Rzymskokatolicka Parafia
pw. św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
archidiecezja warszawska
pełna lista:
wyświetlKliknij by wyświetlić pełną listę
przeszukujKliknij by wyświetlić listę z selekcją kategorii
displayClick to display full list in English
searchClick to display selectable list in English
Martyrologium duchowieństwa — Polska
XX w. (lata 1914 – 1989)
dane osobowe
nazwisko
KALIŃSKI
imiona
Tomasz
funkcja
kapłan diecezjalny
wyznanie
Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]
diecezja / prowincja
archidiecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]
diecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]
ordynariat polowy Wojska Polskiego RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.12.20]
honorowe wyróżnienia
Srebrny „Krzyż Zasługi”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19]
„Medal Niepodległości”więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2019.02.02]
data i miejsce
śmierci
25.06.1941
Międzyrzeczdziś: ssow. Karolin, rej. Zelwa, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
be.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06]
szczegóły śmierci
Jako młody człowiek, sam kształcąc się, dorabiał jako nauczyciel historii i języka polskiego w konspiracyjnej szkole, prowadzonej przez Elizę Orzeszkową, wybitną pisarkę, zamieszkałą w Grodnie. Orzeszkowa, wobec rosyjskiego zakazu szkół polskich, prowadziła w swoim mieszkaniu — poza konspiracyjnymi lekcjami dla chłopców z grodzieńskich gimnazjów — „uniwersytet” dla dziewcząt.
Działo się to w ros. Гродненская губерния (pl. gubernia grodzieńska), utworzonej na ziemiach zrabowanych w XVIII w.
Rzeczpospolitej, gdzie Rosjanie prowadzili szczególnie ostrą polityką rusyfikacyjną. W 1871 „wprowadziły zakaz używania języka polskiego nie tylko w szkołach, lecz również w miejscach publicznych, noszenia strojów narodowych i […] używania polskiego stylu zaprzęgów konnych”. Nawet po carskich ukazach o „tolerancji religijnej” z 1905, gdy masowo zaczęły powstawać polskie szkoły elementarne (głównie parafialne), nie udzielano pozwoleń na ich działalność, uznając je za „nielegalne” i karząc karami finansowymi, a nawet więzieniem, ich organizatorów. A w 1908 Rosjanie ponownie formalnie usunęli język polski ze szkół powszechnych.
Mimo tego dalej uczestniczył w tajnym nauczaniu, m.in. we wsi Rusaki, skąd w 1910, wobec zagrożenia aresztowaniem, musział uchodzić. Przeniósł się do oddalonej o ok. 15 km wsi Sosnowik, gdzie także prowadził tajne nauczanie dzieci (sam nadal douczając się w pobliskiej Sokółce).
W czasie I wojny światowej, po rosyjskiej klęsce w bitwie pod Gorlicami w 05.1915, uciekł wraz z ok. 3 mln Rosjan — przedstawicieli rosyjskiego okupacyjnego aparatu: urzędników, wojskowych, nauczycieli, etc. — na wschód (tzw. bieżeństwo). Osiadł w Bobrujsku. Na tereny polskie powrócił w 05.1918, po podpisaniu przez rosyjskich bolszewików separatystycznego traktatu pokojowego z Państwami Centralnymi (Niemcami, Austro–Węgrami) w Brześciu w 03.1918.
W czasie wojny polsko–rosyjskiej 1919‐1921, kapelan Wojska Polskiego. Latem 1920, w trakcie rosyskiej ofensywy, zagrażającej państwu polskiemu, został kapelanem 2. Pułku Piechoty, zwanego „Syberyjskim”, w składzie Syberyjskiej Brygady Piechoty, formowanej od 14.07.1920 na Pomorzu (m.in. w Grupie k. Grudziądza i Toruniu), m.in. z resztek 5. Dywizji Strzelców Polskich, sformowanej wcześniej w 1919 na Syberii, spośród Polaków tam pracujących oraz dzieci i wnuków zesłańców, która w większości skapitulowała wobec bolszewików, acz części żołnierzy udało sie powrócić do kraju. W pierwszej dekadzie 08.1920 brygada skierowana została do Zegrza, na front, i podporządkowana 5. Armii, pod dowództwem gen. Władysława Sikorskiego. Od 14.08.1920 brygada walczyła pod Borkowem nad Wkrą, potem w trakcie w bitwy nad Wkrą pod Nasielskiem, Prusinowicami. Zdobyła Maków. Toczyła dramatyczne boje z Rosjanami na szlaku Przasnysz – Chorzele – Janowo. Jego pułk walczył m.in. 22‐23.08.1920 pod Krzynowłogą Wielką. Ciężkie walki — straty brygady wyniosły 50% stanu osobowego — przyczyniły się znacząco do tryumfu polskiego oręża w Bitwie Warszawskiej (zwanej „Cudem nad Wisłą”), rozpoczętej ok. 15.08.1920, dzięki oskrzydleniu wojsk rosyjskich tzw. ofensywą znad Wieprza.
