Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
ZEMANEK
imiona
Gabriel
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
archidiecezja krakowskawięcej na
www.diecezja.pl
[dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiego RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]
data i miejsce
śmierci
14.09.1943
Żabnicadziś: gm. Węgierska Górka, pow. Żywiec, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.12.13]
szczegóły śmierci
12.08.1920, gdy w czasie wojny polsko–rosyjskiej 1919‐1921 do centrum Polski zbliżała się wielka rosyjska ofensywa, został kapelanem Wojska Polskiego. Posługiwał w 33. Pułku Piechoty. Pułk brał udział w decydującej Bitwie Warszawskiej (zwanej „Cudem nad Wisłą”) rozpoczętej ok. 14.08.1920. Tego dnia walczył pod Ossowem, w okolicach Radzymina, na przedmościu Warszawy — wraz m.in. z pułkiem, którego kapelanem był ks. Ignacy Jan Skorupka. W krytycznych momentach bitwy miał się wyróżnić, „obejmując dowództwo po poległych oficerach” — oprócz 4 oficerów padło też ok. 250 szeregowych żołnierzy Pułku. Po polskim kontrataku znad Wieprza i rozpoczęciu rosyjskiego odwrotu, gonił jeszcze Rosjan do Wyszkowa. 12.09.1920, po odpoczynku i uzupełnieniu składów, wyruszył na Front Południowo–Wschodni, na Ukrainę. 16.09.1920 forsował rzekę Gniła Lipa k. Bursztyna, po czym 4 dni później i ok. 100 km marszu, odbił Tarnopol. Wypierając dalej Rosjan na wschód, przez Zbaraż, Zasław — zdobyty przez Polaków 23.09.1920 — dotarł 24.09.1920, bez większego oporu, do Szepietówki, a następnie po przerwie 17.10.1920 do Lubaru nad rzeką Słucz na Żytomierszczyźnie, który zajął po koncentrycznym ataku. Tam zastał go rozejm, po którym wycofał się na linię demarkacyjną, by 22.03.1921 powrócić do Łomży.
W 1923, 1924, 1925, 1927 i 1929 mianowany kapelanem rezerwy Wojska Polskiego (od 25.11.1926 każdorazowo na statutowy okres 2 lat) — w 1923 odnotowany ze starszeństwem od 01.06.1919 i 182. lokatą na liście wojskowych kapelanów rezerwy wyznania rzymskokatolickiego.
Po niemieckim i rosyjskim ataku na Polskę w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, jego parafia znalazła się w nowo utworzonej, okupacyjnej niem. Regierungsbezirk Kattowitz (pl. Rejencja Katowice), która do 1941 stanowiła część niem. Provinz Schlesien (pl. Prowincja Śląsk), a potem nowo utworzonej niemieckiej niem. Provinz Oberschlesien (pl. Prowincja Górny Śląsk).
Zaczęło obowiązywać restrykcyjne prawo niemieckie. Zaczęły się też deportacje do zarządzanego przez Niemców, okupacyjnego niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo). Nasiliły się szczególnie 20.09‐12.11.1940, gdy Niemcy w ramach zbrodniczej niem. Aktion Saybusch (pl. Akcja Żywiec) wywieźli ok. 22,000 mieszkańców Żywieczczyzny do niem. Generalgouvernement, na ich miejsce sprowadzając ok. 3,200 osadników, głównie niemieckich chłopów przesiedlonych z rumuńskiej Bukowiny.
Mimo postępującej germanizacji, mimo represji, opór rósł. Mimo zakazów potajemnie uczono dzieci polskie po polsku (część działalności Polskiego Państwa Podziemnego), a od ok. 1942‐1943 zaczęły powstawać jednostki partyzanckie.
W 1943 nastąpiła dość duża wpadka i niemiecka niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), i.e. Gestapo, dokonała aresztowań wśród polskich konspiratorów.
03.09.1943 do jego parafialnej Żabnicy Niemcy zgonili mieszkańców okolicznych wiosek, po czym przywieźli samochodami 11 więźniów, w tym 5 jego parafian. Odczytano im „wyrok” sądu doraźnego — źródła sugerują, iż wyrok wydał niem. Polizeistandgericht (pl. Policyjny Sąd Doraźny) z Mysłowic, ale bardziej prawopodobne jest iż był to sąd z Katowic, a więźniów przywieziono z tymczasowego aresztu policyjnego w Mysłowicach; podstawą prawną był niem. „Verordnung über die Strafrechtspflege gegen Polen und Juden in den eingegliederten Ostgebieten” (pl. „Rozporządzenie o prawie karnym dla Polaków i Żydów na wschodnich obszarach wcielonych do Rzeszy” z 04.12.1941, zgodnie z którymi Polacy i Żydzi „z powodu ciężkich wykroczeń przeciwko Niemcom, jak również z powodu innych czynów karalnych, które poważnie zagrażają dziełu niemieckiej budowy” mieli być sądzeni przez sądy doraźne, a jedynym przewidzianym wymiarem kary była kara śmierci bądź od niej odstąpienie i przekazanie w ręce Gestapo, co de facto oznaczało wysłanie do obozu koncentracyjnego — po czym powieszono na naprędce skonstruowanej szubienicy, z wykorzystaniem drzew.
W ostatnich chwilach, tuż przed mordem, ubrany w sutannę i fioletową stułę, zbliżył się niepostrzeżenie do szubienic i udzielił ofiarom rozgrzeszenia.
Któryś z Niemców to zauważył i zaczął się do niego zbliżać, ale udało mu się przez szpaler uczyniony przez zgromadzonych wydostać się i ukryć u jednego z sąsiadów — wszedł na strych po ruchomej drabinie, wciągnął ją do góry i skrył za kominem… Kilka dni później miał być przez Gestapo przesłuchiwany.
Powrócił do parafii, ale niecałe dwa tygodnie po mordzie dostał zawału serca i zmarł.
przyczyna śmierci
choroba
sprawstwo
Niemcy
miejsca i wydarzenia
ŻywiecKliknij by przejść do opisu, EG MyslowitzKliknij by przejść do opisu, Regierungsbezirk KattowitzKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
24.03.1892
Klecza Dolnadziś: gm. Wadowice, pow. Wadowice, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
16.06.1918 (katedra krakowska (wawelska)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14])
szczegóły posługi
1934 – 1943
kuratus/rektor/ekspozyt — Żabnicadziś: gm. Węgierska Górka, pow. Żywiec, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.12.13] ⋄ kościół RK pw. Matki Bożej Królowej Polski ⋄ Milówkadziś: gm. Milówka, pow. Żywiec, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18], parafia RK pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Żywiecdziś: gm. Żywiec miasto, pow. Żywiec, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
ok. 1934
wikariusz — Czaniecdziś: gm. Porąbka, pow. Bielsko‐Biała, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2024.12.13] ⋄ parafia RK pw. św. Bartłomieja Apostoła ⋄ dekanat RK Oświęcimdziś: gm. Oświęcim, pow. Oświęcim, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1928 – 1932
wikariusz — Sułkowicedziś: gm. Sułkowice, pow. Myślenice, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.06.07] ⋄ parafia RK pw. Wszystkich Świętych ⋄ dekanat RK Myślenicedziś: gm. Myślenice, pow. Myślenice, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
ok. 1925 – ok. 1926
wikariusz — Sieprawdziś: gm. Siepraw, pow. Myślenice, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.06.07] ⋄ parafia RK pw. św. Michała Archanioła ⋄ dekanat RK Wieliczkadziś: gm. Wieliczka, pow. Wieliczka, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] — także: prefekt szkół powszechnych
12.08.1920 – ok. 1921
kapelan wojskowy RK — 33. Pułk Piechoty, Wojsko Polskie — dekretem L. 2845 Naczelnego Wodza z 14.04.1921, na wniosek Kurii Biskupiej Wojsk Polskich, zwolniony z Wojska Polskiego
1918 – 1920
wikariusz — Krzęcindziś: gm. Skawina, pow. Kraków, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18] ⋄ parafia RK pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Skawinadziś: gm. Skawina, pow. Kraków, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]
1914 – 1918
student — Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Wydział Teologiczny, Uniwersytet Jagielloński UJ
1914 – 1918
student — Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
inni związani
szczegółami śmierci
SKORUPKAKliknij by wyświetlić biogram Ignacy Jan
miejsca i wydarzenia
opisy
Żywiec: W czasie II wojny światowej w Żywcu działała niemiecka Tajna Policja Polityczna Gestapo. Od 25.11.1939 swą siedzibę miała w budynku zamkniętego przez Niemców Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika przy ul. Słowackiego 2. Później, w ok. 1941, została prawd. przeniesiona do budynku przy ul. Dworcowej 2. Gestapo prowadziło areszt tymczasowy — istnieją relacje o biciu i torturowaniu więźniów. Początkowo zajmowało się głównie deportacją lokalnych Polaków do zarządzanego przez Niemców niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo) — Żywiec został włączony do niem. Provinz Schlesien (pl. Prowincja Śląsk), bezpośrednio do III Rzeszy. Poźniej zwalczano rodzący się polski ruch oporu (część Polskiego Państwa Podziemnego). Z Żywca aresztantów wywożono do więzień w Bielsku i Białej, oraz Katowic, a dalej do niemieckich obozów koncentracyjnych. Po klęsce niemieckiej i rozpoczęciu okupacji rosyjskiej areszt w Żywcu wykorzystywany był przez komunazistowskie UB, jednostkę ludobójczego rosyjskiego KGB. Więziono m.in. żołnierzy konspiracyjnego NSZ, AK i WiN.
EG Myslowitz: niem. Polizei Ersatz Gefängnis in Myslowitz (pl. Policyjne Więzenie Zastępcze Mysłowice) funkcjonowało od 13.02.1941 do 22.01.1945. Razem przetrzymywano w nim ok. 18,000 osób, w tym ok. 2,000 kobiet, głównie mieszkańców rejencji katowickiej, części niemieckiej niem. Provinz Schlesien (pl. Prowincji Śląsk) — przeciętnie od 100 do 1,200 jednorazowo. Początkowo istniał tylko oddział męski. Od końca 1941 funkcjonował także oddział kobiecy, a od początku 1943 także część dla nieletnich chłopców (nieletnie dziewczęta przytrzymywano w części kobiecej). Stosowano tortury. Miały miejsce zabójstwa. W obozie Niemcy dokonywali także typowania na egzekucje publiczne bez postępowania sądowego. Większość więźniów, w tym dzieci i nieletnich, wysyłano następnie do obozów koncentracyjnych lub obozów zagłady (głównie niedalekiego KL Auschwitz). (więcej na: ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.05.25])
Regierungsbezirk Kattowitz: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych obszarów (i kilka mniejszych). Największy przekształcili w niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), przeznaczone wyłącznie dla Polaków i Żydów i stanowiące część tzw. niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Z dwóch utworzyli odrębne nowe prowincje. Dwa pozostałe przyłączyli do już istniejących niemieckich prowincji. Jednym z nich był polski Górny Śląsk, który już 08.10.1939, dekretem przywódcy niemieckiego Adolfa Hitlera (formalnie zaczął obowiązywać 26.10.1939), został wcielony do Niemiec jako niem. Regierungsbezirk Kattowitz (pl. Rejencja katowicka) i wszedł w skład niem. Provinz Schlesien (pl. Prowincja Śląsk) z siedzibą we Wrocławiu. 01.04.1940 niem. Regierungsbezirk Kattowitz powiększony został o kilka przedwojennych powiatów niemieckich, a 18.01.1941 utworzono nową niemiecką prowincję niem. Provinz Oberschlesien (pl. Prowincja Górny Śląsk), który poza niem. Regierungsbezirk Kattowitz objął także Opolszczyznę. Od 26.10.1939, czyli powstania rejencji obowiązywało w niej prawo państwa niemieckiego, to samo co w Berlinie. Główną osią polityki rejencji, której obszar Niemcy uznali za niem. „Ursprünglich Deutsche” (pl. „rdzennie niemieckie”), mimo iż tylko ok. 6% mieszkańców jej przedwojennej polskiej części stanowili Niemcy, było niem. „Entpolonisierung” (pl. „odpolszczenie”), czyli przymusowa germanizacja. Głównym mechanizmem było wprowadzenie niem. Deutsche Volksliste (pl. folkslista) DVL, niemieckiej listy narodowościowej, która miała precyzować przynależność narodową mieszkańców rejencji. Najliczniejszą grupą, która zaznaczano w przeprowadzonych przymusowych rejestracjach, była Grupa 3, osób, które określiły się jako „Ślązacy” (w 1943 ok. 41%), oraz osoby pozostające poza DVL (ok. 36%). Ta ostatnia grupa przeznaczona była docelowo na deportację do niem. Generalgouvernement (do czego masowo nie doszło, bo niemiecki przemysł potrzebował niewolniczej siły roboczej). Grupa 3, uznawana przez Niemców za możliwych do zniemczenia, podlegała pewnym ograniczeniom prawnym, i obowiązywała ją m.in. służba w wojsku niemieckim Wehrmacht. Dzieci mogły się uczyć tylko po niemiecku. Wobec ludności polskiej prowadzono politykę terroru. Działał specjalny sąd policyjny, kontrolowany przez niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), i.e. Gestapo, przed którym stanęło ok. 4,000‐5,000 osób. Za lata 1942‐1945 zweryfikowano ponad 2,000 z nich, z czego 1,890 skazano na kary śmierci, w tym 286 w publicznych egzekucjach. Tysiące osób zamordowano w czasie tzw. «Intelligenzaktion Schlesien», w tym 300‐650 polskich nauczycieli i ok. 61 polskich kapłanów katolickich. Na terenie rejencji znajdował się niemiecki obóz koncentracyjny i obóz zagłady KL Auschwitz, w którym Niemcy więzili ok. 1,100,000 Żydów (mordując ok. 1,000,000, i.e. ok. 90% z nich) oraz ok. 140,000 Polaków (mordując ok. 70,000, i.e. ok. 50% z nich). Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej nadzorca prowincji niem. Provinz Schlesien, niem. Reichsstatthalter (pl. Namiestnik Rzeszy) i niem. Gauleiter (pl. naczelnik okręgu) niemieckiej partii narodowo–socjalistycznej, Fritz Brecht, popełnił samobójstwo. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.06.24])
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
źródła
osobowe:
ordynariat.wp.mil.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.12.13], www.grojcowianie.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.12.13]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.parafiazabnica.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.12.13], grobonet.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.12.13]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: ZEMANEK Gabriel
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu