Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
CZYRSKI
imiona
Franciszek
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja kamienieckawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja łucko-żytomierska (aeque principaliter)więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14]
data i miejsce
śmierci
29.11.1937
Homeldziś: rej. Homel, obw. Homel, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
alt. daty i miejsca
śmierci
1937 (po)
Karaczewdziś: Karaczew miasto, rej. Karaczew, obw. briański, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
Briańskdziś: rej. Briańsk miasto, obw. briański, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
szczegóły śmierci
Po raz pierwszy aresztowany przez Rosjan 28.06.1922, gdy konny oddział Rosjan ostrzelał i rozpędził nahajkami modlący się tłum.
Zwolniony.
Ponownie aresztowany 16.01.1930.
Z Płoskirowa przetransportowany do więzienia w Charkowie, a stamtąd do więzienia w Kijowie.
15.06.1930 przewieziony z powrotem do Charkowa, gdzie 27‑30.06.1930 sądzony w procesie polskich kapłanów.
Oskarżony o „działalność kontrrewolucyjną i szpiegostwo na rzecz Polski” i skazany na 7 lat niewolniczej pracy przymusowej.
Przetransportowany do więzienia Kotłas, a potem 30.10.1930 do więzienia w Jarosławiu n. Wołgą, gdzie początkowo siedział w celi z ks. Antonim Kurowskim, a później w izolacji.
Następnie 25.11.1930 przetransportowany do obozu koncentracyjnego na Wyspach Sołowieckich.
Przez jakiś czas — w 09.1933 — przebywał też w obozie koncentracyjnym KemŁag.
20.01.1937 zwolniony i zesłany.
Osiadł najpierw w Mceńsku, potem w Orelu i w Karaczewie (region Briańsk).
Następnie w 1937 przez kilka miesięcy posługiwał w Homlu na Białorusi.
Tam miał zostać przez Rosjan 05.11.1937 aresztowany, oskarżony od współpracę z Polską Organizacją Wojskową i szpiegostwo na rzecz Polski — zeznał, że „posługiwał, by obronić młodych ludzi przed wpływami sowieckimi oraz nauczał w duchu patriotycznym i religijnym, mając nadzieję wszczepić w młodzież miłość do Polski” — skazany na karę śmierci i zamordowany (prawd. 9 km od centrum miasta, przy drodze w kierunku Czernihowa).
alt. szczegóły śmierci
Według innych źródeł zginąć miał w Karaczewie lub Briańsku, nie odzyskawszy zdrowia po przeżyciach obozowych, w nieznanych okolicznościach.
przyczyna śmierci
mord
sprawstwo
Rosjanie
data i miejsce
urodzenia
06.04.1882
Jarmolińcedziś: grom. Jarmolińce, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
1905
szczegóły posługi
1937
administrator — Homeldziś: rej. Homel, obw. Homel, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Homeldziś: rej. Homel, obw. Homel, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
ok. 1922
proboszcz — Felsztyndziś: Hwardijśke, grom. Hwardijśke, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.17] ⋄ parafia RK pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika ⋄ dekanat RK Płoskirówdziś: Chmielnicki, grom. Płoskirów/Chmielnicki miasto, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
do 1922
proboszcz — Jarmolińcedziś: grom. Jarmolińce, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. Apostołów św. Piotra i św. Pawła ⋄ dekanat RK Płoskirówdziś: Chmielnicki, grom. Płoskirów/Chmielnicki miasto, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
ok. 1917 – ok. 1918
proboszcz — Orynindziś: grom. Orynin, rej. Kamieniec Podolski, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.17] ⋄ parafia RK pw. Trójcy Świętej ⋄ dekanat RK Kamieniec Podolskidziś: grom. Kamieniec Podolski miasto, rej. Kamieniec Podolski, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.17]
1914 – 1917
wikariusz — Żytomierzdziś: grom. Żytomierz miasto, rej. Żytomierz, obw. Żytomierz, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia katedralna RK pw. św. Zofii
1910 – 1914
administrator — Orynindziś: grom. Orynin, rej. Kamieniec Podolski, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.17] ⋄ parafia RK pw. Trójcy Świętej ⋄ dekanat RK Kamieniec Podolskidziś: grom. Kamieniec Podolski miasto, rej. Kamieniec Podolski, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.17]
ok. 1907 – ok. 1910
wikariusz — Wołoczyskadziś: grom. Wołoczyska miasto, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia RK pw. Trójcy Świętej ⋄ dekanat RK Starokonstantynówdziś: grom. Starokonstantynów miasto, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.17]
