Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
SORYS
inne wersje nazwiska
SORYŚ
imiona
Franciszek
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
archidiecezja lwowskawięcej na
www.rkc.lviv.ua
[dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiego RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]
honorowe wyróżnienia
kanonik Expositorii Canonicaliswięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.11.14]
Złoty „Krzyż Zasługi”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
„Medal Niepodległości”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.02.02]
data i miejsce
śmierci
25.09.1942
Dżambułdziś: Taraz, obw. żambylski, Kazachstan
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
alt. daty i miejsca
śmierci
28.02.1942
Ługowojdziś: rej. Ryskułow, obw. żambylski, Kazachstan
więcej na
ru.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
szczegóły śmierci
Po niemieckiej i rosyjskiej inwazji Polski w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji rosyjskiej, aresztowany przez Rosjan 30.09.1940.
29.03.1941, po pół roku w więzieniu, skazany na 8 lat niewolniczej pracy przymusowej w rosyjskich obozach koncentracyjnych — Gułag.
27.04.1941 zesłany do obozu koncentracyjnego ITŁ KarŁag.
Po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan, amnestii dla Polaków przetrzymywanych w Rosji i decyzji o formowaniu Polskich Sił Zbrojnych w Rosji PSZwR, dotarł najpierw do kołchozu Karamałab (obwód Karaganda), a następnie do jednego z obozów, gdzie formowały się PSZwR — potocznie zwane polską armią gen. Władysława Andersa.
Został nominowany kapelanem formującej się we wsi Ługowoj w Kazachstanie, oddalonej o ok. 120 km na wschód od Dżambułu, 10. Dywizji Piechoty.
Wkrótce zmarł z wycieńczenia — podana data oraz miejsce śmierci sugerują, że śmierć nastąpiła już po ewakuacji 10. Dywizji do Iraku, która miała miejsce już 24.03‐04.04.1942.
alt. szczegóły śmierci
Według niektórych źródeł umrzeć miał na na stacji kolejowej w pobliżu miejscowości Ługowoj, gdzie formowała się 10. Dywizja — byłby zapewne wówczas pochowany na tamtejszym cmentarzu, a tymczasem jego grób ma faktycznie znajdować się na cmentarzu w Dżambule.
Według jeszcze innych zginął w rosyjskim więzieniu.
przyczyna śmierci
eksterminacja
sprawstwo
Rosjanie
miejsca i wydarzenia
ITŁ KarŁagKliknij by przejść do opisu, GułagKliknij by przejść do opisu, Deportacje na SyberięKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
1886
Tuchówdziś: gm. Tuchów, pow. Tarnów, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
13.07.1913 (Lwówdziś: grom. Lwów miasto, rej. Lwów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31])
szczegóły posługi
ok. 1934 – 1940
proboszcz — Koropiecdziś: grom. Koropiec, rej. Czortków, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.10.13] ⋄ parafia RK pw. św. Mikołaja ⋄ dekanat RK Buczaczdziś: grom. Buczacz miasto, rej. Czortków, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1930 – ok. 1934
administrator — Koropiecdziś: grom. Koropiec, rej. Czortków, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.10.13] ⋄ parafia RK pw. św. Mikołaja ⋄ dekanat RK Buczaczdziś: grom. Buczacz miasto, rej. Czortków, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — także: prefekt
ok. 1928 – 1930
administrator — Jabłonówdziś: grom. Jabłonów, rej. Kosów, obw. Stanisławów/Iwano‐Frankiwsk, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.22] ⋄ parafia RK pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Kołomyjadziś: rej. Kołomyja, obw. Stanisławów/Iwano‐Frankiwsk, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — także: prefekt szkół powszechnych
wikariusz — Chorostkówdziś: grom. Chorostków, rej. Czortków, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.27] ⋄ parafia RK pw. św. Józefa Kalasantego ⋄ dekanat RK Czortkówdziś: grom. Czortków miasto, rej. Czortków, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.20]
ok. 1924 – ok. 1925
wikariusz — Tarnopoldziś: grom. Tarnopol miasto, rej. Tarnopol, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia RK pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy ⋄ dekanat RK Tarnopoldziś: grom. Tarnopol miasto, rej. Tarnopol, obw. Tarnopol, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
ok. 1921 – ok. 1924
prefekt — Żydaczówdziś: grom. Żydaczów miasto, rej. Stryj, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.12.03] ⋄ parafia RK pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Stryjdziś: grom. Stryj miasto, rej. Stryj, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.12.03]
1917 – 1921
administrator — Złoczówdziś: grom. Złoczów miasto, rej. Złoczów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ parafia RK pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Złoczówdziś: grom. Złoczów miasto, rej. Złoczów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
1913 – ok. 1916
wikariusz — Nadwórnadziś: grom. Nadwórna miasto, rej. Nadwórna, obw. Stanisławów/Iwano‐Frankiwsk, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.20] ⋄ parafia RK pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny ⋄ dekanat RK Stanisławówdziś: Iwano‐Frankiwsk, rej. Stanisławów/Iwano‐Frankiwsk, obw. Stanisławów/Iwano‐Frankiwsk, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.11.20]
1909 – 1913
student — Lwówdziś: grom. Lwów miasto, rej. Lwów, obw. Lwów, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Metropolitalne Seminarium Duchowne
inni związani
szczegółami śmierci
CHRABĄSZCZKliknij by wyświetlić biogram Jan, GULKliknij by wyświetlić biogram Piotr, HOŁYŃSKIKliknij by wyświetlić biogram Antoni Aleksander, RADKIEWICZKliknij by wyświetlić biogram Stefan (o. Anatol od Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny), WAGNERKliknij by wyświetlić biogram Mikołaj
miejsca i wydarzenia
opisy
ITŁ KarŁag: Rosyjski ros. Исправи́тельно‐Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Карагандинский (pl. Karagandyjskij) — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu Gułag) — z siedzibą w mieście Karaganda, w obwodzie karagandyjskim w Kazachstanie. Założony 17.09.1931. Jeden z największych w kompleksie Gułag. Obejmował obszar 300 na 200 km, z centrum w miejscowości Dołynka, ok. 45 km od Karagandy. Jednym z zadań była uprawa żywności, w szczególności hodowla zwierząt, dla powstających centrów wydobycia węgla i przemysłu ciężkiego w Kazachstanie. Więźniowie niewolniczo pracowali w warsztatach obozowych (przy obróbce metali, drawna, krawieckich), przy produkcji materiałów budowalnych, w hucie szkła, cukrownie, suszarni warzyw, w kopalniach węgla kamiennego, wydobyciu wapienia, w rybołówstwie. W szczytowym okresie przetrzymywano w nim ok. 65,000 więźniów: e.g. 45,798 (01.01.1943); 50,080 (01.01.1944); 53,946 (01.01.1945); 60,745 (01.01.1947); 63,555 (01.01.1948); 65,673 (01.01.1949); 54,179 (01.01.1950); 45,675 (01.01.1951). Razem przez obóz przeszło ok. 1,000,000 osób, w tym wiele kobiet i dzieci. Wiele zginęło. Zakończył działalność 27.07.1959. (więcej na: ru.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.10.13])
Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‐трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‐Bałtycki (1931‐1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‐каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])
Deportacje na Syberię: W latach 1939‐1941 Rosjanie deportowali z okupowanych terenów Polski — w ramach czterech wielkich wywózek: 10.02.1940, 13‐14.04.1940, 05‐07.1940, 05‐06.1941 — do 1 mln polskich obywateli na Syberię, porzucając ich w miejscu przesiedlenia bez jakiegokolwiek wsparcia. Tysiące z nich zginęło bądź zostało na wygnaniu na zawsze. Także później, po 1944, Rosjanie deportowali obywateli polskich na wschód, w głąb Rosji, na Syberię. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
źródła
osobowe:
cracovia-leopolis.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06], www.stankiewicze.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06], www.dk.com.uaKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06]
bibliograficzne:
„Lista strat wśród duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939‐1945”, red. Józef Krętosz, Maria Pawłowiczowa, Opole, 2005
„Słownik biograficzny duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939‐1945”, Maria Pawłowiczowa (red.), ks. Józef Krętosz (red.), Wydawnictwo Świętego Krzyża, Opole, 2007
„Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939‐1988”, Roman Dzwonkowski, SAC, wyd. Towarzystwo Naukowe KUL, 2003, Lublin
„Schematismus Universi Saecularis et Regularis Cleri Archi Diaeceseos Metropol. Leopol. Rit. Lat.”, Kuria Metropolitalna Lwowska, od 1860 do 1938
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: SORYS Franciszek
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu