Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
św. WILFRYD
(ok. 633 - 709, Oundle)
biskup
patron: zakonu kapucyńskiego
wspomnienie: 12 października
Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:
Urodził się w 634 r., w arystokratycznej rodzinie spokrewnionej z tronem królewskim (najprawdpodobniej saksońskiego królestwa Deira, zależnego od króla Northumbrii, w Anglii).
Gdy był jeszcze mały zmarła jego matka i wychowaniem zajęła się macocha, która, gdy miał 14 lat, wysłała go – na jego życzenie, bowiem w domu dobrze się nie czuł - na dwór króla Northumbrii, Oswy. Następnie przez królową Eanfledę został posłany na naukę do opactwa Lindisfarne, gdzie w ciągu 3 lat otrzymał wykształcenie w duchu celtyckim.
Rzymskie chrześcijaństwo było jednak bliższe Wilfrydowi, toteż udał się ze św. Bonifacym Biscopem do Rzymu (tam studiował pod kierunkiem papieskiego archidiakona Bonifacego), a następnie do Lyonu, gdzie studiował życie monastyczne i przyjął tonsurę od arcybiskupa miejsca, Annemundasa (który przez pewien czas pragnął ożenić Wilfryda ze swoją siostrzenicą, ale powołanie kapłańskie tego ostatniego było niedwracalne).
Wyjechał, gdy przepych życia arcybiskupa wywołał prześladowania chrześcijan. Annemudas został zamordowany w trakcie rozruchów i tylko saksońskie pochodzenie Wilfryda uratowało mu życie…
Po powrocie do Anglii wolą syna Oswy został opatem w Ripon (rozbudował tam opactwo i wprowadził regułę benedyktyńską) i rozpoczął starania o wprowadzenie w Anglii obrządku rzymskiego. Wkrótce w Whitby w 664 r. odbył się synod, na którym zdecydowano o przyszłości Kościoła na wyspach brytyjskich. Stronnicy Rzymu zwyciężyli, szkoccy zakonnicy Colmana (którego Wilfryd uznawał za schizmatyka) i zwolennicy jego praktyk wycofali się, a Wilfryda (wtedy już kapłana) mianowano biskupem Yorku (Northumbria). Wtedy też przyjęto – dzięki poruszającemu wystąpieniu Wilfryda - datę obchodzenia Wielkanocy zgodnie z zasadami obowiązującymi w Rzymie.
By podkreślić związki z kontynentem konsekrację przyjął we Francji, w Compiègne, gdzie przebywał przez ponad rok.
Podczas powrotu w 666 r. jego statek rozbił się u wybrzeży Sussex, a sam Wilfryd nieomalże stracił życie z rąk lokalnych pogan. Opóźniło to podróż, a gdy już znalazł się w Northumbrii okazało się, że na jego biskupie miejsce, w związku z przedłużającą się nieobecnością, wybrano św. Chada…
Wilfryd wycofał się do opactwa w Ripon. Stamtąd udał się na południe, w kierunku Mercii – do opactwa w Lichfield - i Kentu (dzielnice Anglii), gdzie prowadził działalności ewangelizacyjną…
Na biskupi tron Yorku powrócił w 669 r. (Chad, w wyniku interwencji abpa Canterbury Teodora, się wycofał). Szybko zyskał szacunek ludu, doprowadzając do końca wprowadzanie rzymskiego obrządku, i podporządkowania diecezji Rzymowi. Wzniósł liczne kamienne kościoły i klasztory (w szczególności w Hexham i Ripon), całkowicie przebudował katedrę w Yorku. Zasłynął też z poruszających kazań, był gorącym głosicielem reguły benedyktyńskiej. Jako jeden z pierwszych sprowadził z Rzymu relikwie świętych kościoła katolickiego na wyspy brytyjskie.
Mimo zewnętrznego przepychu otaczającego jego działalność osobiście prowadził życie proste i pokorne.
Wszedł w konflikt z Teodorem, abpem Canterbury, który – prawdopodobnie wykraczając poza uprawnienia, namówiony przez nowego króla, Egfrida – podzielił duże biskupstwo Yorku na trzy mniejsze (z siedzibami sufraganimi w Lindisfarne, Hexham i Witherne). Wilfryd odwołał się do papieża (udało mu się dostać do Rzymu tylko dzięki zbiegowi okoliczności – jego przeciwnicy pragnęli zatrzymać go w Anglii, ale na rozprawę udawał się również Winfrid, jeden z sufraganów mianowanych przez Teodora, i to jego – przez zbieżność imion – zatrzymali oczekujący na Wilfryda…)
Ojciec św. Agaton przyznał rację Wilfrydowi, lecz gdy ten przedstawił decyzję papieską królowi Egfridowi, władca ów zaakceptował ją formalnie ale Wilfryda … osadził w więzieniu w Bamburgh (wrogość Egfrida nie była przypadkowa: Wilfryd w przeszłości wsparł żonę ówczesnego następcy tronu, która zapragnęła zostać mniszką).
Więzienie zostało zamienione na wygnanie i Wilfryd udał się do królestwa Sussex, gdzie 15 lat wcześniej przyjęto go niezbyt przychylnie, i zaczął nauczać w Selsey (późniejszej stolicy biskupiej), do Chrystusa nawracając wielu z saksońskich pogan, w tym ponoć i dwór króla Cædwallera. Od tego czasu zwany jest „Apostołem Sussex”
W 686 r. powrócił do Northumbrii (nowym władcą królestwa był Aldfrid) i został biskupem Hexham, a niedługo potem ponownie Yorku. Nastąpiło czasowe pojednanie z abpem Teodorem. Ale Wilfryd nie przyjął podziału diecezji York dokonanej przez Teodora wbrew decyzji papieskiej i wkrótce konflikt wybuchł na nowo. Wilfryd po raz trzeci, pieszo i konno, udał się do Rzymu (700 r.).
Proces trwał długo, ale w końcu Stolica Apostolska choć ponownie uznała racje Wilfryda to, dla statecznego przypieczętowania rozstrzygnięcia, zdecydowała zwołać synod w Austerfield w Northumbrii pod przewodnictwem nowego abpa Canterbury, Berhtwalda. Zanim do niego doszło Wilfryd, w drodze powrotnej do Anglii, ciężko zachorował w Meaux. Opóźniło to jego powrót, ale w końcu, w 702 r. synod się odbył. Zdecydowano na nim, że diecezja zostanie jednak podzielona, i przyznano Wilfrydowi Hexham i Ripon. Mimo że York pozostał poza jego jurysdykcją, Wilfryd zgodził się, bowiem znacznie ważniejsze było uznanie autorytetu Rzymu do rozstrzygania spraw eklezjalnych, niż kształ ostatecznych ustaleń.
Nie mogąc pozostać na uboczu sporów politycznych, kilkakrotnie wchodził w konflikt z władzami świeckim, a także eklezjalnymi, wielokrotnie znosząc los wygnańca. W takich sytuacjach odwoływał się do papieża, w ten sposób budując autorytet powszechnego Kościoła Rzymskiego i podwaliny średniowiecznego porządku prawnego. I zawsze wracał na swoją stolicę…
Dożył podeszłego wieku. Zmarł w Oundle, Northamptonshire, w 709 r. spokojną i pogodną śmiercią.
Pochowany został w Ripon. Jego kult zaczął się szerzyć natychmiast po zgonie…
Mapa Anglii (VIII-IX w.):
Mapa Northumbrii (ok. 700 r.):
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
angielskich: