|
|
Kolory szat liturgicznych
Uczestnicz±c we Mszy ¶w. w
niedzielê, w ¶wiêta, czy uroczysto¶ci ko¶cielne ³atwo mo¿na zaobserwowaæ,
¿e kap³an, który u¿ywa ornatów w ró¿nych kolorach. Byæ mo¿e nie
zastanawiali¶my siê sk±d wziê³a siê ta ró¿norodno¶æ kolorów i czy ma ona
jakie¶ g³êbsze znaczenie?
Kanon kolorów szat
liturgicznych w przesz³o¶ci wi±za³ siê genetycznie z technik± wyrabiania
kolorów, a szczególnie purpury. Za najcenniejsz± uchodzi³a purpura czarna,
st±d papie¿e a¿ do wczesnego ¶redniowiecza nosili czarny ornat na bia³ej
albie. Drug± w kolejno¶ci by³a purpura - karmin - czerwona, a nastêpnie
czerwono-fioletowa. Na prze³omie IX/X w. purpura straci³a swoje znaczenie,
a jej miejsce zajê³y kolory ro¶lin. Papie¿ Innocenty III (zm. 1216) poda³
dok³adny kanon kolorów liturgicznych, który zyska³ oficjalne potwierdzenie
w Mszale Trydenckim. Z niewielkimi zmianami przejê³a je równie¿ reforma po
Vaticanum II.
Rozmaito¶æ kolorów szat
liturgicznych ma na celu wyra¿enie w sposób zewnêtrzny charakteru
sprawowanych misteriów wiary, a tak¿e idei rozwoju ¿ycia chrze¶cijañskiego
w ci±gu roku liturgicznego. Kolory szat liturgicznych s± ¶wiadkami
bogactwa i tre¶ci danego ¶wiêta. Stanowi± one pie¶ñ ¶wiêta i oznaczaj±
gotowo¶æ chwalenia Boga. Informuj± tak¿e o charakterze prze¿ywanego
¶wiêta.
Bia³y
- jest znakiem rado¶ci,
dziewictwa i ¶wiêto¶ci. U¿ywa siê w okresie wielkanocnym i Bo¿ego
Narodzenia, w ¶wiêta i wspomnienia Chrystusa Pana, z wyj±tkiem tych, które
dotycz± Jego Mêki; w ¶wiêta i wspomnienia Naj¶wiêtszej Maryi Panny,
¶wiêtych Anio³ów, ¦wiêtych, którzy nie byli mêczennikami, w uroczysto¶ci
Wszystkich ¦wiêtych (1 listopada) i ¶w. Jana Chrzciciela (24 czerwca), w
¶wiêta ¶w. Jana Ewangelisty (27 grudnia), Katedry ¶w. Piotra (22 lutego) i
Nawrócenia ¶w. Paw³a (25 stycznia).
Czerwony - oznacza mêczeñstwo i Ducha ¦wiêtego. U¿ywa siê w Niedzielê Mêki Pañskiej, w Wielki Pi±tek, w niedzielê Zes³ania Ducha ¦wiêtego, w Mszach ku czci Mêki Pañskiej, w g³ówne ¶wiêta Aposto³ów i Ewangelistów i w dni ¦wiêtych Mêczenników.
Fioletowy - oznacza pokutê, smutek, oczekiwanie i ¿a³obê. U¿ywany w okresie Wielkiego Postu, w Adwencie i mo¿na go u¿ywaæ w czasie liturgii pogrzebowej.
Zielony - to znak czasu zwyk³ego, codzienno¶ci i nadziei. U¿ywany w czasie Mszy ¶w. w okresie zwyk³ym.
Ró¿owy - oznacza rado¶æ. W liturgii mo¿na go u¿ywaæ tylko dwa razy w roku - w III Niedzielê Adwentu, nazywan± Niedziel± Gaudete i w IV Niedzielê Wielkiego Postu, okre¶lan± jako Niedziela Laetare.
Czarny - kolor ¿a³oby. Mo¿na go u¿ywaæ w czasie Mszy za zmar³ych. Dzi¶ rzadko u¿ywany. Zast±piony przez kolor fioletowy.
|