Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
status
Służebnica Boża
nazwisko
ŁUSZCZKIEWICZ
imiona
Zofia Maria
imiona zakonne
Izabela
funkcja
siostra zakonna
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
zakon
Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego da Paulo FdlCwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.01.06]
(i.e. Szarytki, Wincentynki)
data i miejsce
śmierci
08.08.1957
Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
szczegóły śmierci
W czasie wojny polsko–rosyjskiej 1919‐1921 posługiwała ochotniczo w Wojsku Polskim jako pielęgniarka.
Po niemieckiej i rosyjskiej agresji na Polskę w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej poszukiwana we Lwowie przez rosyjskie NKWD.
Ukrywała się.
Nielegalnie przekroczyła granicę ustaloną między oboma okupantami i udała się zarządzanego przez Niemców Generalnego Gubernatorstwa, do rodzinnego Krakowa.
Przebywała w Zebrzydowicach.
Opiekowała się biednymi.
Ratowała Żydów.
Współpracowała z niepodległościową podziemną Armią Krajową AK i Batalionami Chłopskimi BCh, częścią Polskiego Państwa Podziemnego.
Prowadziła szkolenia sanitarne dla partyzantów.
Ukrywała partyzantów.
W 09.1944 uniknęła aresztowania, gdy przeszukano klasztor w Zebrzydowicach i aresztowano tam ukrywającego się dowódcę grupy „Śląsk Cieszyński”, Brunona Olbrychta „Olzę”.
Przeniosła się do Szpitala Powszechnego w Rzeszowie.
Po rozpoczęciu okupacji rosyjskiej pomagała niepodległościowej organizacji „Wolność i Niezawisłość”.
Opiekowała się rannymi żołnierzami, umożliwiała im ucieczkę przed komunazistowskim UB, częścią rosyjskiego NKWD.
Zagrożona aresztowaniem przeniosła się 16.08.1946 z powrotem, najpierw do Krakowa, a potem 24.05.1947 do Zebrzydowic.
Aresztowana przez komunazistów 27.08.1948 w Wadowicach, gdzie została wezwana pod fałszywymi pozorami.
Przetrzymywana w areszcie, a potem więzieniu Montelupich w Krakowie.
23.09.1948 przeniesiona do więzienia Rakowiecka w Warszawie.
Torturowana, bita do utraty przytomności.
Nie przyznała się do zarzucanych „win”.
13.03.1950 skazana przez komunazistowski sąd na trzykrotną karę śmierci.
Trzy miesiące w celi śmierci.
10.05.1950 kara zmieniona na dożywocie.
Przetrzymywana w więzieniach w Fordonie (dwukrotnie: 1950‐1952, 1955‐1956) i w Inowrocławiu (1952‐1955), gdzie spędziła 13 miesięcy w izolatce (więzienie w Inowrocławiu określiła jako „polski KL Auschwitz”).
Wypuszczona na warunkowe zwolnienie 05.05.1956.
Ciężko chora — nabyta w więzieniu gruźlica nogi, nowotwór złośliwy szczęki w okolicy wybitych w śledztwie przez komunazistów zębów — nie odzyskała zdrowia i zmarła.
przyczyna śmierci
eksterminacja
sprawstwo
Rosjanie / Polacy
miejsca i wydarzenia
InowrocławKliknij by przejść do opisu, Fordon (więzienie)Kliknij by przejść do opisu, Warszawa (Mokotów)Kliknij by przejść do opisu, Kraków (Montelupich)Kliknij by przejść do opisu, Pomoc ŻydomKliknij by przejść do opisu, GeneralgouvernementKliknij by przejść do opisu, Reichsgau Danzig‐WestpreußenKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu, Wojna polsko‐rosyjska 1919‐1921Kliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
23.04.1898
Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
śluby zakonne
08.09.1928 (ostatnie)
szczegóły posługi
1947 – 1948
zakonnica — Zebrzydowicedziś: gm. Kalwaria Zebrzydowska, pow. Wadowice, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ dom Zgromadzenia, Szarytki FdlC — kierowniczka ochronki
1946 – 1947
zakonnica — Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ dom prowincjonalny, Szarytki FdlC
1944 – 1946
zakonnica — Rzeszówdziś: pow. Rzeszów miasto, woj. podkarpackie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ dom Zgromadzenia, Szarytki FdlC — pielęgniarka w Szpitalu Powszechnym przy ul. Szopena 2
1940 – 1944
zakonnica — Zebrzydowicedziś: gm. Kalwaria Zebrzydowska, pow. Wadowice, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ dom Zgromadzenia, Szarytki FdlC
1926 – 1939
zakonnica — Lwówdziś: grom. Lwów miasto, rej. Lwów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ dom Zgromadzenia (w b. klaszorze oo. Franciszkanów Reformatów, przy kościele pw. św. Kazimierza), Szarytki FdlC — dyrektorka Szkoły Pielęgniarstwa przy Szpitalu Państwowym Powszechnym
1925 – 1926
zakonnica — Paryżdziś: dep. Paryż, reg. Île‐de‐France, Francja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.13] ⋄ Dom Macierzysty, Szarytki FdlC — studentka Wyższej Szkoły Pielęgniarskiej
1924 – 1925
zakonnica — Bordeauxdziś: okr. Bordeaux, dep. Żyronda, reg. Nowa Akwitania, Francja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.09.17] ⋄ dom Zgromadzenia, Szarytki FdlC — praktyka pielęgniarska
1923 – 1924
nowicjat — Paryżdziś: dep. Paryż, reg. Île‐de‐France, Francja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.13] ⋄ Dom Macierzysty, Szarytki FdlC
1923
postulat — Lwówdziś: grom. Lwów miasto, rej. Lwów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ dom Zgromadzenia (w b. klaszorze oo. Franciszkanów Reformatów, przy kościele pw. św. Kazimierza), Szarytki FdlC
od 20.01.1923
zakonnica — Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ dom Zgromadzenia, Szarytki FdlC
1917 – 1922
studentka — Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Wydział Filozofii, Uniwersytet Jagielloński UJ
miejsca i wydarzenia
opisy
Inowrocław: Niemieckie więzienie i areszt śledczy. W 1939 Niemcy przetrzymywali w nim setki Polaków z Inowrocławia i okolic aresztowanych w ramach akcji «Intelligenzaktion» — fizycznej eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych. Do 11.1939 w więzieniu i okolicach zamordowano 546 z nich, w tym 56 osób w nocy 22‐23.10.1939. Także później było to miejsce kaźni wielu Polaków. Po rozpoczęciu okupacji rosyjskiej w 1945 komunazistowskie więzienie, m.in. dla kobiet. (więcej na: www.inowroclawfakty.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19])
Fordon (więzienie): Ciężkie niemieckie więzienie dla kobiet. Po odbyciu kary wywożone były do obozów koncentracyjnych KL Auschwitz i KL Ravensbrück. W sumie Niemcy przetrzymywali tam ok. 6,300 kobiet — wyłącznie Polek i Żydówek — w tym kilkadziesiąt działaczek polskiego konspiracyjnego ruchu niepodległościowego. Po rozpoczęciu okupacji rosyjskiej w 1945 ciężkie komunazistowskie więzienie dla kobiet, gdzie przetrzymywano wiele działaczek niepodległościowych organizacji polskich. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.31])
Warszawa (Mokotów): Więzienie i areszt śledczy w Warszawie przy ul. Rakowieckiej. Wykorzystywany przez Niemców podczas okupacji Warszawy w latach 1939‐1945. Po rozpoczęciu okupacji komunazistowskiej w latach 1945‐1956 i później przetrzymywane w nim były przez UB, polski oddział rosyjskiej służby bezpieczeństwa NKWD i KGB, tysiące polskich działaczy niepodległościowych. Wykonano setki wyroków śmierci. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])
Kraków (Montelupich): Krakowskie więzienie karne, w czasie okupacji zarządzane przez Niemców — od 28.02.1941 przez niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), zwane potocznie Gestapo. W latach 1940‐1944 przeszło przez nie 50,000 więźniów, głównie Polaków i Żydów. Część z nich przetransportowano dalej, zazwyczaj do obozu koncentracyjnego KL Auschwitz, część została zamordowana jeszcze w więzeniu. Po zakończeniu działań wojennych więzienie wykorzystywane przez UB — polską jednostkę rosyjskiego NKWD — jako więzienie dla polskiej partyzantki niepodległościowej, z których część zesłano do więzień i niewolniczych obozów pracy w Rosji. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.17])
Pomoc Żydom: W czasie II wojny światowej Niemcy na okupowanych ziemiach polskich zabronili udzielania pomocy Żydom pod karą śmierci. Setki kapłanów i duchowieństwa mimo tego takiej pomocy Żydom udzielało. Wielu poniosło śmierć.
Generalgouvernement: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych rejonów. W dwóch z nich utworzyli nowe niemieckie prowincje, dwie wcielili do innych prowincji. Natomiast piąta część potraktowana została odrębnie, i w sensie politycznym odtwarzać miała niemiecki pomysł z 1915 (po klęsce Rosjan w bitwie pod Gorlicami w 05.1915 w czasie I wojny światowej) utworzenia polskiej enklawy w ramach Niemiec. Nielegalna w sensie prawa międzynarodowego, i.e. konwencji haskiej, i publicznego, zarządzana przez Niemców wedle odrębnych praw — specjalnie ustanowionych dla polskich niem. Untermenschen (pl. podludzie) — do czasu ofensywy rosyjskiej w 1945 stanowiła niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Do 31.07.1940 zwana formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), tak jak w latach 1915‐1918. Od 07.1941, czyli po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika Rosjan, w jego skład wchodził też dystrykt Galicja, czyli polskie przedwojenne południowo–wschodnie województwa. Wobec Polaków i Żydów stosowano specjalne prawo karne, umożliwiające dowolne wymierzanie kary śmierci niezależnie od wieku „sprawcy”, sankcjonujące stosowanie odpowiedzialności zbiorowej. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej rząd niem. Generalgouvernement uznano za organizację przestępczą, a jego przywódcę, gubernatora Hansa Franka, za zbrodniarza i stracono. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04])
Reichsgau Danzig‐Westpreußen: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych obszarów (i kilka mniejszych). Największy przekształcili w niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), przeznaczone wyłącznie dla Polaków i Żydów i stanowiące część tzw. niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Dwa przyłączyli do już istniejących niemieckich prowincji. Z dwóch utworzyli odrębne nowe prowincje. Jednym z nich było Pomorze Nadwiślańskie, już 08.10.1939, dekretem przywódcy niemieckiego Adolfa Hitlera wcielone do Niemiec (formalnie zaczął obowiązywać 26.10.1939), a 02.11.1939 przekształcone w prowincję niem. Reichsgau Danzig‐Westpreußen (pl. Okręg Rzeszy Gdańsk‐Prusy Zachodnie), w której obowiązywać miało prawo państwa niemieckiego. Główną osią polityki nowej prowincji, której obszar Niemcy uznali za niem. „Ursprünglich Deutsche” (pl. „rdzennie niemieckie”), mimo iż ok. 85% jej mieszkańców stanowili Polacy, było niem. „Entpolonisierung” (pl. „odpolszczenie”), czyli przymusowa germanizacja. Ok. 60,000 Polaków zamordowano w 1939‐1940, w ramach niem. „Intelligenzaktion”, i.e. eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych, w ok. 432 miejscach skrytobójczych mordów — w tym ok. 220 polskich kapłanów katolickich. Drugie tyle zesłano do niemieckich obozów koncentracyjnych, skąd wróciło niewielu (aresztowano ponad 300 kapłanów, z których w obozach koncentracyjnych zginęło ok. 130). Wysiedlono ok. 124,000‐170,000, przy czym ok. 90,000 do niem. Generalgouvernement. Masowo zmuszano Polaków do podpisywania niemieckiej listy narodowościowej niem. Deutsche Volksliste (pl. folkslista) DVL. Dzieci polskie mogły się uczyć tylko po niemiecku. Zakazano używania języka polskiego podczas katolickich Mszy św., a także podczas spowiedzi. Konfiskowane polskie majątki ziemskie. By jeszcze bardziej ograniczyć liczbę ludności polskiej wysyłano Polaków na roboty przymusowe w głąb Niemiec. Pozostałych Polaków traktowano jako nisko wykwalifikowaną siłę roboczą, izolowano od Niemców i ściśle kontrolowano — legalnie spotykać mogli się najwyżej we trzech lub we troje, nawet we własnych mieszkaniach. Wielu wcielono do niemieckiej armii Wehrmacht. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej nadzorca tej prowincji, niem. Reichsstatthalter (pl. Namiestnik Rzeszy) i niem. Gauleiter (pl. naczelnik okręgu) niemieckiej partii narodowo–socjalistycznej, Albert Maria Forster, został stracony. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.06.24])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Wojna polsko‐rosyjska 1919‐1921: Wojna o niepodległość i granice Rzeczpospolitej. Polska odzyskała niepodległość w 1918, ale o granice musiała walczyć z dawnymi potęgami imperialnymi, w szczególności z Rosją. Rosja planowała wzniecenie rewolucji bolszewickiej w krajach zachodu Europy, co stało się przyczyną rozpętania przez nią w 1920 wojny przeciw Polsce. Pokonana został w bitwie warszawskiej, zwanej „cudem nad Wisłą” (jednej z 10 najważniejszych bitew w historii świata, według niektórych historyków), w 08.1920, dzięki której Polska odzyskała część ziem utraconych w ramach rozbiorów Polski w XVIII w., a Europa ocalona została przed ludobójczym komunizmem. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])
źródła
osobowe:
www.radiomaryja.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], www.wmpp.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], katolicy1844.republika.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], www.wmpp.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], newsaints.faithweb.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], www.krakow.szarytki.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.krakow.szarytki.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], www.wmpp.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], www.radiomaryja.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], www.krakow.szarytki.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16], wiadomosci.onet.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], wiadomosci.onet.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30], www.krakow.szarytki.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.04.16]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: ŁUSZCZKIEWICZ Zofia Maria
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu