Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
DUNAJSKI
imiona
Maksymilian
inne wersje imion
Franciszek Maksymilian
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja chełmińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2012.11.23]
ordynariat polowy Wojska Polskiegowięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]
akademickie wyróżnienia
doktor prawa kanonicznego
honorowe wyróżnienia
„Medal Niepodległości”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.02.02]
data i miejsce
śmierci
20.10.1939
Probostwodziś: część wsi Więckowy, gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28]
alt. daty i miejsca
śmierci
09.1939, 25.10.1939, 28.10.1939, 11.11.1939
Skarszewydziś: gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
Jaroszewydziś: gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.11.11]
szczegóły śmierci
Do ok. 1914 — w czasach zaboru pruskiego — podczas pobierania nauk w niem. Königliches Katholisches Gymnasium (pl. Królewskie Katolickie Gimnazjum) w Chełmnie, członek szkolnego koła polskiej konspiracyjnej uczniowskiej organizacji samokształceniowej Filomaci Pomorscy, i.e.Towarzystwa im. Tomasza Zana.
W czasie I wojny światowej powołany do Armii Cesarstwa Niemieckiego. Służył na froncie wschodnim, na Ukrainie.
Od 01.03.1930 kapelan rezerwy Wojska Polskiego (na statutowy okres 2 lat).
Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, aresztowany przez Niemców 09.09.1939 — zaraz po wkroczeniu wojsk niemieckich — w Skarszewach, wraz ze swoimi wikariuszami.
Przetrzymywany w więzieniu w Skarszewach (wikariuszy zwolniono).
Codziennie wywożony na niewolnicze przymusowe roboty w oddalonym o ok. 20 km Tczewie.
Zamordowany w lesie między Skarszewami a wioską Czarnocin.
alt. szczegóły śmierci
Według niektórych źródeł zamordowany w zbiorowym mordzie Polaków w lesie w pobliżu niedalekiej miejscowości Jaroszewy (zwanym także lasem Mestwinowskim).
przyczyna śmierci
zbiorowy mord
sprawstwo
Niemcy
data i miejsce
urodzenia
09.04.1896
Pogódkidziś: gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.02]
alt. daty i miejsca
urodzenia
Mszanodziś: gm. Brodnica, pow. Brodnica, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.02]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
17.06.1923 (kaplica pw. św. Barbary Seminarium Duchownego w Pelpliniewięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])
szczegóły posługi
1938 – 1939
proboszcz — Skarszewydziś: gm. Skarszewy, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Michała Archanioła ⋄ dekanat RK Starogard Gdańskidziś: gm. Starogard Gdański, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.06.07]
1927 – 1937
prefekt — Świeciedziś: gm. Świecie, pow. Świecie, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ nauczyciel religii, j. polskiego i j. niemieckiego, Państwowe Gimnazjum ⋄ parafia RK pw. św. Andrzeja Boboli ⋄ dekanat RK Świeciedziś: gm. Świecie, pow. Świecie, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — także: prefekt Konwiktu Biskupiego „Gregorianum”
1927
wikariusz — Starogard Gdańskidziś: gm. Starogard Gdański, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.06.07] ⋄ parafia RK pw. św. Mateusza Apostoła ⋄ dekanat RK Starogard Gdańskidziś: gm. Starogard Gdański, pow. Starogard Gdański, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.06.07]
1926 – 1927
wikariusz — Kościerzynadziś: gm. Kościerzyna miasto, pow. Kościerzyna, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. Trójcy Świętej ⋄ dekanat RK Mirachowodziś: gm. Kartuzy, pow. Kartuzy, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.27]
1923 – 1926
doktorant — Rzymdziś: prow. Rzym, reg. Lacjum, Włochy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ prawo kanoniczne — rezydent: Papieskie Kolegium Polskie (łac. Pontificium Collegium Polonorum); rozprawa doktorska pt. łac. „De legislatione circa synodum dioecesanam” (pl. „O ustawodawstwie dotyczącym synodu diecezjalnego”), publiczna obrona 1926
1919 – 1923
student — Pelplindziś: gm. Pelplin, pow. Tczew, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
1918 – 1939
członkostwo — Toruńdziś: pow. Toruń miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ Towarzystwo Naukowe
1914 – 1918
żołnierz — Armia Cesarstwa Niemieckiego
publicysta katolicki
inni związani
szczegółami śmierci
KAJUTKliknij by wyświetlić biografię Jan, KINKAKliknij by wyświetlić biografię Walerian, KŁOSKliknij by wyświetlić biografię Antoni, MAŁACHOWSKIKliknij by wyświetlić biografię Paweł, RESZKAKliknij by wyświetlić biografię Bonifacy, RUCHNIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Hugon Józef, SITKIEWICZKliknij by wyświetlić biografię Bronisław, SZUCAKliknij by wyświetlić biografię Brunon Paweł, WĘGIELEWSKIKliknij by wyświetlić biografię Antoni Franciszek
miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)
Skarszewy: W lasach wokół Skarszew (m.in. w lesie Mestwinowo) w 10‑11.1939 Niemcy — prawd. jednostka Einsatzkommando EK 16 — wymordowali co najmniej 400 mieszkańców Skarszew i okolic, w masowych egzekucjach — jako część «Intelligenzaktion» skierowanej przeciwko polskim warstwom przywódczym. W egzekucjach brali też udział członkowie ludobójczej niemieckiej organizacji Volksdeutscher Selbstschutz (pl. Samoobrona) oraz funkcjonariusze SS i niemieckiej policji. Żołdacy Wehrmachtu zabezpieczali niekiedy miejsca kaźni. Zimą 1944, gdy do Pomorza zbliżali się tryumfujący Rosjanie, Niemcy wykopali i spalili zwłoki pochowane w niektórych zbiorowych mogiłach. Udało się ekshumować tylko ok. 340 ciał ofiar niemieckiego terroru. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])
Jaroszewy: W lasach k. Jaroszew (dziś: pow. Starogard Gdański) w 09.1939 Niemcy — prawd. jednostka Einsatzkommando EK 16 — zamordowali ok. 40 mężczyzn, mieszkańców Jaroszew i okolic — jako część «Intelligenzaktion» skierowanej przeciwko polskim warstwom przywódczym. W 10.1939 zamordowali tam kolejnych 14 Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.11.11])
«Intelligenzaktion»: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano «AB‑aktion». W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04])
Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro–Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Towarzystwa Tomasza Zana: Tajne związki polskiej młodzieży, mające na celu samokształcenie i samowychowanie w duchu patriotycznym, w buncie przeciw germanizacji i cenzurze kultury polskiej, działające głównie wśród szkół średnich — gimnazjów — głównie w Wielkopolsce, a później na Śląsku. Pierwsze powstały w 1817. W 1897 odbył się zjazd w Bydgoszczy, który wypracował zasady działalności konspiracyjnej. Na innym zjeździe w Poznaniu powołano „Czerwoną Różę”, nadrzędną organizację dla wszystkich kół gimnazjalnych i koordynującą ich pracę. W 1900 „Czerwona Róża” skupiła organizacje Filomatów z Pomorza. Po procesie toruńskim w 1901 organizacji Filomatów z Pomorza w 1903 Niemcy wytoczyli proces 24 członkom Towarzystwa Filomatów i Filaretów z Gniezna. 21 z uczniów skazanych zostało na kary od nagany do 6 tygodni więzienia. Najbardziej dotkliwe były karty relegacji ze szkół z zakazem kontynuacji nauczania w szkołach średnich i wyższych Prus. Mimo represji Towarzystwo działało do 1918 i odzyskania przez Polskę niepodległości. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19])
Filomaci Pomorscy: Tajne związki polskiej młodzieży, mające na celu samokształcenie i samowychowanie w duchu patriotycznym, działające głównie wśród szkół średnich — gimnazjów — na Pomorzu Nadwiślańskim (Pomorzu Gdańskim i ziemi chełmińskiej) w latach 1830‑1920, w zaborze pruskim (niemieckim). 08.01.1901 Niemcy przeprowadzili przesłuchania uczniów gimnazjów w Chełmnie, Brodnicy i Toruniu. 09‑12.09.1901 w Toruniu odbył się pierwszy procesów 60 polskich uczniów owych gimnazjów oraz studentów Seminarium Duchownego w Pelplinie. 1 osobę skazano na 3 miesiące więzienia, 1 na 2 miesiące, 3 na 6 tygodni, 7 na 3 tygodnie, 2 na 2 tygodnie, 19 na tydzień, 2 na 1 dzień, 10 udzielono nagany. 15 uniewinniono. Bardziej uciążliwe były kary wydalenia ze szkół z tzw. wilczym biletem, bez prawa studiowania w zakresie średnim i wyższym w zaborze pruskim (niemieckim). Wśród skazanych było kilku przyszłych kapłanów — ci mogli kontynuować edukację: ordynariusz diecezji chełmińskiej, bp Augustyn Rosentreter, odmówił bowiem wydalenia ze studiów skazanych kleryków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18])
źródła
osobowe:
tczew.naszemiasto.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17], www.sgw.com.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], tczew.naszemiasto.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.03.25], www.kpbc.ukw.edu.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.04]
bibliograficzne:
„Słownik biograficzny kapłanów wyświęconych w latach 1921‑1945 pracujących w diecezji chełmińskiej”, ks. prof. Anastazy Nadolny, wyd. Bernardinum 2021
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
bazhum.muzhp.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.23], bazhum.muzhp.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.23]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E-majlową
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: DUNAJSKI Maksymilian
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu