funkcja

ojciec zakonny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

zakon

Towarzystwo Jezusowe SIwięcej na
jezuici.pl
[dostęp: 2012.11.23]
(i.e. Jezuici)

diecezja / prowincja

prowincja Wielkopolsko‐Mazowiecka SI
Prowincja Polska SI (1918‐1926)
Prowincja Galicyjska SI (do 1918)

data i miejsce
śmierci

23.12.1941

Warszawadziś: pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja

sprawstwo

Niemcy

miejsca i wydarzenia

GeneralgouvernementKliknij by przejść do opisu, Łódź (ul. Sterlinga)Kliknij by przejść do opisu, KaliszKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

11.05.1874

Góra nad Noteciądziś: gm. Czarnków, pow. Czarnków/Trzcianka, woj. wielkopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

śluby zakonne

02.02.1909 (wieczyste)

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

24.03.1907 (Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31])

szczegóły posługi

miejsca i wydarzenia
opisy

Generalgouvernement: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych rejonów. W dwóch z nich utworzyli nowe niemieckie prowincje, dwie wcielili do innych prowincji. Natomiast piąta część potraktowana została odrębnie, i w sensie politycznym odtwarzać miała niemiecki pomysł z 1915 (po klęsce Rosjan w bitwie pod Gorlicami w 05.1915 w czasie I wojny światowej) utworzenia polskiej enklawy w ramach Niemiec. Nielegalna w sensie prawa międzynarodowego, i.e. konwencji haskiej, i publicznego, zarządzana przez Niemców wedle odrębnych praw — specjalnie ustanowionych dla polskich niem. Untermenschen (pl. podludzie) — do czasu ofensywy rosyjskiej w 1945 stanowiła część niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Do 31.07.1940 zwana formalnie niem. Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete (pl. Generalne Gubernatorstwo dla okupowanych ziem polskich) — później już tylko niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), tak jak w latach 1915‐1918. Od 07.1941, czyli po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika Rosjan, w jego skład wchodził też dystrykt Galicja, czyli polskie przedwojenne południowo–wschodnie województwa. Wobec Polaków i Żydów stosowano specjalne prawo karne, umożliwiające dowolne wymierzanie kary śmierci niezależnie od wieku „sprawcy”, sankcjonujące stosowanie odpowiedzialności zbiorowej. Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej rząd niem. Generalgouvernement uznano za organizację przestępczą, a jego przywódcę, gubernatora Hansa Franka, za zbrodniarza i stracono. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.12.13])

Łódź (ul. Sterlinga): Więzienie męskie, założone w 1893, w kamienicach przy ul. Sterlinga 16/18 w Łodzi, przez rosyjskie władze zaborcze. W dwudziestoleciu międzywojennym polskie więzienie państwowe. Podczas II wojny światowej niemieckie więzienie policyjne, wykorzystywane także przez niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), czyli Gestapo. Więźniów przetrzymywano w dwóch trzypiętrowych budynkach z 53 celami oraz 5 „izbami chorych”. Odbywały się przesłuchania aresztowanych Polaków, połączone z torturami, a także egzekucje — przez powieszenie. Po niemieckiej klęsce i rozpoczęciu okupacji rosyjskiej więzienie komunazistowskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego UB — oddziału rosyjskiego ludobójczego MGB. Nadal odbywały się w nim egzekucje, tym razem Niemców i Polaków skazanych za współpracę z okupantem niemieckim, oraz skazanych za działalność antykomunistyczną i zwykłych przestępców Zamknięte w 1964. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Kalisz: Więzienie dla mężczyzn i kobiet wybudowane w latach 1840‐1846, w czasach zaboru rosyjskiego. Zawierało ok. 120 uznanych za pojedyncze celi. Po rozpoczęciu II wojny światowej i okupacji niemieckiej było aresztem śledczym i więzieniem — najpierw niem. Gefängnis (pl. więzienie), od 10.03.1941 niem. Haftanstalt (pl. areszt), od 01.1942 niem. Stammlager/Haftanstalt (pl. macierzysty obóz karny / areszt) — zarządzanym przez niemiecką niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), i.e. Gestapo. Przetrzymywano w nim głównie Polaków, ale też Niemców, w tym uznawanych za więźniów politycznych (członków polskiego ruchu oporu). Osadzonych — jeśli nie zostali zamordowani na skutek tortur lub skazani na karę śmierci — wywożono do obozów koncentracyjnych. Więzienie było zatłoczone — e.g. 30.04.1943 przetrzymywano w nim 422 mężczyzn i 126 kobiet. Więźniów torturowano. Od 18.09.1942 wykonywano wyroki śmierci na Polakach — łącznie zamordowano ok. 700 osób (rozstrzelanych, powieszonych, oraz zmarłych w wyniku tortur i chorób). Razem w 1939‐1945 przez więzienie przeszło ponad 15,000 osób. Po niemieckiej klęsce i rozpoczęciu okupacji rosyjskiej więzienie zarządzane przez komunazistowskie UB, jednostkę ludobójczego rosyjskiego MGB. W 12.1952 przetrzymywano w nim 599 osób — część z nich to żołnierze konspiracyjnych Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Ochotniczej WARTA oraz NSZ, a także przedwojenni polscy policjanci, oraz młodzi licealiści sprzeciwiający się kolejnej okupacji. (więcej na: sw.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2022.08.17], www.szukajwarchiwach.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.12.13])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

bibliograficzne:
„Martyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską w latach 1939‐1945”, Wiktor Jacewicz, Jan Woś, tom I‐V, Akademia Teologii Katolickiej, 1977‐1981
„Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564‐1995”, o. Ludwik Grzebień SJ (opracowanie), Wydawnictwo WAM, Kraków 1996