Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
status
błogosławiony
nazwisko
MACHA
imiona
Jan Franciszek
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
diecezja katowickawięcej na
www.archidiecezja.katowice.pl
[dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiego RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]
akademickie wyróżnienia
magister teologii
data i miejsce
śmierci
03.12.1942
Katowicedziś: pow. Katowice miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
szczegóły śmierci
Po niemieckim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939, rozpoczęciu II wojny światowej i rozpoczęciu niemieckiej okupacji działacz niepodległościowej organizacji „Konwalia”, która weszła w skład Związku Walki Zbrojnej ZWZ — później Armia Krajowa AK (część formującego się Polskiego Państwa Podziemnego), zajmującej się działalnością propagandową i charytatywną.
01.06.1940, w święto Zesłania Ducha św., przesłuchiwany przez niemiecką niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), i.e. Gestapo, ale zwolniony.
Aresztowany 05/06.09.1941, po zdradzie, wraz z kilkanastoma osobami, którym przewodził, oraz klerykiem Joachimem Gürtlerem.
Przetrzymywany w niem. Ersatz–Polizei Gefängnis (pl. tymczasowy areszt policyjny) EG Myslowitz w Mysłowicach — do 13.11.1941 — a potem w więzieniach w Mysłowicach i Katowicach.
Torturowany.
28.01.1942 przeniesiony do więzienia w Mysłowicach, pod koniec 06.1942 do więzienia w Katowicach, a 03.07.1942 do więzienia w Bytomiu.
17.07.1942 skazany przez niemiecki niem. Sondergericht (pl. sąd doraźny) w Katowicach na karę śmierci.
Odtąd znów przetrzymywany w więzieniu w Katowicach i tam ścięty na gilotynie, z kl. Joachimem Gürtlerem i innym Polakiem.
Ciało spalono w krematorium w obozie koncentracyjnym KL Auschwitz.
przyczyna śmierci
ścięcie
sprawstwo
Niemcy
miejsca i wydarzenia
KL AuschwitzKliknij by przejść do opisu, Katowice (więzienie)Kliknij by przejść do opisu, BytomKliknij by przejść do opisu, EG MyslowitzKliknij by przejść do opisu, Regierungsbezirk KattowitzKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
18.01.1914
Chorzówdziś: Chorzów Stary, dzielnica Chorzowa /od 1934/, pow. Chorzów miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
25.06.1939 (kościół pw. św. Piotra i św. Pawła w Katowicachwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2016.04.23])
szczegóły posługi
1939 – 1941
wikariusz — Rudadawn.: kolonia Glückauf
dziś: dzielnica w Rudzie Śląskiej, pow. Ruda Śląska miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Józefa ⋄ dekanat RK Rudadawn.: kolonia Glückauf
dziś: dzielnica w Rudzie Śląskiej, pow. Ruda Śląska miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1939
wikariusz — Chorzówdziś: Chorzów Stary, dzielnica Chorzowa /od 1934/, pow. Chorzów miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Marii Magdaleny ⋄ dekanat RK Chorzówdawn.: Królewska Huta (do 1934)
dziś: pow. Chorzów miasto, woj. śląskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
1934 – 1939
student — Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Śląskie Seminarium Duchowne ⋄ diecezja RK katowicka
1934 – 1939
student — Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Wydział Teologiczny, Uniwersytet Jagielloński UJ
1933 – 1934
student — Krakówdziś: pow. Kraków miasto, woj. małopolskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński UJ
inni związani
szczegółami śmierci
GÜRTLERKliknij by wyświetlić biogram Joachim Antoni
miejsca i wydarzenia
opisy
KL Auschwitz: Niemiecki niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL i niem. Vernichtungslager (pl. obóz zagłady) VL Auschwitz w okolicy Oświęcimia, założony przez Niemców 27.01.1940 na ówczesnym terytorium Niemiec (najpierw w niem. Provinz Schlesien — Prowincji Śląsk; a od 1941 niem. Provinz Oberschlesien — Prowincja Górny Śląsk). KL Auschwitz był początkowo obozem głównie dla Polaków, od 1942 stał się miejscem zagłady europejskich Żydów. W skład kompleksu obozów koncentracyjnych KL Auschwitz wchodził znajdujący się zaraz obok niem. Vernichtungslager (pl. obóz zagłady) VL Auschwitz II Birkenau, gdzie Niemcy zamordowali nawet do ponad miliona ludzi, głównie Żydów, w komorach gazowych. Przez KL Auschwitz przeszło ponad 400 kapłanów i osób zakonnych, z których ok. 40% zostało zamordowanych (większość z nich to Polacy). (więcej na: en.auschwitz.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.meczennicy.pelplin.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.07.06])
Katowice (więzienie): Areszt śledczy zarządzany przez Niemców, a później, w 1945, przejęty przez komunazistów.
