funkcja

kleryk zakonny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

zakon

Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej SChrwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2012.11.23]
(i.e. Chrystusowcy)

data i miejsce
śmierci

19.09.1939

między Lipniszkami a Ściganiamidziś: rej. Iwie, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

18.09.1939, 01.10.1939

Lipniszkidziś: ssow. Lipniszki, rej. Iwie, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
Ściganiedziś: ssow. Lipniszki, rej. Iwie, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
be.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06]

szczegóły śmierci

alt. szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Żydzi / Białorusini

miejsca i wydarzenia

UWZL Potulitz (Lebrechtsdorf)Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

22.12.1912

Lipowadziś: gm. Lipowa, pow. Żywiec, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.18]

śluby zakonne

29.09.1935/29.09.1936 (czasowe)
29.09.1938 (wieczyste)

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

FEDOROWICZKliknij by wyświetlić biogram Bronisław, TWAROWSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni, ZIELIŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Ignacy

miejsca i wydarzenia
opisy

UWZL Potulitz (Lebrechtsdorf): Jesienią 1939, po zaatakowaniu Polski, Niemcy — i.e. ekspozytura Treuhandanstalt, czyli Głównego Urzędu Powierniczego „Wschód” — przejęli dom zakonny księży Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Potulicach, po uprzednim wyrzuceniu zakonników. Początkowo zorganizowano w nim szkołę podoficerską SS. W 1940 posiadłość przejęła gdańska ekspozytura niem. Umwandererzentralstelle (pl. Centralne Biuro Przesiedleńcze), czyli UWZ, z centralą w Poznaniu, podległego niem. Sicherheitsdienst des Reichsführers SS (pl. Służba Bezpieczeństwa Reichsführera SS), czyli SD, i od 01.02.1941 wykorzystywała jako tymczasowy obóz UWZL Potulitz dla Polaków przed przesiedleniem do niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo). Jesienią 1941 stał się podobozem — na krótko przekształcony w niem. SS‐Arbeitslager (pl. obóz pracy SS) — obozu koncentracyjnego KL Stutthof. Od 01.02.1942 formalnie funkcjonował dalej jako niem. Umwandererzentralstelle Lager (pl. obóz Centralnego Biura Przesiedleńczego) UWZL Lebrechtsdorf (w 1942 Niemcy zmienili nazwę Potulitz na Lebrechstdorf), ale praktycznie był to niem. Arbeitserziehungslager (pl. obóz pracy wychowaczej), czyli niemiecki obóz niewolniczej pracy przymusowej, podległy KL Stutthof, w którym do 1945 zginęło ponad 1,297 Polaków, większości dzieci. Po klęsce Niemiec i zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej, w latach 1945‐1950, władze komunazistowskie zorganizowały tam Centralny Obóz Pracy dla Niemców, w którym na ok. 34,932 niemieckich więźniów zginęło ok. 4,495, w tym wiele dzieci i starców. Od 1950 znajdowało się tam więzienie polityczne dla Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.10.04], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.10.04])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www3.tchr.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.10.04], opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.10.04]
bibliograficzne:
„Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939‐1945”, ks. Tadeusz Krahel, Białystok, 2017