funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja lubelskawięcej na
diecezja.lublin.pl
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

13.04.1944

Chodywańcedziś: gm. Jarczów, pow. Tomaszów Lubelski, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Ukraińcy

data i miejsce
urodzenia

24.06.1903

Białowodadziś: gm. Opole Lubelskie, pow. Opole Lubelskie, woj. lubelskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

alt. daty i miejsca
urodzenia

24.06.1903

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

19.06.1932

szczegóły posługi

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

«Genocidium Atrox»: W latach 1939‑1947, szczególnie w latach 1943‑1944, niezależne jednostki ukraińskie, głównie przynależące do ludobójczych organizacji OUN (ramię polityczne) i UPA (ramię zbrojne), wspomagane przez ludność ukraińską, wymordowały — zazwyczaj w niezwykle brutalny sposób — na terenach Wołynia oraz sąsiadujących regionów Rzeczypospolitej, od 130,000 do 180,000 Polaków, ludności cywilnej, kobiet, dzieci, starszych, młodszych, mężczyzn. Konflikt polsko‑ukraiński, który otwarcie objawił się podczas i po zakończeniu I wojny światowej (w szczególności skutkując wojną polsko‑ukraińską lat 1918‑1919), który przetrwał, a nawet wzmocnił się podczas czasów II Rzeczpospolity, gdy zachodnia część Ukrainy wchodziła w skład państwa polskiego, wybuchł ponownie z momentem wybuchu II wojny światowej w 09.1939. Za czasów rosyjskiej okupacji 1939‑1941, gdy setki tysięcy Polaków zostało deportowanych w głąb Rosji, gdy dziesiątki tysięcy zostało zamordowanych (m.in. podczas tzw. zbrodni katyńskiej), miał jeszcze ograniczony zasięg, tym bardziej, że Ukraińcy, w szczególności nacjonaliści ukraińscy, również stali się obiektem prześladowań rosyjskich. Dopiero wybuch wojny niemiecko‑rosyjskiej 22.06.1941 i początek niemieckiej okupacji doprowadził do niezwykle krwawego konfliktu. Ukraińcy początkowo otwarcie wspierali Niemców (zakładając policję ukraińską,współuczestnicząc w zagładzie Żydów, wstępując do jednostek wojskowych walczących u boku Niemców). Później, wobec ambiwalentnej postawy Niemców, zaczęli się uniezależniać. I w 1943 jedna z jednostek ukraińskiej organizacji nacjonalistycznej OUN/UPA na Wołyniu doprowadziła do ludobójstwa miejscowej ludności polskiej. W ciągu paru tygodni zamordowano, przy biernej postawie Niemców, ponad 40 tys. Polaków. Strategię wołyńskiego OUN/UPA zaakceptowała i przyjęła cała organizacja i podobne akty ludobójstwa przeniosły się na tereny Małopolski Wschodniej, gdzie zamordowano ponad 20 tys. Polaków, napotykając jednakże na zbrojny opór ludności polskiej. Dalej na zachód, na terenie Chełmszczyzny, Rzeszowszczyzny, etc. ludobójstwo przekształciło się otwarty wręcz konflikt. Generalnie ludobójstwo dokonane przez ukraińskich nacjonalistów, współpracujących z niemieckimi siłami okupacyjnymi, na bezbronnych Polakach miało miejsce na całym terenie obecności ukraińskiej, zniszczono setki wiosek, mordując w wyrafinowany sposób wszystkich ich mieszkańców. W czasie tego holokaustu — znanego jako «Genocidium Atrox» (pl. „straszne ludobójstwo”) — zginęło ponad 200 kapłanów i sióstr zakonnych. Charakter i cel ludobójstwa może najlepiej oddaje pieśń śpiewana przez morderców: „Polaków wyrżniemy, Żydów wytniemy, wielką Ukrainę zdobyć musimy” (ukr. „Поляків виріжем, Євреїв видусим, велику Україну здобути мусим”). Ludobójstwo i konflikt, które doprowadziły do całkowitej eliminacji polskiej społeczności i polskiej kultury z Ukrainy, zakończyły się przymusowymi deportacji lat 1944‑1945 Polaków z terenów Ukrainy oraz części Ukraińców na Ukrainę, oraz „Akcją Wisła”, w trakcie której komunazistowskie siły kontrolowanych przez Rosjan polskich jednostek wysiedliły Ukraińców z terenów południowo‑wschodnich na zachód polskiej republiki prl. (więcej na: www.swzygmunt.knc.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.06.20])

DL Zwierzyniec: niem. Durchgangslager Zwierzyniec (pl. obóz przejściowy), zorganizowany przez Niemców w 1940. Początkowo przetrzymywano w nim Polaków przeznaczonych do niewolniczych robót przymusowych w Niemczech. Od 1942 do 1943 niem. Aussiedlerlager (pl. obóz przesiedleńczy) — przetrzymywano w nim wysiedlonych mieszkańców Zamojszczyzny w ramach «Aktion Zamość» (pl. Akcja Zamość), która objęła łącznie 100‑110 tys. wysiedlonych Polaków, w tym ok. 30,000 dzieci (ludobójczy rabunek dzieci przeznaczonych do zniemczenia). Przeciętnie w obozie przytrzymywano ok. 15,000 osób. Razem przeszło przezeń ok. 24,000 osób — mężczyzn, kobiet i dzieci. W obozie dokonywano selekcji na 5 kategorii osób: „WE” — o nordyckich „cechach rasowych”, przeznaczone do „ponownego zniemczenia” — kierowane do obozu specjalnego w Łodzi; „AA” — kierowane do niewolniczej pracy przymusowej, głównie w Niemczech; „KI” — dzieci do lat 14, przeznaczone do zniemczenia w Niemczech; „KL” — przeznaczone do obozów koncentracyjnych, głównie KL Majdanek i KL Auschwitz (ok. 21%); „RD”— pow. 60 lat i inne do pracy u nowych, niemieckich kolonistów. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07])

«Aktion Zamość»: 27.11.1942 Niemcy rozpoczęli «Aktion Zamość» — szereg akcji wysiedleńczych ludności polskiej i pacyfikacyjnych wsi polskich przeprowadzonych na Zamojszczyźnie, na terenie okupowanego przez Niemców Generalnego Gubernatorstwa, w ramach GPO niem. Generalplan Ost (pl. Generalny Plan Wschodni), czyli niemieckiego planu osiedleńczego i germanizacyjnego terytoriów Europy Środkowo‑Wschodniej i Wschodniej. Do 08.1943 objęto nią łącznie 100,000‑110,000 wysiedlonych Polaków, w tym 30,000 dzieci (część odebrano rodzicom i przeznaczono do przymusowej germanizacji w rodzinach niemieckich) — większość przeszła przez specjalny niem. UWZ Lager Zamość (pl. obóz przesiedleńczy w Zamościu), gdzie dokonywano selekcji, e.g. dzieci odseparowane od rodziców — grupa IV. Na miejsce wysiedlonych zamierzano osiedlić 60,000 kolonistów niemieckich przesiedlonych z Besarabii, Ukrainy, Bośni, Serbii, Słowenii i Rosji. W pierwszej fazie (28.11.1942‑03.1943) wysiedlono 116 wiosek — wysiedleń dokonywały jednostki niem. Schutzpolizei lub żandarmerii, z pomocą kolaborującej z Niemcami Ukraińskiej Policji Pomocniczej; w drugiej, w ramach tzw. Aktion Werwolf (06.1943‑08.1943) — 171 wiosek — wysiedlenia nadzorowały jednostki Wehrmachtu i Waffen‑SS, wspomagane przez pracowników UWZ Lager Zamość. Na skutek działań polskiego ruchu oporu — w czasie tzw. powstania zamojskiego polscy partyzanci stoczyli kilka dużych bitew z przeważającymi siłami niemieckimi — na 696 planowanych osad zdołano wysiedlić 293 wioski. Część wsi zasiedlono przesiedlanymi Ukraińcami — w ramach tzw. Ukraineraktion — pod kontrolą m.in. kolaborujących z Niemcami Ukraińskich Komitetów Pomocy. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07], journals.umcs.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.08.20])

Generalne Gubernatorstwo: Jednostka administracyjno‑terytorialna utworzona przez Niemców w 1939 po agresji na Polskę, obejmująca część okupowanego przez Niemcy terytorium Polski, która nie została wcielona bezpośrednio do Rzeszy. Powstała w rezultacie paktu Ribbentrop‑Mołotow w sensie politycznym odtwarzać miała niemiecki pomysł z 1915 (po klęsce Rosjan w bitwie pod Gorlicami w 05.1915 w czasie I wojny światowej) utworzenia polskiej enklawy w ramach Niemiec (także wówczas zwana Generalnym Gubernatorstwem). Zarządzana przez Niemców do 1945 — do czasu ofensywy rosyjskiej — i stanowiąca część tzw. Wielkich Niemiec — Großdeutschland. Do 31.07.1940 zwana formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo). Od 07.1941 w jego skład wchodził też dystrykt Galicja. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
ltg.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], www.niedziela.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], www.kresykedzierzynkozle.home.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.13], www.kchodorowski.republika.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.26], www.miesiecznik.znak.com.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.08.14]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
niedziela.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07], niedziela.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.11.07], www.stowarzyszenieuozun.wroclaw.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.16], www.miejscapamiecinarodowej.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09]