funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja warszawska
więcej na: www.archidiecezja.warszawa.pl [dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiego
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.12.20]

honorowe wyróżnienia

kanonik Rochettum et Mantolettum
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.11.14]
„Pro Ecclesia et Pontifice”
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2019.02.02]
Order św. Grzegorza Wielkiego
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2019.02.02]
„Krzyż Niepodległości”
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2019.02.02]

data i miejsce śmierci

25.09.1939

Warszawa
pow. Warszawa miasto, woj. mazowieckie, Polska

szczegóły śmierci

W 1896 został członkiem Collegium Secretum, tajnej organizacja księży katolickich w rosyjskim zaborczym Królestwie Polskim, w celu obrony prześladowanych przez Rosjan unitów. W latach 1903‑4 współredagował konspiracyjne pismo „Do Swoich” i należał do Towarzystwa Oświaty Narodowej (w jego mieszkaniu odbywały się konspiracyjne zjazdy i zebrania i przechowywano broń). Podczas I wojny światowej członek konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej POW (tajnej organizacji polskiej istniejącej w latach I wojny światowej 1914‑8: organizował fundusze dla Legionów Polskich). W 1920 uczestnik plebiscytu decydującego o przynależności państwowej Warmii i Mazurach. Podczas wojny polsko–rosyjskiej 1920 kapelan szpitali frontowych. Po niemieckim ataku 01.09.1939 na Polskę (Rosjanie najechali Polskę 17 dni później) oraz rozpoczęciu II wojny światowej zginął podczas niemieckiego oblężenia i bombardowania Warszawy, w dniu nazwanym „czarnym poniedziałkiem”.

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce urodzenia

04.10.1876

Strachocin Szlachecki
pow. Maków Mazowiecki, woj. mazowieckie, Polska

alt. daty i miejsca urodzenia

04.10.1874, 04.10.1879

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

1900

szczegóły posługi

1934–1939 — proboszcz {parafia: Wola–Warszawa, pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika; dek.: Warszawa–stolica}
do 1934 — kuratus/rektor/ekspozyt {parafia: Warszawa, archikatedra pw. św. Jana Chrzciciela; kościół: pw. św. Marcina Biskupa i Wyznawcy; dek.: Warszawa–stolica}
prefekt {Warszawa, szkoły — w tym gimnazjum Zofii Sierpińskiej, [Gimnazjum Towarzystwa im. Jana Zamoyskiego /od 1915/, Gimnazjum gen. Pawła Chrzanowskiego /do 1915/]}
1928–1930 — poseł {Sejm II kadencji II RP}
1922–1927 — poseł {Sejm I kadencji II RP}
od ok. 1919 — prezes {Związek Zawodowy Chrześcijańskiej Służby Domowej}
od 1910 — wydawca {pismo, „Pracownica Katolicka”}
1905–1908 — wikariusz {parafia: Dobre}
wikariusz {parafia: Warszawa; kilka parafii}
wikariusz {parafia: Zgierz}
1906 — współzałożyciel {Polskie Stowarzyszenie Służby Domowej}
1905 — współzałożyciel {Stowarzyszenia Robotników Chrześcijańskich SRCh}
1903–1904 — redaktor {pismo, „Do Swoich”; współredaktor}
student {Warszawa, filozofia i teologia, Seminarium Duchowne}

inni związani szczegółami śmierci

BIAŁA Anna (s. Adolfina), CHOINA Zofia, CZAJKOWSKA Maria, CZYMEK Karol, DREWNIKOWSKA Stefania, GRZEGORCZYK Franciszek (kl. Tadeusz), HATKO Franciszek (o. Mateusz), KACZMAREK Józefa (s. Andrzeja), KISIELEWSKA Krystyna, KRAWCZYK Teodozja, LANGER Jan, LEOŃCZUK Maria, LEWANDOWSKA Eleonora, LEWANIUK Aleksandra, ŁĄCZEK Maria, MIKOŁAJEWSKA Helena, NIEDŹWIEDZKA Maria, NIKUTA Cecylia, OPIELA Józef, OSTROWSKI Stanisław Kostka (o. Jozafat), PSZENNA Wanda, RANIECKA Maria, RUSZKOWSKA Stanisława, SASAK Józefa Aleksandra, SELMA Alicja Janina, SIEMIŃSKA Petronela, TEODOROWICZ Terencjusz, WÓJCIK Maria, ZEMBRZUSKA Kazimiera

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Warszawa (czarny poniedziałek): 25.09.1939 od 7:00 do wieczora ponad 400 niemieckich bombowców dokonywało nieustannych nalotów na Warszawę. Zrzucono prawie 630 ton bomb, zapalających i burzących. W mieście wybuchło ok. 200 pożarów. Nie oszczędzano publicznych budynków, w tym szpitali wyraźnie na dachach oznaczonych symbolami Czerwonego Krzyża (nawet specjalnie je brano na cel). Zbombardowany został m.in. szpital pw. Świętego Ducha, powodując prawie 700 ofiar śmiertelnych wsród pacjentów i personelu (zginęło m.in. 20 sióstr szarytek). Razem w czasie nalotów, zwanych „czarnym” albo „lanym poniedziałkiem”, zginęło ok. 10,000 osób, 35,000 zostało rannych, w znaczącej większości cywilnych. Nalot był niezgodny z konwencją haską i należy go uznać za zbrodnię wojenną. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.04.18])

Naloty 1939: W czasie najazdu na Polskę rozpoczętego 01.09.1939 Niemcy planowo atakowali cele cywilne. Bombardowano, głównie z powietrza ale nie tylko, miasta (Wieluń, Frampol, Warszawa, Lwów, Łomża, Puck, etc.), niszcząc je totalnie, nie oszczędzając szpitali i kościołów, dobrze zazwyczaj oznakowanych jako takie. Niemieckie samoloty atakowały zatłoczone, tysięczne kolumny uciekających ludzi, siejąc spustoszenie. Ocenia się, że w 09.1939 Niemcy zabili bądź zamordowali ok. 150,000–200,000 osób cywilnych. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.04.18])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

Wojna polsko-rosyjska 1919—20: Wojna o niepodległość i granice Rzeczpospolitej. Polska odzyskała niepodległość w 1918, ale o granice musiała walczyć z dawnymi potęgami imperialnymi, w szczególności z Rosją. Rosja planowała wzniecenie rewolucji bolszewickiej w krajach zachodu Europy, co stało się przyczyną rozpętania przez nią w 1920 wojny przeciw Polsce. Pokonana został w bitwie warszawskiej, zwanej „cudem nad Wisłą” (jednej z 10 najważniejszych bitew w historii świata, według niektórych historyków), w 08.1920, dzięki której Polska odzyskała część ziem utraconych w ramach rozbiorów Polski w XVIII w., a Europa ocalona została przed ludobójczym komunizmem. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.12.20])

źródła

osobowe:
bs.sejm.gov.pl [dostęp: 2014.03.10], pl.wikipedia.org [dostęp: 2018.11.18], www.eduteka.pl [dostęp: 2020.06.06]
oryginalnych zdjęć:
upload.wikimedia.org [dostęp: 2019.02.02], bs.sejm.gov.pl [dostęp: 2019.02.02], cmentarze.um.warszawa.pl [dostęp: 2019.02.02], commons.wikimedia.org [dostęp: 2015.09.30]