Bytom: Więzienie wybudowane przez Niemców w latach 1858‐1862. W czasie II wojny światowej przetrzymywano w nim wielu Polaków — przed wywiezieniem do obozów koncentracyjnych. Po niemieckiej klęsce w 1945 i rozpoczęciu okupacji rosyjskiej więzienie stanowiło m.in. punkt koncentracji ludności śląskiej (niemieckiej i polskiej, w tym członków konspiracyjnej Armii Krajowej AK, części Polskiego Państwa Podziemnego) przed zagnaniem do obozu koncentracyjnego NKWD w Toszku i przymusowymi deportacjami do Rosji. Do lat 1970. w bytomskim więzieniu wykonywano wyroki śmierci poprzez powieszenie i ścięcie (m.in. b. członków AK). (więcej na: www.sw.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.08.10])
EG Myslowitz: niem. Polizei Ersatz Gefängnis in Myslowitz (pl. Policyjne Więzenie Zastępcze Mysłowice) funkcjonowało od 13.02.1941 do 22.01.1945. Razem przetrzymywano w nim ok. 18,000 osób, w tym ok. 2,000 kobiet, głównie mieszkańców rejencji katowickiej, części niemieckiej niem. Provinz Schlesien (pl. Prowincji Śląsk) — przeciętnie od 100 do 1,200 jednorazowo. Początkowo istniał tylko oddział męski. Od końca 1941 funkcjonował także oddział kobiecy, a od początku 1943 także część dla nieletnich chłopców (nieletnie dziewczęta przytrzymywano w części kobiecej). Stosowano tortury. Miały miejsce zabójstwa. W obozie Niemcy dokonywali także typowania na egzekucje publiczne bez postępowania sądowego. Większość więźniów, w tym dzieci i nieletnich, wysyłano następnie do obozów koncentracyjnych lub obozów zagłady (głównie niedalekiego KL Auschwitz). (więcej na: ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2020.05.25])
Regierungsbezirk Kattowitz: Po polskiej klęsce w kampanii 09.1939, będącej rezultatem paktu Ribbentrop‐Mołotow i stanowiącej pierwszy etap II wojny światowej, i rozpoczęciu w części Polski okupacji niemieckiej (w drugiej, wschodniej części Polski rozpoczęła się okupacja rosyjska), Niemcy podzielili okupowane polskie terytorium na pięć głównych obszarów (i kilka mniejszych). Największy przekształcili w niem. Generalgouvernement (pl. Generalne Gubernatorstwo), przeznaczone wyłącznie dla Polaków i Żydów i stanowiące część tzw. niem. Großdeutschland (pl. Wielkie Niemcy). Z dwóch utworzyli odrębne nowe prowincje. Dwa pozostałe przyłączyli do już istniejących niemieckich prowincji. Jednym z nich był polski Górny Śląsk, który już 08.10.1939, dekretem przywódcy niemieckiego Adolfa Hitlera (formalnie zaczął obowiązywać 26.10.1939), został wcielony do Niemiec jako niem. Regierungsbezirk Kattowitz (pl. Rejencja katowicka) i wszedł w skład niem. Provinz Schlesien (pl. Prowincja Śląsk) z siedzibą we Wrocławiu. 01.04.1940 niem. Regierungsbezirk Kattowitz powiększony został o kilka przedwojennych powiatów niemieckich, a 18.01.1941 utworzono nową niemiecką prowincję niem. Provinz Oberschlesien (pl. Prowincja Górny Śląsk), który poza niem. Regierungsbezirk Kattowitz objął także Opolszczyznę. Od 26.10.1939, czyli powstania rejencji obowiązywało w niej prawo państwa niemieckiego, to samo co w Berlinie. Główną osią polityki rejencji, której obszar Niemcy uznali za niem. „Ursprünglich Deutsche” (pl. „rdzennie niemieckie”), mimo iż tylko ok. 6% mieszkańców jej przedwojennej polskiej części stanowili Niemcy, było niem. „Entpolonisierung” (pl. „odpolszczenie”), czyli przymusowa germanizacja. Głównym mechanizmem było wprowadzenie niem. Deutsche Volksliste (pl. folkslista) DVL, niemieckiej listy narodowościowej, która miała precyzować przynależność narodową mieszkańców rejencji. Najliczniejszą grupą, która zaznaczano w przeprowadzonych przymusowych rejestracjach, była Grupa 3, osób, które określiły się jako „Ślązacy” (w 1943 ok. 41%), oraz osoby pozostające poza DVL (ok. 36%). Ta ostatnia grupa przeznaczona była docelowo na deportację do niem. Generalgouvernement (do czego masowo nie doszło, bo niemiecki przemysł potrzebował niewolniczej siły roboczej). Grupa 3, uznawana przez Niemców za możliwych do zniemczenia, podlegała pewnym ograniczeniom prawnym, i obowiązywała ją m.in. służba w wojsku niemieckim Wehrmacht. Dzieci mogły się uczyć tylko po niemiecku. Wobec ludności polskiej prowadzono politykę terroru. Działał specjalny sąd policyjny, kontrolowany przez niem. Geheime Staatspolizei (pl. Tajna Policja Państwowa), i.e. Gestapo, przed którym stanęło ok. 4,000‐5,000 osób. Za lata 1942‐1945 zweryfikowano ponad 2,000 z nich, z czego 1,890 skazano na kary śmierci, w tym 286 w publicznych egzekucjach. Tysiące osób zamordowano w czasie tzw. «Intelligenzaktion Schlesien», w tym 300‐650 polskich nauczycieli i ok. 61 polskich kapłanów katolickich. Na terenie rejencji znajdował się niemiecki obóz koncentracyjny i obóz zagłady KL Auschwitz, w którym Niemcy więzili ok. 1,100,000 Żydów (mordując ok. 1,000,000, i.e. ok. 90% z nich) oraz ok. 140,000 Polaków (mordując ok. 70,000, i.e. ok. 50% z nich). Po zakończeniu działań zbrojnych II wojny światowej nadzorca prowincji niem. Provinz Schlesien, niem. Reichsstatthalter (pl. Namiestnik Rzeszy) i niem. Gauleiter (pl. naczelnik okręgu) niemieckiej partii narodowo–socjalistycznej, Fritz Brecht, popełnił samobójstwo. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2024.06.24])
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
źródła
osobowe:
encyklo.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], jankowice.rybnik.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04], ksmacha.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.12.01]
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
blogmedia24.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19], niezalezna.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.12.01], encyklo.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], www.deon.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.04.23], gosc.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2016.04.23], docplayer.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2018.02.15], mojchorzow.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.18], mojchorzow.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.18], jankowice.rybnik.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04], jankowice.rybnik.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04], commons.wikimedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.12.01], www.bj.uj.edu.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.05.19], www.katedrapolowa.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.16]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: MACHA Jan Franciszek
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu