funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

akademickie wyróżnienia

magister teologii
inżynier rolnictwa

data i miejsce
śmierci

27.06.1941

Taklinowodawn.: Teklenwil
dziś: Mikołajewo, ssow. Mikołajewo, rej. Szumilino, obw. Witebsk, Białoruś
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
śmierci

28.06.1941

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Rosjanie

miejsca i wydarzenia

„Marsz śmierci” Berezwecz‐TaklinowoKliknij by przejść do opisu, BerezweczKliknij by przejść do opisu, Masakry 06.1941 (NKWD)Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

14.07.1904

Komárnodziś: pow. Komárno, kraj nitrzański, Słowacja
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

alt. daty i miejsca
urodzenia

Komáromdziś: kom. Komárom‐Esztergom, Węgry
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

1934

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

KUKSEWICZKliknij by wyświetlić biogram Franciszek

miejsca i wydarzenia
opisy

„Marsz śmierci” Berezwecz‐Taklinowo: Po niemieckim ataku 22.06.1941 na uprzedniego sojusznika, Rosjan, w nocy z 23 na 24.06.1941 Rosjanie rozstrzelali część więźniów przetrzymywanych w Berezweczu (więzienie nr 28) — do ok. 800 więźniów (wcześniej, od 1939 do 1941, w tym więzieniu Rosjanie zamordowali ok. 500‐800 osób) Resztę pognali w kierunku Witebska. Podczas 120 km marszu wielu więźniów zginęło z wyczerpania, głodu i pragnienia. Wielu zostało zamordowanych przez konwojentów. 28.06.1941 po przekroczeniu rzeki Dźwiny po moście k. Ułły, który następnie został zbomardowany przez samoloty niemieckie (kolumna nie była atakowana), w pobliżu kołchozu Taklinowo (niedaleko wsi Mikałajewa), Rosjanie rozstrzelali z karabinów maszynowych prawie wszystkich pozostałych. Rannych dobijano strzałem pistoletu, bagnetem lub ciosem kolby karabinowej. Razem według różnych szacunków rosyjskiej ludobójstwo pochłonęło ok. 1,500‐4,000 więźniów, głównie Polaków. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.05.20])

Berezwecz: W klasztorze bazylianów Rosjanie urządzili w 1939 więzienie, głównie dla Polaków. W 1941, po ataku niemieckim, Rosjanie wymordowali w nim setki więźniów, kilka tysięcy zostało zamordowanych podczas ewakuacji więźniów w głąb Rosji. Po agresji niemieckiej więzienie było wykorzystywane dalej przez nowego okupanta. Więźniów, róźnej narodowości, obywateli polskich, mordowano w samym klasztorze i na terenie pobliskiego lasu Borek. Zamordowano ok. 27,000 ofiar. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.11.23], www.rp.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.10.05])

Masakry 06.1941 (NKWD): Po ataku niemieckim 22.06.1941 na tereny okupowane przez Rosjan i w konsekwencji na Rosję, przed paniczną ucieczką, Rosjanie wymordowali — zgodnie z ludobójczym rozkazem rosyjskiego ministra spraw wewnętrznych Wawrzyńca Berii wydanym 24.06.1941 wymordowania wszystkich więźniów (formalnie „skazanych” za „działalność kontrrewolucyjną”, „działalność antyrosyjską”, sabotaż i dywersję, oraz więźniów politycznych „w śledztwie”) przetrzymywanych w więzieniach NKWD na terenach okupowanej przez Rosję przedwojennej Polski, Litwy, Łotwy i Estonii — ok. 40,000‐50,000 osób. Dodatkowo Rosjanie wymordowali tysiące osób, zatrzymanych już po niemieckim ataku, uznając ich za „wrogów ludu” — osoby te w większości nie były ujęte w rejestrach więziennych. Część zamordowana została już w więzieniach, w zbiorowych masakrach, część podczas tzw. „marszów śmierci”, gdy więźniów gnano pieszo na wschód. Po rosyjskiej ucieczce i rozpoczęciu okupacji niemieckiej nastąpiło wiele spontanicznych pogromów lokalnych Żydów, z których znacząca część kolaborowała z Rosjanami i uznana została za współodpowiedzialną za więzienne masakry. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.09.21])

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
katolicy.euKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2012.12.28], www.bialystok.opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.12.04], ru.openlist.wikiKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02], crusader.org.ruKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]
bibliograficzne:
„Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939‐1945”, ks. Tadeusz Krahel, Białystok, 2017
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
ipn.gov.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2019.02.02]