funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja warmińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2018.09.02]

akademickie wyróżnienia

doktor teologii

data i miejsce
śmierci

01.05.1945

ITŁ TagiłŁagsieć obozów pracy niewolniczej GuŁAG
dziś: Niżny Tagił, obw. swierdłowski, Rosja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

07—08.1945

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja

sprawstwo

Rosjanie

data i miejsce
urodzenia

10.03.1890

Bydgoszczdziś: pow. Bydgoszcz miasto, woj. kujawsko–pomorskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

04.08.1912 (Monachiumdziś: kraj Bawaria, Niemcy
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.04.12])

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

BOCKKliknij by wyświetlić biografię Gilbert

miejsca zagłady
nazwy obozów
(+ nr więźnia)

ITŁ TagiłŁag: Rosyjski ros. Исправи́тельно‑Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Тагильский (pl. Tagilskij) — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu Gułag) — z siedzibą w Niżnym Tagile w obw. swierdłowskim, w górach Ural, w azjatyckiej części Rosji, ok. 25 km na wschód od umownej granicy Europy i Azji. Założony 27.01.1942. Więźniowie niewolniczo pracowali w kopalniach rud miedzi i żelaza, przy budowie zakładów metalurgicznych i koksochemicznych, materiałów ogniotrwałych, warsztatów konstrukcji metalowych (produkujących m.in. rosyjskie czołgi T‑34), przy produkcji pustaków żużlowych, cementu, cegły, wapna, przy budowie elektrociepłowni, zbiorników wodnych, zapór na rzekach, mieszkań, budynków użyteczności publicznej, dróg, bocznic kolejowych, przy wyrębie lasów, pozyskiwaniu i przeróbce drewna, w zakładach produkcji artykułów odzieżowych i żywnościowych, etc. Początkowo przetrzymywani byli w nim więźniowie rosyjscy, a od 1943 jeńcy wojenni — Niemcy, Węgrzy, etc. (umieszczano ich w odrębnych podobozach jenieckich — w Niżnym Tagile funkcjonowały takie dwa: Nr 153 i Nr 245). Tysiące przebywało w obozie centralnym i jego 12 podobozach (co najmniej jednym z nich był obóz kobiecy). W szczytowym okresie — do śmierci 05.03.1953 rosyjskiego socjalistycznego przywódcy, Józefa Stalina — było w nich ok. 45,000 więźniów: e.g. 24,025 (01.04.1942); 43,423 (01.01.1943); 25,712 (01.01.1944); 17,003 (01.01.1945); 16,329 (01.01.1947); 20,005 (01.01.1951); 18,945 (01.01.1952); 17,875 (01.03.1953), spośród których tylko w 1942 zginęło 10,630, a latach 1950. ok. 25% stanowiły kobiety. Zakończył działalność 29.04.1953. (więcej na: old.memo.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.04.08])

Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‑трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‑Bałtycki (1931‑1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‑каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

Wystruć: Rosyjski obóz przejściowy, zorganizowany po zajęciu 21‑22.01.1945 miasta Wystruć przez Rosjan, dla niemieckiej ludności z Prus Wschodnich — na miejscu obozu DL Insterburg, czyli niemieckiego obozu jenieckiego niem. Durchgangslager der Luftwaffe (pl. Obóz Przejściowy Sił Powietrznych), zarządzanego przez niemieckie siły powietrzne Luftwaffe, w którym Niemcy przetrzymywali m.in. Francuzów i Brytyjczyków — jedno z centrów gromadzenia pokonanych Niemców przeznaczonych do niewolniczej pracy w Rosji. W Wystruci (dziś: Czerniachowsk), a także sąsiednim Jurborku, przetrzymywano ok. 60 tys. osób: mężczyzn, kobiet, dziewcząt i starców. Wszystkich Rosjanie wysłali — transportami kolejowymi trwającymi 4‑7 tygodni, bez ciepłej strawy i odpowiednich warunków sanitarnych — do rosyjskich obozów pracy niewolniczej. Wielu zmarło już w drodze… (więcej na: bazhum.muzhp.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02])

Deportacje Niemców do Rosji w 1945: 06.02.1945 rosyjski Państwowy Komitet Obrony wydał nakaz internowania wszystkich zdolnych do pracy Niemców, głównie mężczyzn, na niemieckich terenach zdobywanych przez rosyjską armię i następnie skierowania ich w głąb Rosji — do obozów pracy w Donbasie na Ukrainie, do ośrodków przemysłowych na Uralu, na tereny okupowanej przez Rosjan Białorusi, etc. — w celu odbudowy zniszczonej działaniami wojennymi Rosji. Planowano wykorzystać ok. 500,000 Niemców, w wieku 17‑50 lat, choć w praktyce aresztowano i wysyłano starszych. Tylko ze Śląska wywieziono do ok. 90,000, z których wróciło ok. 20% — byli wśród nich Niemcy i Polacy, w tym członkowie kospiracyjnej Armii Krajowej AK (część Polskiego Państwa Podziemnego) walczącej z Niemcami. Dziesiątki tysięcy wywieziono z Warmii i Mazur. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18])

Ribbentrop‑Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‑niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‑Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‑Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‑niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
gross-kleeberg.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19], files.bildarchiv-ostpreussen.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18]
bibliograficzne:
„Leksykon duchowieństwa represjonowanego w prl w latach 1945‑1989”, praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Myszora, Warszawa, 2002
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.bildarchiv-ostpreussen.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18]