W latach 1923‐1929 odnotowany jako kapelan rezerwy Wojska Polskiego (od 25.11.1926 każdorazowo na statutowy 2‐letni okres).
Po niemieckim i rosyjskim najeździe na Rzeczpospolitą w 09.1939 i rozpoczęciu II wojny światowej, po rozpoczęciu rosyjskiej okupacji, Rosjanie w 1940 zabronili mu głoszenia kazań.
W czasie wielkich wywózek Polaków w głąb Rosji („na Syberię”) ponoć „przed wielkim ołtarzem przed Mszą Św. w niedzielę leżał krzyżem, prosząc Boga o zmiłowanie”.
Na Wielkanoc 1941, mimo zakazu, wygłosił kazanie, mówiąc m.in.: „Nie wierzyli, że Chrystus zmartwychwstanie, a jednak Zmartwychwstał. I trzeba wierzyć Bogu, że i Polska Zmartwychwstanie”… Po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan, podczas panicznej ucieczki tychże przed najazdem niemieckim, uprowadzony przez Rosjan z plebanii, pod pretekstem oddania strzałów z wieży kościelnej.
Niedaleko swego parafialnego Międzyrzecza, na drodze do oddalonej o ok. 2 km wsi Mesztowicze, postrzelony w wojskowym wozie przez rosyjskiego żołdaka i zrzucony do przydrożnego rowu.
Zdołał przeczołgać się kilka metrów i zginął.
przyczyna śmierci
mord
sprawstwo
Rosjanie
miejsca i wydarzenia
Masakry 06.1941 (NKWD)Kliknij by przejść do opisu, Deportacje na SyberięKliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu, Wojna polsko‐rosyjska 1919‐1921Kliknij by przejść do opisu
data i miejsce
urodzenia
20.03.1892
Krynkidziś: gm. Krynki, pow. Sokółka, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06]
alt. daty i miejsca
urodzenia
07.03.1892
prezbiterat (święcenia)
ordynacja
29.05.1919 (Wilnodziś: rej. Wilno miasto, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19])
szczegóły posługi
1937 – 1941
proboszcz — Międzyrzeczdziś: ssow. Karolin, rej. Zelwa, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
be.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06] ⋄ parafia RK pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie ⋄ dekanat RK Wołkowyskdziś: rej. Wołkowysk, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06] — także: w 1939 członek Rady Gminnej
1926 – 1937
proboszcz — Narewkadziś: gm. Narewka, pow. Hajnówka, woj. podlaskie, Polska
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.09.29] ⋄ parafia RK pw. św. Jana Chrzciciela ⋄ dekanat RK Wołkowyskdziś: rej. Wołkowysk, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2022.01.06]
1923 – 1926
rektor — Grodnodziś: rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ kościół RK pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie ⋄ dekanat RK Grodnodziś: rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — także: kapelan ss. Nazaretanek CSFN
1919 – 1923
wikariusz — Grodnodziś: rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ parafia RK pw. św. Franciszka Ksawerego (farna) ⋄ dekanat RK Grodnodziś: rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]
ok. 1920 – 1926
prefekt — Grodnodziś: rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Seminarium Nauczycielskie Żeńskie im. Elizy Orzeszkowej i Państwowe Męskie Seminarium Nauczycielskie
1922 – 1926
kapelan — Grodnodziś: rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ Związek Harcerstwa Polskiego ZHP — także: komendant hufca
1921 – 1923
kapelan — Grodnodziś: rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ oratorium publiczne, Gimnazjum Męskie im. Adama Mickiewicza ⋄ kaplica RK pw. św. Stanisława Kostki Wyznawcy
1921 – 1923
kapelan — Grodnodziś: rej. Grodno, obw. Grodno, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ więzienie
1920 – 1921
kapelan wojskowy RK — Wojsko Polskie — zdemobilizowany; dekretem L. 2683 Naczelnego Wodza z 12.03.1921, na wniosek Kurii Biskupiej Wojsk Polskich, zwolniony z Wojska Polskiego; zweryfikowany ze starszeństwem od 01.06.1919, w randze kapitana
1918 – 1919
student — Wilnodziś: rej. Wilno miasto, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
1917 – 1918
student — Żytomierzdziś: grom. Żytomierz miasto, rej. Żytomierz, obw. Żytomierz, Ukraina
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
ok. 1915 – ok. 1917
rezydent — Bobrujskdziś: rej. Bobrujsk, obw. Mohylew, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31] — m.in. instruktor „Centralnego Komitetu Obywatelskiego Królestwa Polskiego w Rosji”, polskiej organizacji samopomocowej powstałej po ucieczce rosyjskiej aparatu zaborczego z terenów polskich w 1915 (tzw. bieżeństwo)