ok. 1907
administrator — Ptyczadziś: grom. Tarakanów, rej. Dubno, obw. Równe, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.27] ⋄ parafia RK pw. Trójcy Świętej ⋄ dekanat RK Dubnodziś: grom. Dubno miasto, rej. Dubno, obw. Równe, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1906 – 1907
wikariusz — Wołoczyskadziś: grom. Wołoczyska miasto, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia RK pw. Trójcy Świętej ⋄ dekanat RK Starokonstantynówdziś: grom. Starokonstantynów miasto, rej. Płoskirów/Chmielnicki, obw. Płoskirów/Chmielnicki, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.17]
do 1905
student — Żytomierzdziś: grom. Żytomierz miasto, rej. Żytomierz, obw. Żytomierz, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
inni związani
szczegółami śmierci
KUROWSKIKliknij by wyświetlić biografię Antoni
miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)
Ludobójstwo rosyjskie 11.08.1937: 11.08.1937 rosyjski przywódca Józef Stalin nakazał, a szef NKWD Nikołaj Jeżow podpisał, rozkaz nr 00485 o przeprowadzeniu tzw. «operacji polskiej». Na śmierć skazano 139,835 Polaków żyjących w Rosji. Według danych Międzynarodowego Stowarzyszenia Historyczno–Oświatowego, Dobroczynnego i Obrony Praw Człowieka „Memoriał” (ros. Международное историко–просветительское, правозащитное и благотворительное общество „Мемориал”), zajmującego się badaniami historycznymi i propagowaniem wiedzy o ofiarach represji rosyjskich — zamordowano 111,091. 28,744 skazano na pobyt w obozach koncentracyjnych — łagrach Gułag. Razem jednak deportowano ponad 100 tys. Polaków, głównie do Kazachstanu, na Syberię, w rejony Charkowa i Dniepropetrowska. Według niektórych historyków liczbę ofiar należy pomnożyć przez co najmniej dwa, bowiem mordowano nie tylko wymienione z nazwiska osoby, ale całe rodziny polskie (wystarczało samo podejrzenie o narodowość polską). Gdy uwzględnić fakt, że podana liczba w zasadzie nie obejmuje ludobójstwa na wschodnich obszarach Rosji (Syberia), to liczba ofiar może wynosić nawet 500,000 Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14])
Wielka Czystka 1937: „Wielki terror” (również «Wielka Czystka», zwana także od nazwiska ówczesnego szefa NKWD „Jeżowszczyzną”) — rosyjska państwowa akcja terroru politycznego, zaplanowana i skierowana przeciw milionom niewinnych ofiar — mniejszościom narodowym, bogatszym chłopom (kułacy), osobom uznanym za przeciwników politycznych, oficerom armii, której największe nasilenie miało miejsce od 09.1936 do 08.1938. Szczytowy punkt osiągnęła poczynając od lata 1937, gdy do Kodeksu Karnego wprowadzono art. 58‑14 o „kontrrewolucyjnym sabotażu”, co stało u podstaw „legalizacji” mordów, i 02.07.1937, gdy najwyższe władze Rosji, pod przywództwem Józefa Stalina, wydały dekret o rozpoczęciu akcji przeciw kułakom. Następnie wydano szerego rozkazów wykonawczych NKWD, w tym Nr 00439 z 25.07.1937, rozpoczynający likwidację 25,000‑42,000 Niemców żyjących Rosji (głównie tzw. Niemców nadwołżańskich); Nr 00447 z 30.07.1937 rozpoczynający likwidację „elementów antyrosyjskich”, oraz 00485[2] z 11.08.1937 nakazujący mord 139,835 osób narodowości polskiej (ta ostatnia była największą operacją tego typu — objęła 12.5% wszystkich zamordowanych podczas «Wielkiej Czystki», podczas gdy Polacy stanowili 0.4% populacji). Więzionych w obozach koncentracyjnych na Wyspach Sołowieckich, wyspie Anzer czy obozie koncentracyjnym BelBałtŁag polskich kapłanów Rosjanie latem 1937 przenieśli do więziennych cel (część w Sankt Petersburgu). Następnie w kilku odrębnych, kapturowych, bandyckich procesach prowadzonych przez tzw. «Trojkę NKWD» (m.in. 09.10.1937, 25.11.1937) wszystkich skazali na karę śmierci i zamordowali w zbiorowych mordach. Strzałami w tył głowy pozbawiono ich życia albo w więzieniu w Sankt Petersburgu, albo bezpośrednio na miejscach pochówku, m.in. w Sandarmoch, czy Lewaszowskim Pustkowiu k. Leningradu, gdzie ich ciała wrzucono do zbiorowych dołów. Innych kapłanów aresztowany w miejscach, gdzie posługali, a następnie mordowano w okolicznych centralach NKWD (np. w Mińsku na Białorusi), po równie ludobójczych procesach przeprowadzanych przez wspomniany sąd kapturowy «Trojka NKWD».
Zesłanie: Jedna ze standardowych represji rosyjskich. Skazańców zawożono zazwyczaj do niewielkiej miejscowości — na Syberii, na północy, na dalekim wschodzie — wyrzucano z wagonu czy wozu, i pozostawiano bez środków do życia, samym sobie. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])
KemŁag: Podobóz zespołu obozów koncentracyjnych BelBałtŁag, w republice Karelia, nad brzegami Morza Białego. Wielu kapłanów było tam m.in. więzionych w drodze do lub z obozów koncentracyjnych na Wyspach Sołowieckich. (więcej na: www.gulagmuseum.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])
SŁON‑Łag (Sołówki): Sołowiecki Obóz Specjalnego Przeznaczenia SŁON (ros. Солове́цкий ла́герь осо́бого назначе́ния) — rosyjski obóz koncentracyjny i pracy przymusowej na Wyspach Sołowieckich, funkcjonujący od 1923 i początkowo założony w słynnym prawosławnym monasterze. Działał do 1939 (od 1936 jako więzienie). W latach 1920 jeden z pierwszych i największy obóz koncentracyjny w Rosji. Miejsce niewolniczej pracy i mordów setek kapłanów katolickich i innych wyznań, głównie chrześcijańskich, szczególnie w latach 1920‑1930. Koncepcja późniejszego systemu rosyjskich obozów koncentracyjnych Gułag swój początek prawd. bierze właśnie w obozach na Wyspach Sołowieckich — stamtąd przeniosła się na obszar objęty budową kanału Białomor (Morze Bałtyckie — Morze Białe), a stamtąd dalej, na cały obszar państwa rosyjskiego. Od sieci obozów na Wyspach Sołowieckich — zwanych także archipelagiem Wysp Sołowieckich — prawd. pochodzi też pojęcie „Archipelagu Gułag” stworzonego przez Aleksandra Sołżenicyna. Szacuje się, że przez obozy koncentracyjne Wysp Sołowieckich przeszło od dziesiątek do setek tysięcy więźniów. Jedno ze źródeł szacuje 83,000 więzionych, z których zamordowanych miało być ok. 43,000, w tym w latach 1937‑1938 ok. 9.500 więźniów wywieziono z obozu i zamordowano w kilku miejscach zbiorowych egzekucji, w tym w Sandarmoch, Krasnym Borze i Łodiejnoje Pole. Wśród nich było wielu kapłanów katolickich. Po dojściu w 1933 do władzy w Niemczech partii narodowo–socjalistycznej obóz SŁON odwiedziła niemiecka delegacja, „podpatrując” rozwiązania, które potem zostały wykorzystane w niemieckich obozach koncentracyjnych. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])
Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно–трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko–Bałtycki (1931‑1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia. Jednorazowo przetrzymywano w nich do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Aleksander Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])
Jarosław n. Wołgą: Ciężkie rosyjskie więzienie polityczne — tzw. polit–izolator — w którym Rosjanie przetrzymywali wielu kapłanów katolickich, w pojedynczych celach, głównie w latach 1930., przed wysłaniem do obozów koncentracyjnych na Wyspach Sołowieckich.
Kotłas: Rosyjskie więzienie śledzcze i karne, w centrum wielu obozów koncentracyjnych (m.in. KotłasŁag), na początku linii kolejnowej Kotłas–Workuta.
Procesy 1930 Charków: Szereg grupowych procesów polskich kapłanów z Ukrainy, przed tzw. „Trojką NKWD”, rosyjskim zbrodniczym sądem kapturowym, które miały miejsce w 1930 w Charkowie (m.in. w dniach 17.05.1930 i 27‑30.06.1930). Większość kapłanów skazano na lata niewolniczej prawy przymusowej w obozach koncentracyjnych i zesłano najpierw do więzienia w Jarosławiu n. Wołgą a potem do obozu koncentracyjnego na Wyspach Sołowieckich.
Charków (więzienie): Rosyjskie więzienie karne, gdzie w latach 1930–tych przetrzymywano wielu katolickich kapłanów, przed wysłaniem do obozów koncentracyjnych.
Kijów (Łukianiwska): Rosyjskie więzienie polityczne w Kijowie, w I połowie XX w. prowadzone przez ludobójcze NKWD, określane nieformalnie jako więzienie nr 1, formalnie jako Śledcze Więzienie Nr 13 (SIZO#13). Założone w początkach XIX w. W XX w., za czasów sowieckich, cerkiew więzienna przekształcona została na kolejny blok cel. W czasach władzy J. Stalina w Rosji przeszło przezeń ponad 25,000 więźniów. (więcej na: en.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])
źródła
osobowe:
biographies.library.nd.eduKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20], christking.infoKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02], nashkraj.infoKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02], catholic.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.03.14], przegladpolskopolonijny.files.wordpress.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20], katolik.lifeKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02], naviny.byKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02], www.pan-ol.lublin.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19]
bibliograficzne:
„Losy duchowieństwa katolickiego w ZSSR 1917‑1939. Martyrologium”, Roman Dzwonkowski, SAC, wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, 2003, Lublin
„Proboszczowie parafii diecezji łucko–żytomierskiej 1801‑1920 i kamienieckiej 1869‑1919Kliknij by wyświetlić biografię”, o. Waldemar Witold Żurek SDB, Lublin 2023
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E-majlową
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: CZYRSKI Franciszek
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu