Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
JASTAK
imiona
Jan
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja gdańskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2017.01.21]
administratura apostolska Wolnego Miasta Gdańskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2017.01.21]
diecezja chełmińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2012.11.23]
honorowe wyróżnienia
szambelan papieskiwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.22]
data i miejsce
śmierci
03.08.1945
Gdańskdziś: pow. Gdańsk miasto, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
szczegóły śmierci
Gdańsk – Stare Szkoty, gdzie znajdowała się jego parafia, Rosjanie zdobyli 27.03.1945. Okolica uniknęła wielkich zniszczeń, podczas gdy samo Śródmieście uległo zniszczeniu w 90% — od początku 03.1945 było nękane zmasowanymi nalotami bombowymi, a od połowy miesiąca także rosyjskim ostrzałem artyleryjskim. Także jego kościół uległ uszkodzeniom. Rozpoczęły się masowe gwałty kobiet przez rosyjskich żołdaków, aresztowania i wysyłanie do rosyjskich obozów koncentracyjnego niewolniczej pracy przymusowej, a po 05.1945 i formalnym końcu II wojny światowej, deportacje Niemców na zachód. Tak dla Gdańszczan zakończyła się II wojna światowa, rozpoczęta niemieckim i rosyjskim najazdem na Polskę w 09.1939.
Wcześniej, w 01.1945, nie zdecydował się na zarządzoną przez niemieckie władze wojskowe ewakuację. Został w swej parafii i po nadejściu Rosjan został przez nich zatrzymany.
Został zagnany do obozu ludobóczej rosyjskiej organizacji NKWD w Grudziądzu. Obóz Rosjanie zorganizawali w miejscu niedawnego niemieckiego obozu dla robotników przymusowych: „Szereg baraków — otoczonych dotychczas niewysokim ogrodzeniem z drutu kolczastego — obudowano podwójnym, wysokim ogrodzeniem z drutu kolczastego i częściowo płotem wykonanym z desek. Wokół obozu ustawiono charakterystyczne drewniane wieże strażnicze ze zbrojnymi strażnikami […] Wygląd i zachowanie [więźniów] przypominały opisy 'muzułmanów' z niemieckich obozów koncentracyjnych. Po terenie obozu snuli się flegmatycznie wychudzeni więźniowie, grzebiący w stertach śmieci i załatwiający swoje potrzeby kucając wokół baraków”.
Obóz zlikwidowany został pod koniec lata 1945 i większość więźniów przetransportowano do rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej Gułag.
W obozie zachorował i być może wówczas (a może wcześniej) został zwolniony.
Powrócił do swej parafii, gdzie wkrótce zmarł.
przyczyna śmierci
wycieńczenie i choroba
sprawstwo
Rosjanie (?)
miejsca i wydarzenia
GułagKliknij by przejść do opisu, Masowe gwałty 1945Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
11.09.1888
Lińskdziś: gm. Śliwice, pow. Tuchola, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2023.08.19]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
24.03.1912
szczegóły posługi
1935 – 1945
proboszcz — Gdańskhistoryczna część Stare Szkoty
dziś: pow. Gdańsk miasto, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.07.04] ⋄ parafia RK pw. św. Ignacego Loyoli ⋄ dekanat RK Gdańsk Inazwa dekanatu
dziś: pow. Gdańsk miasto, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
obrońca węzła małżeńskiego — Oliwadziś: dzielnica w Gdańsku, pow. Gdańsk miasto, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16] ⋄ Biskupi Sąd Diecezjalny ⋄ diecezja RK gdańska (Wolne Miasto Gdańsk)
kurialista — Oliwadziś: dzielnica w Gdańsku, pow. Gdańsk miasto, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.07.16] ⋄ Kuria Diecezjalna ⋄ diecezja RK gdańska (Wolne Miasto Gdańsk) — konsultor diecezjalny (1933‐1945), diecezjalny referent „Caritas”, i.e. prezes gdańskiego „Caritas” (od 1928), egzaminator synodalny, kierownik kasy diecezjalnej
1921 – 1935
wikariusz — Gdańskdzielnica Wrzeszcz
dziś: pow. Gdańsk miasto, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia RK pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
1915 – 1920
prefekt — Grudziądzdziś: pow. Grudziądz miasto, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ niem. Oberrealschule (pl. Wyższa Szkoła Realna)
do 1915
doktorant — Wrocławdziś: pow. Wrocław miasto, woj. dolnośląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ filozofia i teologia, Wydział Teologii Katolickiej, Uniwersytet Wrocławski [i.e. Uniwersytet Wrocławski (od 1945) / Śląski Uniwersytet Fryderyka Wilhelma (1911‐1945) / Królewski Uniwersytet i.e. Wszechnica Wrocławska (1816‐1911)] — rozprawa doktorska pt. niem. „Die Stolgebühren bis zum Jahre 1215” (pl. „Opłaty stułowe do 1215”), obrona 1915, wyd. drukiem Gdańsk 1920
wikariusz — Wieledziś: gm. Korsin, pow. Kościerzyna, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28] ⋄ parafia RK pw. św. Mikołaja Biskupa i Wyznawcy ⋄ dekanat RK Tucholadziś: gm. Tuchola, pow. Tuchola, woj. kujawsko‐pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
wikariusz — Sępólno Krajeńskiedziś: gm. Sępólno Krajeńskie, pow. Sępólno Krajeńskie, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.02] ⋄ parafia RK pw. św. Bartłomieja Apostoła ⋄ dekanat RK Kamień Pomorskidziś: Kamień Krajeński, gm. Kamień Krajeński, pow. Sępólno Krajeńskie, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.02]
1909 – 1911
student — Wrocławdziś: pow. Wrocław miasto, woj. dolnośląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ filozofia i teologia, Wydział Teologii Katolickiej, Uniwersytet Wrocławski [i.e. Uniwersytet Wrocławski (od 1945) / Śląski Uniwersytet Fryderyka Wilhelma (1911‐1945) / Królewski Uniwersytet i.e. Wszechnica Wrocławska (1816‐1911)]
ok. 1909
student — Fryburg Bryzgowijskitakże: Fryburg Badeński
dziś: pow. Fryburg Bryzgowijski miasto, rej. Fryburg, kraj Badenia‐Wirtembergia, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Uniwersytet Albrechta i Ludwika
1907 – 1909
student — Pelplindziś: gm. Pelplin, pow. Tczew, woj. pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
inni związani
szczegółami śmierci
FREUDEKliknij by wyświetlić biogram Franciszek
miejsca i wydarzenia
opisy
Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‐трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‐Bałtycki (1931‐1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‐каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])
Masowe gwałty 1945: W trakcie zajmowania w latach 1944‐1945 obszarów należących przed II wojną światową do Niemiec, a także włączonych do Niemiec po agresji w 1939 na Polskę, Rosjanie dopuścili się masowych gwałtów, często zbiorowych, na kobietach, głównie Niemkach, ale także Polkach. Zgwałconych mogło być do 2 mln kobiet, w wieku od 8 do osiemdziesięciu kilku lat. Wiele zostało zamordowanych. Gwałty były prawd. tolerowane, a nawet zalecane, przez rosyjskie dowództwo. (więcej na: niezalezna.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.03.01])
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
źródła
osobowe:
gdansk.gedanopedia.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.01.19], forum.eksploracja.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.01.19]
bibliograficzne:
„Słownik biograficzny kapłanów diecezji chełmińskiej wyświęconych w latach 1821‐1920”, Henryk Mross, Pelplin, 1995
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.gdanskstrefa.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.01.19]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: JASTAK Jan
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu