Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
inne (interaktywna mapa):
NIEZWYKŁE KRUCYFIKSY w POLSCE
ROZSTRZELANY KRUCYFIKS
lokalizacja: Licheń Stary
inne (pełna lista):
W czasie II wojny światowej w kościele parafialnym pw. św. Doroty z Cezarei, Panny i Męczenniczki we wsi Licheń Stary, ok. 15 km od Konina, należącym do diecezji włocławskiej, Niemcy urządzili szkołę dla chłopców z organizacji Hitlerjugend. Nie spodziewali się zapewne, że otworzy to kolejny etap niezwykłej historii tej małej, na granicy Wielkopolski (łac. Polonia Maior) i Kujaw leżącej wsi…
Wprawdzie jakiś kościół istniał już w Licheniu w 1232 r. ale tak naprawdę jego dzieje przyspieszyły w 1415 r. — czyli 5 lat po wiktorii pod Grunwaldem — gdy nowy ordynariusz poznański, bp Andrzej Łaskarz (1362 – 1426, Gosławice), który prekonizowany (łac. praeconizatio) został w 1414 r. i tego samego roku odbył ingres do katedry pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu, ufundował parafię i kościół pw. św. Doroty, która była patronką jego matki. To był właściwy początek parafii…
Dzieliła ona losy serca Rzeczpospolitej, niedaleko bowiem stąd swe źródła miała państwowość Polska, dobre i złe. Wieś niszczyły pożary. Dwa wieki po założeniu parafii, w latach 1628‑31, przeżyła kolejną epidemię — specjaliści do dziś dyskutują o jej źródle i naturze — cyklicznie w owych czasach nawiedzających Rzeczpospolitą i Europę, która zdziesiątkowała okoliczną ludność. A 25 lat później, w 1655 r., w czasie potopu szwedzkiego, najeźdźca wymordował mieszkańców i zniszczył kościół. Odbudowano go dopiero po przeszło 70 latach, w 1728 r.…
Już w 1800 r. aliści, ze względu na zły stan, trzeba było go ponownie rozebrać…
W dniach 16‑19.x.1813 r. polski szlachcic, dziedzic rodzinnego majątku Tomasz Kłossowski (1780, Izbica Kujawska – 1848, Izabelin), marząc jak pokolenie przed nim i wiele pokoleń później o wolnej Rzeczypospolitej, w czasie tzw. Bitwy Narodów pod Lipskiem (niem. Völkerschlacht bei Leipzig), toczonej między wojskami francuskimi pod dowództwem cesarza Napoleona Bonaparte (1769, Ajaccio – 1821, Longwood) a wojskami koalicji antyfrancuskiej (Austrii, Prus, Rosji i Szwecji) — największej bitwy w kampaniach Napoleona i jego najcięższej porażki, w której zginęło ok. 55 tys. jego wojsk, w tym ok. 9 tys. Polaków — miał mieć objawienie Matki Bożej.
23 lata później, w 1836 r., podczas pielgrzymki na Jasną Górę, wizja sprzed lat skonkretyzowała się. We wsi Lgota, ok. 10 km przed Częstochową, pochylił głowę przed przydrożną kapliczką i ujrzał w niej Obraz zgodny z wizją objawienia. Nabył Go i umieścił w swoim domu w Izabelinie, ok. 6 km od Lichenia, gdzie osiadł po konfiskacie mienia za udział w wojnach napoleońskich, założył kuźnię i zajmował się kowalstwem.
Minęło kolejne 8 lat i w 1844 r., czując zbliżającą się śmierć, Obraz umieścił w wystawionej przez siebie kapliczce na sośnie w lesie k. wsi Grąblin, 2 km od domu w Izabelinie.
Ok. dwa lata po jego śmierci, w latach 1850–2, lokalny pasterz dworskiego bydła, niejaki Mikołaj Sikatka (1787, Grąblin – 1857, Grąblin), pracujący w okolicy i nawiedzający regularnie kapliczkę, miał przed Obrazem mieć kolejne objawienia, zgodne z wizją Kłossowskiego. Nie dowierzano mu, szydzono, ale nie ugiął się nawet wobec tortur, które zaborcze władze rosyjskie w Koninie — Licheń i okolice należały wówczas do guberni kaliskiej (ros. Калишская губерния) marionetkowego tzw. Królestwa Polskiego (ros. Царство Польское), części zaborczego Imperium Rosyjskiego (ros. Российская империя) — wobec niego zastosowały… Wówczas wielu w słowa pasterza uwierzyło, tym bardziej, że okolicę nawiedziła kolejna dziesiątkująca ludność zaraza — epidemia cholery — przestroga przed którą stanowiła część objawień.
Wówczas 29.ix.1852 r. przeniesiono Obraz do kaplicy przycmentarnej pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Licheniu, wybudowanej w miejscu dawnego, rozebranego kościoła, i rozpoczęła się budowa nowej, murowanej, neogotyckiej świątyni. Już 6 lat później, 18.x.1858 r., została ona konsekrowana przez ordynariusza diecezji kujawsko–kaliskiej (dziś diecezja włocławska), bpa Jana Michała Marszewskiego (1800, Gdańsk – 1867, Włocławek), oczywiście pw. św. Doroty…
W tym samym dniu do nowej świątyni przeniesiono niezwykły obraz Matki Bożej Bolesnej i, można powiedzieć, historia zmieniła bieg…
W 1918 r. Rzeczpospolita odzyskała niepodległość, ale byli niemieccy i rosyjscy zaborcy nie zaprzestali marzeń o odnowieniu swych imperiów. I po zawartym 23.viii.1939 r. między Rosją a Niemcami pakcie Ribbentrop–Mołotow i będącej jego konsekwencją niemieckiej i rosyjskiej napaści w ix.1939 r. na odrodzoną Rzeczpospolitą, po IV rozbiorze Polski i rozpoczęciu II wojny światowej, Licheń znalazł się pod okupacją niemiecką. Okoliczne ziemie, jak i całą Wielkopolskę (łac. Polonia Maior) i Kujawy Niemcy — dekretami z 8.x.1939 r. i 12.x.1939 r. — włączyli bezpośrednio do III Rzeszy (niem. Drittes Reich) Niemieckiej, jako tzw. prowincję niem. „Reichsgau Wartheland” (pl. „Kraj Warty”), gdzie od razu zaczęły obowiązywać prawa niemieckie. Wkrótce zaczęły się represje — w ramach ludobójczego programu Intelligenzaktion (pl. akcja inteligencja) — wobec polskiej inteligencji, w szczególności kapłanów katolickich. Setki z nich wywieziono do obozów koncentracyjnych, głównie do niemieckiego niem. Konzentrationslager (pl. obóz koncentracyjny) KL Dachau. Tak też stało się i w Licheniu, gdzie ówczesny proboszcz ks. Jan Przydacz (ur. 1908, Kuźnica Strobińska) został aresztowany przez Niemców 26.viii.1940 r. i po kilku miesiącach znalazł się w KL Dachau. Gehennę obozów koncentracyjnych przeżył — wyzwolenia nie dożył jego poprzednik w Licheniu, ks. Jan Bryl (1882, Olszynki – 1942, Hartheim), który został zamordowany w ośrodku eutanazyjnym w austriackim Hartheim — ale na wiele lat parafia pozostała bez duszpasterza.
I wówczas Niemcy w kościele parafialnym pw. św. Doroty założyli szkółkę dla paramilitarnej organizacji młodzieżowej niemieckiej socjalistycznej partii nazistowskiej NSDAP, zwanej Hitlerjugend. Opuszczony budynek kościelny stał się miejscem spotkań, ćwiczeń i zabaw niemieckiej nazistowskiej młodzieży.
Na szczęście organiście Bolesławowi Lisowskiemu i kościelnemu Stanisławowi Górczewskiemu udało się wcześniej ukryć cudowny Wizerunek Madonny Bolesnej u jednej z rodzin we wsi Maliniec (dziś osiedle Konina). Reszta zaś wyposażenia kościoła zdana została na łaskę i niełaskę rozwydrzonej młodzieży niemieckiej. Kościół, jak i kaplica cmentarna, czyli dawny kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej, która wówczas już niszczała, zostały w większości doszczętnie ograbione…
Na ścianie kaplicy cmentarnej pozostał jednak krucyfiks, widocznie nie przydatny Hitlerjugend…
Młodzież była szkolona przez zaprawionych specjalistów ze zbrodniczych organizacji SS i SA. Wraz z rozwojem sytuacji na frontach II wojny światowej i rysującą się perspektywą klęski Niemiec zaczęto przekształcać Hitlerjugend w wojskowe siły pomocnicze, organizując m.in. brygady strzeleckie. Później, już w 1943 r. przekształcono Hitlerjugend w wojskową rezerwę. W tym samym roku utworzono też 12. Dywizję Pancerną SS „Hitlerjugend”…
W Licheniu w szkoleniach młodzieży niemieckiej szczególnie wyróżniać się miała niejaka Berta Bauer. Któregoś dnia, w vii.1944 r., zgromadziła wszystkich przed kaplicą cmentarną. Podczas ćwiczeń wymierzyła nagle z pistoletu do zawieszonego na ścianie, przed wejściem do kaplicy, krucyfiksu, który znajdował się nad wejściem do kaplicy, i kilkukrotnie strzeliła.
Trafiła…
Swoim wychowankom butnie rzekła: „Gdyby Bóg istniał, powinien natychmiast mnie ukarać”.
Kilka godzin później, kiedy udała się na stację kolejową do Konina, przelatujący samolot — prawd. niemiecki — ostrzelał jej wóz.
Zginęła na miejscu…
Kaplica — jako kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej — została odbudowana w latach 1969‑71. Od tego czasu pełniła funkcję parafialnego kościoła filialnego. A w dolnej jego części wystawiono specjalną kaplicę, pw. Krzyża Świętego, konsekrowaną w 1970 r., w której zawieszono Znieważony Krucyfiks.
Trzy lata wcześniej, 15.viii.1967 r., Prymas Tysiąclecia, Stefan kard. Wyszyński (1901, Zuzela – 1981, Warszawa), koronował cudowny wizerunek Matki Bożej Licheńskiej…
7.vi.1999 r. rano Licheń odwiedził Ojciec św. Jan Paweł II (1920, Wadowice – 2005, Watykan). Ziemi wielkopolskiej i kujawskiej pozostawił wówczas — a był to dzień poświęcenia nowej, niezwykłej bazyliki pw. Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski — modlitwę do Tej, która ongiś ukazać się miała Tomaszowi Kłossowskiemu:
„Błagajmy Ją wszyscy, […] aby wstawiała się za nami u swego Syna, wypraszając nam:
Wiarę żywą, która z ziarnka gorczycznego staje się drzewem życia Bożego.
Wiarę, która każdego dnia karmi się modlitwą, umacnia sakramentami świętymi i czerpie z bogactwa Ewangelii Chrystusowej.
Wiarę mocną, która nie lęka się żadnych trudności, ani cierpień czy niepowodzeń, bo oparta jest na przekonaniu, że »dla Boga nie ma nic niemożliwego«por. Łk 1, 37.
Wiarę dojrzałą, bez zastrzeżeń, która współdziała z Kościołem świętym w autentycznym budowaniu mistycznego Ciała Chrystusa”…
Niech więc Pani Cierpiących wyprasza nam wiarę w owego „nieistniejącego” Boga, z wyraźnymi śladami po kulach, królującego z wysokości Swego tronu na Krzyżu Pogardy w Licheniu, dziś i zawsze, na wieki wieków.
Popatrzmy na króki film z kaplicy pw. Krzyża Świętego w kościele pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Licheniu Starym:
Obejrzyjmy też dwie osobiste etiudki o sanktuarium licheńckim:
Zabaczmy dłuższy program o sanktuarium licheńckim:
Pochylmy się nad słowami Ojca św. Jana Pawła II wypowiedzianymi 7.vi.1999 r. w Licheniu:
Adres:
Sanktuarium
pw. Matki Bożej LIcheńskiej
kościół
pw. Matki Bożej Częstochowskiej
ul. Klasztorna 4
62–563 Licheń Stary
Mapa dojazdu:
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich: