funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja lubelskawięcej na
diecezja.lublin.pl
[dostęp: 2013.05.19]

akademickie wyróżnienia

doktor filozofii
doktor prawa kanonicznego

data i miejsce
śmierci

14.02.1940

KL Sachsenhausenobóz koncentracyjny
dziś: Sachsenhausen‐Oranienburg, pow. Oberhavel, kraj Brandenburgia, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.09]

szczegóły śmierci

numery obozowe

5608Kliknij by wyświetlić stronę źródłową (KL SachsenhausenKliknij by przejść do opisu)

przyczyna śmierci

eksterminacja: wycieńczenie i głód

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

KL SachsenhausenKliknij by przejść do opisu, Lublin (Zamek)Kliknij by przejść do opisu, Aresztowania 11.1939 (Lublin)Kliknij by przejść do opisu, «Intelligenzaktion»Kliknij by przejść do opisu, GeneralgouvernementKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

30.06.1900

Wolicadziś: Wolica Pierwsza, gm. Modliborzyce, pow. Janów Lubelski, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

alt. daty i miejsca
urodzenia

03‑04.08.1900

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

14.06.1924

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

CIEŚLIKKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, GINTOWT–DZIEWAŁTOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Piotr, GORALKliknij by wyświetlić biogram Władysław, HUNICZKliknij by wyświetlić biogram Antoni, KOSIORKliknij by wyświetlić biogram Wacław Justyn, MICHALEWSKIKliknij by wyświetlić biogram Jan, MYSAKOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Stanisław Franciszek, NIECHAJKliknij by wyświetlić biogram Michał, OCHALSKIKliknij by wyświetlić biogram Zdzisław Antoni, POBOŻYKliknij by wyświetlić biogram Antoni, SUROWSKIKliknij by wyświetlić biogram Dominik, SZYSZKOKliknij by wyświetlić biogram Ludwik, WOJSAKliknij by wyświetlić biogram Stanisław, ZAWISTOWSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni

miejsca i wydarzenia
opisy

KL Sachsenhausen: Przez niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Sachsenhausen, założony na terenach byłej wioski olimpijskiej w 07.1936, przeszły w 1940 setki polskich kapłanów. Zanim zostali przetransportowani to obozu koncentracyjnego KL Dachau, część z nich zginęła w KL Sachsenhausen. W obozie dokonywano zbrodniczych eksperymentów medycznych na więźniach. W latach 1942‐1944 ok. 140 więźniów pracowało nad fałszowaniem funtów brytyjskich, paszportów, wiz, pieczęci i innych dokumentów. Także i innych więźniów wykorzystywano do pracy niewolniczej, m.in. w zakładach lotniczych firmy Heinkel, w fabrykach firm AEG i Siemens. Przeciętnie w obozie przebywało ok. 50,000 więźniów. Razem przez KL Sachsenhausen i jego filie przeszło ponad 200,000, z których zginęły dziesiątki tysięcy. Tuż przed nadejściem Rosjan dokonano masowej ewakuacji obozu i jego filii (razem ok. 80,000 więźniów) na zachód — w tzw. „marszach śmierci” do innych obozów, m.in. do KL Mauthausen‐Gusen oraz KL Bergen‐Belsen. Obóz funkcjonował do 22.04.1945. Po zakończeniu działań wojennych Rosjanie zorganizowali tam tajny obóz dla jeńców niemieckich i „podejrzanych” żołnierzy rosyjskich. (więcej na: www.stiftung-bg.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])

