40 męczenników Anglii i Walii
tutaj

136 męczenników reformacji angielskiej
tutaj

św. JOACHIM od św. ANNY jan WALL
1620, Whittingham (?), k. Preston – ✟ 1679, Redhill, Worcester
zakonnik i męczennik

patron: Worcester

wspomnienie: 22 sierpnia

wszyscy nasi święci
tutaj

Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:

Urodził się w 1620 r. prawdopodobnie w Chingle Hall, w miejscowości Whittingham w pobliżu Preston, w angielskim hrabstwie Lancashire, w zamożnej, zachowującej — mimo odstępstwa Henryka VIII i antykatolickiej legislacji Elżbiety I — wierność Rzymowi i odmawiającej uczestnictwa w anglikańskich nabożeństwach, rodzinie. Rodowód ojca, Wilhelma (ang. Williama) Walla, posiadacza ziemskiego, sięgał 1100 r., czyli czasów tuż po inwazji Normańskiej. Matką była pochodząca również ze szlacheckiego rodu Joanna (ang. Joanne) Eaves.

Jedenastoletniego chłopaka wysłano do Kolegium Angielskiego w Douai w Belgii (katolickiej szkoły dla chłopców — w Anglii wszystkie zostały wcześniej zamknięte).

W 1641 r. odziedziczył znaczny majątek w hrabstwie Norfolk i mógł wybrać spokojne i dostatnie życie angielskiego squire (posiadacza ziemskiego), ale usłyszał głos powołania. Wyjechał do Rzymu, i wstąpił do tamtejszego angielskiego kolegium, przygotowującego katolickich kapłanów. Uczynił nieodwracalny krok — Rzym wszak przeczesywali szpiedzy korony brytyjskiej w poszukiwaniu „papistów”! W obawie przed nimi posługiwał się nazwiskiem Jana Marsha…

W 1645 r. przyjął święcenia kapłańskie. I natychmiast został wysłany na tajne misje do Anglii, jako kapłan diecezjalny.

Po krótkim okresie pracy duszpasterskiej (oraz odwiedzinach u rodziny) wrócił w 1650 r. do Douai, do Belgii, i wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych (franciszkanów). Rok później złożył w tamtejszym klaszorze św. Bonawentury śluby wieczyste i przyjął imię Joachima od św. Anny.

Przez pewien czas był wikariuszem i mistrzem nowicjatu w Douai. W 1656 r. ponownie wyruszył na misje do kraju rodzinnego.

Przez 22 lata pełnił potajemnie posługę kapłańską wśród — niekiedy skrywających swoją wiarę — wiernych kościoła rzymskiego hrabstw Worcester i Warwickshire. Ukrywał się, jak wszyscy kapłani katoliccy, pod przybranymi nazwiskami: Franciszka Webba, Johnsona, Dornera, pracując między innymi jako nauczyciel w szkole podstawowej, Royal Grammar School, w Worcester.

Wiele domów w owych czasach zostało specjalnie przystosowanych do tajnego pełnienia misji Chrystusa przez ukrywających się kapłanów. Tajemne pomieszczenia, piwnice, ukryte przejścia — konstruowano je by chronić najcenniejszych ludzi tych, i nie tylko, lat: zafarzy Ciała i Krwi Jezusa Chrystusa. A niezbędne się stały w 1585 r., gdy Elżbieta I wydała prawo zabraniające przyjazdu do Anglii księżom katolickim wykształconym poza granicami kraju…

Pewnie i Jan niejednokrotnie musiał się w nich chować, gdy przeszukiwano dom (chociażby Harvington Hall, gdzie było ponoć siedem skrytek!), w którym gościł…

A goszczący? Za odmowę uczestnictwa w anglikańskich nabożeństwach płacili wysokie kary (które osiągały zawrotną kwotę £20 miesięcznie). Poczynając od 1593 r. niektórym katolikom zabraniano poruszania się po kraju bez specjalnego zezwolenia. A za ukrywanie kapłanów groziła nawet utrata majątku…

W 1678 r. miał miejsce tzw. spisek Titusa Oatesa. Oates był donosicielem i spowodował panikę w Londynie, twierdząc, że wykrył spisek „papistów” przeciwko królowi Karolowi II Stuartowi, na rzecz katolickiego Jakuba II. Katolików wypędzono z Londynu, wśród nich akurat tam przebywającego Jana.

Wkrótce jednak go pochwycono, podejrzewając o udział w spisku. Przedłożono mu do złożenia „Przysięgi Zwierzchności” (ang. „Oath of Supremacy”) (opartej na tzw. Akcie o Zwierzchnictwie, ang. Acts of Supremacy, z 1534 r., nadającym tytuł głowy kościoła anglikańskiego królowi, oraz opisującym w 39 artykułach zasady tegoż zwierchnictwa). Odmówił.

Więziono go w Worcester, w bardzo ciężkich warunkach, przez 5 miesięcy. Mimo tego udało mu się przywrócić paru współwięźniów na łono Kościoła…

W końcu w 1679 r. stanął przed sądem oskarżony o nielegalny wjazd do Anglii, prowadzenie posługi kapłańskiej i odmowę podpisania Aktu Supremacji. Uznano to za zdradę stanu i skazano na karę śmierci. Po ogłoszeniu wyroku miał ukłonić się pokornie i powiedzieć: „Bogu niech będą dzięki! Boże chroń króla! Proszę Boga Najwyższego, by błogosławił Waszej wysokości i całej czcigodnej ławie przysięgłych”…

Zanim wyrok wykonano zawieziono go do Londynu, gdzie przesłuchiwali go znani tropiciele katolicyzmu i „spisków papieskich”, Bedloe, Oates, Dugdale i Pranse. Próbowali go powiązać z domniemanym spiskiem Oatesa. Nic nie osiągnęli.

Próbowali więc wymusić na Janie porzucenie wiary — w zamian oferując życie. Odmówił. „Powiedziałem im, że nie kupię życia za cenę pogwałcenia mego sumienia”, napisał w o statnim liście, który opublikowano już po jego śmierci.

Przewieziono go więc z powrotem do Worcester i w pobliskim Redhill wykonano wyrok w tradycyjny w owych czasach, okrutny sposób: wieszania, rozcinania i patroszenie oraz ćwiartowania (ang. hanging, drawing and quartering).

Przed śmiercią potajemnie wyspowiadał go i udzielił Komunii św. ukrywający się współbrat Wilhelm (ang. William) Levinson. Dzień później stał pod szubienicą i udzielił odchodzącemu do Pana sakramentu ostatniego namaszczenia. Kilka miesięcy wcześniej rodzony brat Wilhelma, Franciszek (ang. Francis), również zaznał chwały męczeństwa…

Poćwiartowane ciało pochowano na cmentarzu przykościelnym St Oswalda w Worcester. Oprócz relikwii głowy, którą Wilhelm Levinson zawiózł do Douai, gdzie w klasztorze franciszkańskim czczona była do czasów rewolucji francuskiej, gdy klasztory — w tym w Douai — rozwiązano.

Beatyfikował go papież Pius XI w 1929 r.

Był ostatnim z grupy 40 męczenników Anglii i Walii, zamordowanych w czasie prześladowań katolików w Anglii i Walii w latach 1535-1679. Wszyscy oni zostali kanonizowani w 1970 r. przez Pawła VI.

W Harvington Hall znajduje się kaplica — świątynia poświęcona 40-tu męczennikom Anglii i Walii, do której corocznie, we wrześniu, pielgrzymują wierni kościoła w Anglii, w szczególności diecezji Birmingham…

Króciótki film o Harvington Hall (po angielsku):

Opracowanie oparto na następujących źródłach:

polskich:

• franciszkanie.pl

angielskich:

• Catholic Encyclopedia
• Last Welsh Martyr
• SQPN
• Franciscans in England
• Harvington Hall
• „Butler's Lives of the Saints”
• enotes.com
• Catholic Online
• Wikipedia.en

włoskich:

• Santi e Beati