intelligenzaktion: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano AB‑aktion. W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro–Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

źródła

osobowe:
groby.radaopwim.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13], baza-nazwisk.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13], www.bukowiec.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30]
bibliograficzne:, „Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939‑1945”, Wiktor Jacewicz, Jan Woś, tom I‑V, Akademia Teologii Katolickiej, 1977‑1981, „Słownik biograficzny Ziemi Lubawskiej 1244‑2000”, Jerzy Szews, 2000