Lublin (Zamek): W czasie II wojny światowej wojny niem. Gefängnis der Sicherheitspolizei und des Sicherheitsdienst Lublin (pl. więzienie policyjne i Służby Bezpieczeństwa SD), przez który w czasie niemieckiej okupacji przeszło ok. 40,000‐80,000 Polaków, w większości członków polskich, konspiracyjnych organizacji niepodległościowych (część Polskiego Państwa Podziemnego), przed wysłaniem przez Niemców do obozów koncentracyjnych. Osadzonych przetrzymywano w nieludzkich warunkach, w przepełnionych celach — jednorazowo w przewidzianym na 700 osób więzieniu przetrzymywano do ok. 3,000 — w których głodzono, poddawano szykanom, w których szerzyły się choroby. Podczas przesłuchań poddawano torturom. Wielu zamordowano — w więzieniu funkcjonował ludobójczy niem. Sondergericht (pl. sąd specjalny), wydający seryjnie, po kilkuminutowej rozprawie, wyrorki śmierci. Ok. 2,200 zginęło w śledztwie lub na terenie więzienia; 4,500 zamordowano w tajnych egzekucjach w okolicach Lublina. Gdy w 08.1944 do Lublina zbliżali się Rosjanie ok. 1,500 więźniów wysłano do obozu koncentracyjnego KL Lublin, gdzie ich zamordowano, a 22.07.1944, na kilka godzin przed ucieczką, zamordowano ok. 300 pozostałych w więzieniu. Po wypędzeniu Niemców w 1944 więzienie najpierw rosyjskie, potem UB, polskiego oddziału rosyjskiego NKWD, gdzie przetrzymywano (w podobnych warunkach jak Niemcy — w 04.1945 w więzieniu przetrzymywano 8,000 osób) i torturowano 32,000‐33,000 żołnierzy Armii Krajowej AK, części Polskiego Państwa Podziemnego, oraz Narodowych Sił Zbrojnych NSZ, walczących z rosyjską okupacją. Ok. 515 skazano na śmierć, a 333 zamordowano. Więzienie zaczęto likwidować w 02.1954. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])

Aresztowania 11.1939 (Lublin): W ramach «Intelligenzaktion» — eksterminacji polskich warstw przywódczych — która w Lublinie i okolicach przyjęła formę Sonderaktion Lublin (pl. akcja specjalna Lublin), Niemcy zatrzymali w 11.1939 ok. 2,000 intelektualistów z Lublina. 11.11.1939 Niemcy wkroczyli na teren Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego KUL i aresztowali 15 profesorów i księży z Seminarium Duchownego w Lublinie. 17.11.1939 aresztowany został ordynariusz, bp Marian Fulman, sufragan Władysław Goral oraz 11 innych duchownych. Budynek kurialny został ograbiony. W 11.1939 Niemcy formalnie zamknęli KUL a także szkoły i teatry lubelskie. Razem aresztowano ok. 100 duchownych z Lublina i okolic. Wszyscy zostali zamknięci w więzieniu na Zamku w Lublinie. 27.11.1939 13 kapłanów niemiecki Sondergericht (pl. sąd specjalny) skazał na śmierć. Kary zmieniono potem na dożywocie. Większość kapłanów 04.12.1939 przewieziono do obozu koncentracyjnego KL Sachsenhausen i dalej do obozu koncentracyjnego KL Dachau. Wielu zostało zamordowanych. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14])

«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), gdzie nosił miano «AB‐aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])

Generalgouvernement: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych rejonów. W dwóch z nich utworzyli nowe niemieckie prowincje, dwie wcielili do innych prowincji. Natomiast piąta część potraktowana została odrębnie, i w sensie politycznym odtwarzać miała niemiecki pomysł z 1915 (po klęsce Rosjan w bitwie pod Gorlicami w 05.1915 w czasie I wojny światowej) utworzenia polskiej enklawy w ramach Niemiec. Nielegalna w sensie prawa międzynarodowego, i.e. konwencji haskiej, i publicznego, zarządzana przez Niemców wedle odrębnych praw — specjalnie ustanowionych dla polskich niem. Untermenschen (pl. podludzie) — do czasu ofensywy rosyjskiej w 1945 stanowiła część niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Do 31.07.1940 zwana formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), tak jak w latach 1915‐1918. Od 07.1941, czyli po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika Rosjan, w jego skład wchodził też dystrykt Galicja, czyli polskie przedwojenne południowo–wschodnie województwa. Wobec Polaków i Żydów stosowano specjalne prawo karne, umożliwiające dowolne wymierzanie kary śmierci niezależnie od wieku „sprawcy”, sankcjonujące stosowanie odpowiedzialności zbiorowej. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej rząd niem. Generalgouvernement uznano za organizację przestępczą, a jego przywódcę, gubernatora Hansa Franka, za zbrodniarza i stracono. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.12.13])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
ltg.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], polacywberlinie.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19], sandomierz.gosc.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14], www.modliborzyce.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14], www.janowskiesr.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
sandomierz.gosc.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14], www.janowskiesr.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14], www.modliborzyce.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14], www.miejscapamiecinarodowej.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]