funkcja

kapłan diecezjalny

wyznanie

Kościół łaciński (rzymskokatolicki) RKwięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2014.09.21]

diecezja / prowincja

archidiecezja wileńskawięcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2013.05.19]

data i miejsce
śmierci

20.05.1942

Nowe Święcianydziś: gm. Nowe Święciany, rej. Święciany, okr. Wilno, Litwa
więcej na
pl.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

szczegóły śmierci

przyczyna śmierci

zbiorowy mord

sprawstwo

Litwini

miejsca i wydarzenia

Nowe ŚwięcianyKliknij by przejść do opisu, «Polenaktion» 1942Kliknij by przejść do opisu, Ribbentrop‐MołotowKliknij by przejść do opisu, Encykliki Piusa XIKliknij by przejść do opisu

data i miejsce
urodzenia

17.03.1899

Hichlanddziś: stan Pensylwania US‐PA, Stany Zjednoczone Ameryki

alt. daty i miejsca
urodzenia

Richlanddziś: hrab. Lebanon, stan Pensylwania US‐PA, Stany Zjednoczone Ameryki
więcej na
en.wikipedia.org
[dostęp: 2020.07.31]

prezbiterat (święcenia)
ordynacja

06.06.1925

szczegóły posługi

inni związani
szczegółami śmierci

NAUMOWICZKliknij by wyświetlić biogram Jan

miejsca i wydarzenia
opisy

Nowe Święciany: W odwecie za atak rosyjskiego oddziału partyzanckiego na Niemców, w pobliżu wsi Wygoda, litewskie oddziały — za zgodą Niemców — aresztowały i zamordowały ok. 400 Polaków (według polskich źródeł ok. 1,200). M.in. zamordowano 40 Polaków w Święcianach, 26 w Nowych Święcianach, 400 w Łyntupach, 40 w Hoduciszkach i 150 więźniów przetrzymywanych w więzieniu Łukiszki w Wilnie. Akcja antycypowała trochę późniejszą niemiecką akcję eksterminacyjną polskiej ludności Wileńszczyzny, zwaną «Polenaktion» 1942. (więcej na: www.bialystok.opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06])

«Polenaktion» 1942: Latem 1942 w okupowanym niem. Generalbezirk Weißruthenien (pl. Generalny Okręg Białoruś) — m.in. na Nowogródczyźnie — Niemcy przeprowadzili tzw. «Polenaktion»: określenie pochodzi od nazwy specjalnej rezolucji wydanej przez niemiecki Reichssicherheitshauptamt RSHA (pl. Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeczy). Akcja objęła m.in. usunięcie Polaków z aparatu cywilnego i policji okręgu i zastąpieniu ich Białorusinami. W jej ramach przeprowadzano m.in. deportacje Polaków na niewolnicze, przymusowe roboty do Niemiec. 26‐30.06.1942 natomiast we wszystkich powiatach okręgu, w dużej mierze w małych miasteczkach, aresztowano i następnie rozstrzelano ponad 1,000 przedstawicieli polskiej inteligencji. W okolicach Lidy aresztowano e.g. 16 polskich kapłanów. Zamordowano 5 kapłanów z dekanatów Głębokie i Postawy. Jednocześnie założono obóz koncentracyjny KL Koldichevo k. Baranowicz. Realizację tego ludobójczego przedsięwzięcia powierzono kolaboracyjnym białoruskim formacjom politycznym, administracyjnym — odpowiedzialnym m.in. za przygotowanie list proskrypcyjnych — i policyjnym, i.e. niem. Weißruthenische Hilfspolizei (pl. Białoruska Policja Pomocnicza), wspomaganym przez kolaborantów ukraińskich, litewskich, łotewskich oraz rosyjskich (RONA). Akcja skoordynowana była z likwidacją gett żydowskich na obszarze niem. Generalbezirk Weißruthenien.

Ribbentrop‐Mołotow: Ludobójczy rosyjsko‐niemiecki pakt przyjaźni między przywódcą rosyjskim Józefem Stalinem i niemieckim Adolfem Hitlerem, podpisany 23.08.1939 w Moskwie przez ministrów spraw zagranicznych Rosji — Wiaczesława Mołotowa — i Niemiec — Joachima von Ribbentropa — który sankcjonował i był bezpośrednią przyczyną niemieckiego i rosyjskiego najazdu na Polskę i rozpoczęcia II wojny światowej w 09.1939. W sensie politycznym pakt był próbą przywrócenia status quo ante sprzed 1914, z jednym wyjątkiem, a mianowicie „handlową” wymianą tzw. „Królestwa Polskiego”, wchodzącego w 1914 w skład Imperium Rosyjskiego, na Galicję Wschodnią (dzisiejszą zachodnią Ukrainę), w 1914 należącą do Imperium Austro‐Węgierskiego. Galicję, ze Lwowem, mieli przejąć Rosjanie, „Królestwo Polskie” — pod nazwą Generalnego Gubernatorstwa — Niemcy. Wybuchła w rezultacie „wojna była jedną z największych w historii klęsk i dramatów ludzkości, bo dwie ateistyczne i antychrześcijańskie ideologie: narodowego i międzynarodowego socjalizmu, odrzuciły Boga i Jego piąte przykazanie Dekalogu: Nie zabijaj!” (abp Stanisław Gądecki, 01.09.2019). Ustalenia paktu — wsparte zdradą formalnych sojuszników Polski, Francji i Niemiec, które 12.09.1939 na wspólnej konferencji w Abbeville, zdecydowały o nieudzielaniu pomocy zaatakowanej Polsce i niepodejmowaniu działań zbrojnych wobec Niemiec (co było złamaniem zobowiązań traktatowych z Polską) — zostały sprecyzowane 28.09.1939 w traktacie „o granicach i przyjaźni Niemcy‐Rosja”, podpisanym przez tych samych zbrodniarzy. Jednym z jego ustaleń było podzielenie się strefami wpływów w środkowej i wschodniej Europie oraz IV rozbiór Polski. W jednym z tajnych aneksów zapisano: „Obie strony nie będą tolerować na swych terytoriach jakiejkolwiek polskiej propagandy, która dotyczy terytoriów drugiej strony. Będą one tłumić na swych terytoriach wszelkie zaczątki takiej propagandy i informować się wzajemnie w odniesieniu do odpowiednich środków w tym celu”. Skutkiem porozumień była seria spotkań między ludobójczymi organizacjami — niemieckim Gestapo i rosyjskim NKWD, na których dyskutowano koordynację wysiłków w celu eksterminacji polskiej inteligencji i warstw przywódczych (w Niemczech zwane «Intelligenzaktion», w Rosji przyjęła formę zbrodni katyńskiej). Skutkiem porozumień była śmierć setek tysięcy polskiej inteligencji, w tym tysięcy przedstawianych kapłanów, i dziesiątków milionów zwykłych ludzi. Skutki tej rosyjsko‐niemieckiej umowy trwały do 1989, a i dziś są odczuwalne. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2015.09.30])

Encykliki Piusa XI: Wobec powstania w Europie dwóch systemów totalitarnych, które zdawały się ze sobą konkurować, acz więcej było między nimi podobieństw niż sprzeczności, papież Pius XI wydał w 03.1937 (w ciągu 5 dni) dwie encykliki. W wydanej 14.03.1938 „Mit brennender Sorge” (pl. „Z palącą troską”) potępił narodowy socjalizm panujący w Niemczech. Pisał: „Kto idąc za wierzeniami starogermańsko — przedchrześcijańskimi, na miejsce Boga osobowego stawia różne nieosobowe fatum, ten przeczy mądrości Bożej i Opatrzności […], kto wynosi ponad skalę wartości ziemskie: rasę albo naród, albo państwo, albo ustrój państwa, przedstawicieli władzy państwowej albo inne podstawowe wartości ludzkiej społeczności, […] i czyni z nich najwyższą normę wszelkich wartości, także religijnych, i oddaje się im bałwochwalczo, ten […] daleki jest od prawdziwej wiary w Boga i od światopoglądu odpowiadającego takiej wierze”. 19.03.1937 wydał „Divini Redemptoris” (pl. „Boski Odkupiciel”), w której poddał krytyce komunizm rosyjski, materializm dialektyczny i teorię walki klas. Pisał: „Komunizm pozbawia człowieka wolności, a więc duchowej podstawy wszelkich norm życiowych. Odbiera osobie ludzkiej całą jej godność i wszelkie moralne oparcie, z którego pomocą mogłaby się przeciwstawić naporowi ślepych namiętności […] To nowa ewangelia, którą bolszewicki i bezbożny komunizm głosi jako orędzie zbawienia i odkupienia ludzkości”… Pius XI domagał się poddania stanowionego prawa ludzkiego naturalnemu prawu Bożemu, zalecał wcielanie w życie ideału państwa i społeczeństwa chrześcijańskiego, i wzywał katolików do oporu. Dwa lata później narodowo socjalistyczne Niemcy i komunistyczna Rosja porozumiały się i wywołały II wojnę światową. (więcej na: pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28], pl.wikipedia.orgKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2023.05.28])

źródła

osobowe:
www.bialystok.opoka.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2013.01.06], newsaints.faithweb.comKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19], www.podbrodzie.info.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.06.16]
bibliograficzne:
„Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939‐1945”, ks. Tadeusz Krahel, Białystok, 2017
pierwotnych (oryginalnych) zdjęć:
www.podbrodzie.info.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2017.06.16], www.podbrodzie.info.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.31], www.sprawiedliwi.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2014.10.31], wspolnota-polska.org.plKliknij by spróbować wyświetlić stronę
[dostęp: 2021.12.19]