funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymsko-katolicki)
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja gnieźnieńska i poznańska (aeque principaliter)
więcej na: www.archpoznan.pl [dostęp: 2012.11.23]
ordynariat polowy Wojska Polskiego
więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.12.20]

data i miejsce śmierci

08.12.1939

k. Rogoźna
gm. Rogoźno, pow. Oborniki, woj. wielkopolskie, Polska

szczegóły śmierci

W czasach zaboru pruskiego w Wielkopolsce występował w obronie Polaków. Patronował Towarzystwu Gimnastycznemu „Sokół” w Rogoźnie. Nauczał języka polskiego i historii w tajnym towarzystwie samokształceniowym w Rogoźnie. Przed Powstaniem Wielkopolskim lat 1918‑9 uczestnik zebrania w Obornikach, gdzie wyłoniono komitet organizacyjny powstania w okolicy. Członek Powiatowego Komitetu Obywatelskiego w Obornikach w 1918. Członek Polskiej Organizacji Zbrojnej powołanej w 11.1918 w Rogoźnie. Przewodniczący Rady Robotniczo–Żołnierską powołanej 15.11.1918 w Rogoźnie — ogłosił przejście władzy w ręce polskie. Brał czynny udział w przygotowaniach do działań zbrojnych Powstania. Po niemieckim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, aresztowany przez Niemców jako zakładnik. Przetrzymywany w areszcie w Rogoźnie. Zwolniony. Wyrzucony z plebanii, zamienionej na siedzibę niemieckiej policji politycznej Gestapo. Zamieszkał w pomieszczeniach wikariuszy. W końcu aresztowany 06/08.12.1939 przez dwóch Niemców, ubranych po cywilnemu (niemieckie Gestapo?). Wyprowadzany w nieznanym kierunku i prawd. tego samego dnia zamordowany — zastrzelony.

przyczyna śmierci

mord

sprawstwo

Niemcy

data i miejsce urodzenia

22.11.1875

Krobia
gm. Krobia, pow. Gostyń, woj. wielkopolskie, Polska

alt. daty i miejsca urodzenia

22.09.1875

prezbiterat (święcenia)/
ordynacja

25.09(11).1900 (Gniezno)

szczegóły posługi

1927–1939 — dziekan {dek.: Rogoźno}
1910–1939 — proboszcz {parafia: Rogoźno, pw. św. Wita Męczennika; dek.: Rogoźno}
1936 — administrator {parafia: Parkowo i Słomowo, pw. św. Małgorzaty Panny i Męczennicy; dek.: Rogoźno}
1933 — administrator {parafia: Margonin, pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika; dek.: Rogoźno}
1903–1910 — administrator {parafia: Głuszyna, pw. św. Jakuba Większego Apostoła; dek.: Poznań}
1903 — administrator {parafia: Dębno, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny; dek.: Nowe Miasto nad Wartą}
1903 — wikariusz {parafia: Śmigiel, pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny; dek.: Śmigiel}
1902–1903 — wikariusz {parafia: Gniezno, archikatedra pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny}
1900–1902 — wikariusz {parafia: Gniezno, pw. Świętej Trójcy; dek.: Gniezno – Świętej Trójcy}
1900 — wikariusz {parafia: Wągrowiec; dek.: Łekno}
do 1900 — student {Gniezno, filozofia i teologia, Duchowne Seminarium Praktyczne (łac. Seminarium Clericorum Practicum)}
od 1897 — student {Poznań, filozofia i teologia, Seminarium Duchowne}

inni związani szczegółami śmierci

DREWNIAK Bronisław, WERBEL Kazimierz

miejsca zagłady
obozy (+ nr więźnia)

Intelligenzaktion: (pl. „akcja inteligencja”) — niemiecki program eksterminacji polskiej elity, głównie inteligencji, przeprowadzony od początku okupacji w 09.1939 do 04.1940, głównie na terenach przyłączonych bezpośrednio do Niemiec, ale także na terenie tzw. Generalnego Gubernatorstwa, gdzie nosił miano AB‑aktion. W pierwszej fazie, tuż po rozpoczęciu okupacji niemieckiej, realizowany pod nazwą niem. Unternehmen „Tannenberg” (pl. „operacja Tannenberg”) — w oparciu o opracowane przez jednostkę Zentralstelle II/P (Polen) niemieckiego Głównego Urzędu SD listy proskrypcyjne Polaków (niem. Sonderfahndungsbuch Polen), uznawanych za szczególnie niebezpiecznych dla III Rzeszy. Znalazły się na niej nazwiska 61,000 Polaków. Razem w trakcie tego ludobójstwa planowo i metodycznie zamordowano ok. 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. zesłano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent. (więcej na:  pl.wikipedia.org [dostęp: 2014.10.04])

Ribbentrop-Mołotow: Ludobójczy rosyjsko–niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. „Wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy–Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane Intelligenzaktion, w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko–niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2015.09.30])

Powstanie Wielkopolskie: Powstanie polskich mieszkańców Posen Provinz (pl. Prowincja Poznańska) przeciwko Rzeszy Niemieckiej na przełomie lat 1918—1919, z zamiarem przyłączenia ziem zaboru pruskiego do odrodzonej w 1918 Rzeczypospolitej. Rozpoczęte 27.12.1918 w Poznaniu i zakończone 16.02.1919 rozejmem w Trewirze i polskim zwycięstwem. Udział w Powstaniu wzięło wielu polskich kapłanów, zarówno jako kapelanów oddziałów powstańczych, jak i członków i przywódców nowych władz polskich na terenach objętych Powstaniem. W 1939, po najeździe niemieckim na Polskę i rozpoczęciu II wojny światowej ci kapłani byli szczególnie prześladowani przez Niemców i w większości zamordowani. (więcej na: pl.wikipedia.org [dostęp: 2016.08.14])

źródła

osobowe:
www.muzeum.gostyn.pl [dostęp: 2012.11.23], www.filipini.poznan.pl [dostęp: 2012.11.23]
oryginalnych zdjęć:
audiovis.nac.gov.pl [dostęp: 2016.08.14], muzeum.gostyn.pl [dostęp: 2019.05.30], rogozno.pl [dostęp: 2019.10.13]