ok. 1913 – 1915
student — Wilnodziś: rej. Wilno miasto, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2021.12.19] ⋄ filozofia i teologia, Seminarium Duchowne
miejsca i wydarzenia
opisy
Masakry 06.1941 (NKWD): Po ataku niemieckim 22.06.1941 na tereny okupowane przez Rosjan i w konsekwencji na Rosję, przed paniczną ucieczką, Rosjanie wymordowali — zgodnie z ludobójczym rozkazem rosyjskiego ministra spraw wewnętrznych Wawrzyńca Berii wydanym 24.06.1941 wymordowania wszystkich więźniów (formalnie „skazanych” za „działalność kontrrewolucyjną”, „działalność antyrosyjską”, sabotaż i dywersję, oraz więźniów politycznych „w śledztwie”) przetrzymywanych w więzieniach NKWD na terenach okupowanej przez Rosję przedwojennej Polski, Litwy, Łotwy i Estonii — ok. 40,000‐50,000 osób. Dodatkowo Rosjanie wymordowali tysiące osób, zatrzymanych już po niemieckim ataku, uznając ich za „wrogów ludu” — osoby te w większości nie były ujęte w rejestrach więziennych. Część zamordowana została już w więzieniach, w zbiorowych masakrach, część podczas tzw. „marszów śmierci”, gdy więźniów gnano pieszo na wschód. Po rosyjskiej ucieczce i rozpoczęciu okupacji niemieckiej nastąpiło wiele spontanicznych pogromów lokalnych Żydów, z których znacząca część kolaborowała z Rosjanami i uznana została za współodpowiedzialną za więzienne masakry. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])
Deportacje na Syberię: W latach 1939‐1941 Rosjanie deportowali z okupowanych terenów Polski — w ramach czterech wielkich wywózek: 10.02.1940, 13‐14.04.1940, 05‐07.1940, 05‐06.1941 — do 1 mln polskich obywateli na Syberię, porzucając ich w miejscu przesiedlenia bez jakiegokolwiek wsparcia. Tysiące z nich zginęło bądź zostało na wygnaniu na zawsze. Także później, po 1944, Rosjanie deportowali obywateli polskich na wschód, w głąb Rosji, na Syberię. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])
Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])
Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])
Wojna polsko‐rosyjska 1919‐1921: Wojna o niepodległość i granice Rzeczpospolitej. Polska odzyskała niepodległość w 1918, ale o granice musiała walczyć z dawnymi potęgami imperialnymi, w szczególności z Rosją. Rosja planowała wzniecenie rewolucji bolszewickiej w krajach zachodu Europy, co stało się przyczyną rozpętania przez nią w 1920 wojny przeciw Polsce. Pokonana został w bitwie warszawskiej, zwanej „cudem nad Wisłą” (jednej z 10 najważniejszych bitew w historii świata, według niektórych historyków), w 08.1920, dzięki której Polska odzyskała część ziem utraconych w ramach rozbiorów Polski w XVIII w., a Europa ocalona została przed ludobójczym komunizmem. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.12.20])
źródła
osobowe:
www.bialystok.opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], www.wsm.archibial.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], www.angelus.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.06.11], www.inka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.06.16]
bibliograficzne:
„Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939‐1945”, ks. Tadeusz Krahel, Białystok, 2017
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.inka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.06.16], www.wsm.archibial.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], www.flickr.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.06], www.flickr.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.01.06], ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]
Jeśli na Pana/Pani urządzeniu działa klient programu pocztowego — taki jak Mozilla Thunderbird, Windows Mail czy Microsoft Outlook, opisanych m.in. w WikipediiPatrz:
pl.wikipedia.org — proszę spróbować wybierając link poniżej:
LIST do KUSTOSZA/ADMINISTRATORAKliknij i spróbuj wywołać własnego klienta poczty E–majlowej
Jeśli natomiast Pan/Pani nie posiada takowego klienta na swoim urządzeniu lub powyższy link nie jest aktywny proszę wysłać Emajl do Kustosza/Administratora za pomocą używanego przez Pana/Panią konta — w stosowanym programie do wysyłania korespondencji — na poniższy adres:
jako temat podając:
MARTYROLOGIUM: KALIŃSKI Tomasz
Powrót do przeglądania życiorysu:
Kliknij by powrócić do życiorysu