funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

diecezja warmińskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2018.09.02]

data i miejsce
śmierci

30.05.1945

ITŁ BiezymjanŁagsieć obozów pracy niewolniczej GuŁAG
dziś: Samara, obw. samarski, Rosja
więcej na
ru.wikipedia.org
[dostęp: 2024.04.08]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

eksterminacja: wycieńczenie i choroba

sprawstwo

Rosjanie

miejsca i wydarzenia

ITŁ BiezymjanŁagKliknij by przejść do opisu, GułagKliknij by przejść do opisu, WystrućKliknij by przejść do opisu, Deportacje Niemców do Rosji w 1945Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

10.02.1909

Drwęcznodziś: gm. Orneta, pow. Lidzbark Warmiński, woj. warmińsko‐mazurskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.28]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

24.02.1935

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

THATERKliknij by wyświetlić biogram Wilhelm, WITTKliknij by wyświetlić biogram Gerard

miejsca i wydarzenia
opisy

ITŁ BiezymjanŁag: Rosyjski ros. Исправи́тельно‐Трудово́й Ла́герь (pl. Poprawczy Obóz Pracy) ITŁ ros. Безымянский (pl. Biezymianskij) — obóz koncentracyjny i niewolniczej pracy przymusowej (w ramach kompleksu Gułag) — z siedzibą w Biezymiance (dziś część Samary), a później w miejscowości Kriaż k. Samary (wówczas zwanej Kujbyszewem), w środkowym biegu Wołgi. Założony 25.09.1940, na miejscu zlikwidowanego obozu SamarŁag (którego więźniowie pracowali przy budowie największej elektrowni wodnej w ówczesnej Rosji). W latach 1940‐1943 więźniowie niewolniczo pracowali przy budowie lotniczych kompleksów produkcyjnych (zakłady lotnicze, fabryka silników, lotnisko, warsztaty, drogi), a później, w latach 1943‐1946, przy budowie rafinerii ropy naftowej, opartej na technologii amerykańskiej, a także w budownictwie mieszkaniowym i użyteczności publicznej, przy budowie zakładów produkcji karbidu, w kamieniołomach żwiru, przy budowie radiostacji, infrastruktury miejskiej, linii tramwajowych w Kujbyszewie, etc. W szczytowym okresie przetrzymywano w nim ok. 91,000 więźniów: e.g. 42,903 (01.01.1941); 91,211 (01.07.1941); 81,278 (01.01.1942); 29,811 (01.01.1943). Co trzeci (35.6%) został skazany na podstawie art. 58 rosyjskiego kodeksu karnego, czyli za „działalność polityczną”. Zakończył działalność 24.04.1946. (więcej na: old.memo.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.04.08])

Gułag: Akronim Gułag pochodzi od ros. Главное управление исправительно‐трудовых лагерей и колоний (pl. Główny Zarząd Poprawczych Obozów Pracy). Sieć rosyjskich obozów koncentracyjnych niewolniczej pracy przymusowej formalnie założony został decyzją najwyższych władz rosyjskich 27.06.1929. Kontrolę przejęło OGPU, poprzednik ludobójczego NKWD (od 1934) i MGB (od 1946). Poszczególne łagry (obozy) powstawały często w oddalonych, słabo zaludnionych obszarach, na których budowano ważne dla rosyjskiego państwa obiekty przemysłowe lub transportowe. Modelem stała się pierwsza „wielka budowa komunizmu”, czyli Kanał Białomorsko‐Bałtycki (1931‐1932), a za twórcę ukształtowanego tam systemu wykorzystania niewolniczej pracy przymusowej w ramach Gułagu, uznawany jest Naftali Frenkel, żydowskiego pochodzenia, który przeszedł do historii jako autor zasady „Z więźnia musimy wycisnąć wszystko w ciągu pierwszych trzech miesięcy — potem nic nam po nim”. Miał być twórcą, wg Aleksandra Sołżenicyna, tzw. „systemu kotłów”, czyli uzależnienia racji żywnościowych od wypracowania określonej liczby procent normy. W zarządzanym przez niego obozie ITŁ BelBałtŁag ukuto pojęcie ZEK — więzień — i.e. ros. заключенный‐каналоармеец (pl. kanałowy żołnierz), które przyjęło się jako określenie więźnia rosyjskich obozów niewolniczej pracy przymusowej. Jednorazowo w obozach Gułag przetrzymywano do 12 mln więźniów, czyli ok. 5% ludności Rosji. Sołżenicyn w książce „Archipelag GUŁag” szacował, że w Gułag do 1956 uśmiercono ok. 60 mln ludzi. Formalnie rozwiązany 20.01.1960. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.05.09])

Wystruć: Rosyjski obóz przejściowy, zorganizowany po zajęciu 21‐22.01.1945 miasta Wystruć przez Rosjan, dla niemieckiej ludności z Prus Wschodnich — na miejscu obozu DL Insterburg, czyli niemieckiego obozu jenieckiego niem. Durchgangslager der Luftwaffe (pl. Obóz Przejściowy Sił Powietrznych), zarządzanego przez niemieckie siły powietrzne Luftwaffe, w którym Niemcy przetrzymywali m.in. Francuzów i Brytyjczyków — jedno z centrów gromadzenia pokonanych Niemców przeznaczonych do niewolniczej pracy w Rosji. W Wystruci (dziś: Czerniachowsk), a także sąsiednim Jurborku, przetrzymywano ok. 60 tys. osób: mężczyzn, kobiet, dziewcząt i starców. Wszystkich Rosjanie wysłali — transportami kolejowymi trwającymi 4‐7 tygodni, bez ciepłej strawy i odpowiednich warunków sanitarnych — do rosyjskich obozów pracy niewolniczej. Wielu zmarło już w drodze… (więcej na: bazhum.muzhp.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.09.02])

Deportacje Niemców do Rosji w 1945: 06.02.1945 rosyjski Państwowy Komitet Obrony wydał nakaz internowania wszystkich zdolnych do pracy Niemców, głównie mężczyzn, na niemieckich terenach zdobywanych przez rosyjską armię i następnie skierowania ich w głąb Rosji — do obozów pracy w Donbasie na Ukrainie, do ośrodków przemysłowych na Uralu, na tereny okupowanej przez Rosjan Białorusi, etc. — w celu odbudowy zniszczonej działaniami wojennymi Rosji. Planowano wykorzystać ok. 500,000 Niemców, w wieku 17‐50 lat, choć w praktyce aresztowano i wysyłano starszych. Tylko ze Śląska wywieziono do ok. 90,000, z których wróciło ok. 20% — byli wśród nich Niemcy i Polacy, w tym członkowie kospiracyjnej Armii Krajowej AK (część Polskiego Państwa Podziemnego) walczącej z Niemcami. Dziesiątki tysięcy wywieziono z Warmii i Mazur. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
gross-kleeberg.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19], files.bildarchiv-ostpreussen.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18]
bibliograficzne:
„Leksykon duchowieństwa represjonowanego w prl w latach 1945‐1989”, praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Myszora, Warszawa, 2002
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.bildarchiv-ostpreussen.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18], www.bildarchiv-ostpreussen.deKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.11.18]