Rzymskokatolicka Parafia
pod wezwaniem św. Zygmunta
05-507 Słomczyn
ul. Wiślana 85
dekanat konstanciński
m. i gm. Konstancin-Jeziorna
powiat Piaseczno
św. STEFAN I WĘGIERSKI
(ok. 969, Esztergom - 1038, Esztergom)
król
patron: Węgier, Serbii, królów, murarzy, tkaczy
wzywany: przy śmierci dziecka
wspomnienie: 16 sierpnia
Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:
Vaik (Voik) był synem księcia węgierskiego Gézy i Sarolty (córki Gyuli z Transylwani, ochrzczonego w Grecji). Urodził się ok. 969 r. w ówczesnej stolicy Węgier, Esztergom (Ostrzychom).
Chrztu według niepotwierdzonej legendy udzielić mu miał św. Wojciech, biskup czeskiej Pragi, patron Polski, w 985 r. Przy okazji zmienił pogańskie imię na Stefan (węg. István). Na pewno wiadomo, iż bp Wojciech młodemu księciu udzielił sakramentu Bierzmowania.
W 995 r. Stefan poślubił Gizelę Bawarską (ok. 985 - 1060, Niedernburg), siostrę księcia Henryka II Bawarskiego (973/8, Bad Abbach - 1024, Grone), późniejszego cesarza Niemiec i świętego. Po śmierci ojca, i pokonaniu chcących pozbawić go prawa do sukcesji wielmożów (w bitwie pod Veszprém pokonał swego wuja, poganina Koppány (ok. 950 - 998, Veszprém)), w 997 r. objął rządy.
Odznaczały się one konsekwentną chrystianizacją, ponieważ w chrześcijaństwie Stefan upatrywał czynnik jednoczący kraj. Kraj podzielony na księstewka, często ze sobą skłócone. Pracując nad zjednoczeniem państwa jednocześnie tworzył solidną organizację kościelną. W jednym z pierwszych aktów nakazał, by w całym kraju wystawiono jeden kościół na dziesięć wiosek.
W nagrodę otrzymał od papieża Sylwestra II, za zgodą cesarza Ottona III (980, Reichswald - 1002, Castel Paterno), krzyż, koronę królewską i zaszczytny tytuł „króla apostolskiego” - pierwszego króla Węgier. Koronacja miała miejsce w Gran 25.xii.1000 r., w uroczystość Bożego Narodzenia. Nadto papież przysłał Stefanowi apostolski krzyż procesjonalny i nadał mu przywilej obsadzania stolic biskupich.
W trakcie koronacji król miał powierzyć koronę Najświętszej Dziewicy. Ten akt stanowi podstawę doktryny Świętej Korony i Apostolskiego Królestwa Węgier.
Założył słynne opactwo benedyktyńskie w Pannohalma (oraz 4 inne). Za zezwoleniem papieża ufundował metropolię w Esztergom i dziewięć zależnych od niej stolic biskupich (w tym diecezje Veszprém, Győr, Kalocsa, Vác, Bihar, a później Transylwanii, Pécs, Eger i Csanád). Niedługo potem założył drugą metropolię w Kalotsa. Założył także opactwo na Górze Panońskiej i kilka innych klasztorów. Sprowadził na Węgry kapłanów i zakonników, zakładał ośrodki duszpasterskie.
Zostawił po sobie pamięć mądrego prawodawcy. Dzięki pomocy duchowieństwa wyszły dekrety królewskie, które państwu węgierskiemu zapewniły ład i dobrobyt. Dla ułatwienia administracji państwo podzielił na komitaty - okręgi (łac. comitatus).
W 1030 r. Stefan musiał stoczyć wojnę z cesarzem niemieckim, Konradem II (ok. 990 - 1039, Utrecht), który chciał politycznie uzależnić Węgry od siebie. Rok później zawarto pokój.
Wielkim ciosem dla Stefana była śmierć – podczas polowania - jedynego syna, św. Emeryka (węg. Imred) w 1031 r., który miał być następcą tronu. Z tego też roku pochodzą tzw. „Ad-monitiones" (pl. Napomnienia), skierowane do syna, które najlepiej charakteryzują duchowość św. Stefana:
„Nade wszystko, mój drogi synu, nakazuję, radzę, zachęcam: jeśli chcesz przynieść zaszczyt koronie królewskiej, strzeż wiary katolickiej i apostolskiej z taką gorliwością i staraniem, abyś dla wszystkich poddanych sobie w Bogu stanowił przykład, i aby wszyscy ludzie Kościoła słusznie dostrzegal i w tobie prawdziwego wyznawcę Chrystusa, bez czego, jak dobrze wiesz, nie możesz nazywać się chrześcijaninem ani synem Kościoła.
[…] Wypełniając w ten sposób swój o bowiązek osiągniesz najwyższy poziom szczęścia. Bądź miłosierny dla tych, którzy cierpią gwałt, mając zawsze przed oczami obraz naszego Pana, który powiedział »Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary«Mt 5, 7. Miej cierpliwość dla wszystkich, nie tylko mocnych, ale i słabych.
Bądź pokorny w tym życiu, a Bóg wprowadzi cię do następnego. Bądź prawdziwie powściągliwy i nie karz i nie potępiaj niepohamowanie. Bądź łagodny, by nigdy nie przeciwstawić się sprawiedliwości. Bądź honorowy, by nie sprowadzić świadomie hańby na nikogo. Pozostań nieskalany, by uniknąć sprośności pożądania, owych więzów śmierci.
Wszystkie te cnoty są częścią królewskiej korony. Bez nich nikt nie jest zdolny do rządów na ziemi lub osiągnięcia do królestwa niebieskiego…”.
Zmarł w Esztergom 15.viii.1038 r., w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, którą czcił głęboko i nazywał Wielką Panią Węgier (łac. „Magna Domina Hungarorum”).
Jego relikwie spoczęły w katedrze w Szekesfehervar, którą sam wystawił. Wkrótce zaczęto mówić o cudach, które przy jego grobie miały miejsce za jego wstawiennictwem…
Grzegorz VII w 1083 r. zezwolił na uroczyste „podniesienie” relikwii św. Stefana, co równało się wówczas kanonizacji, i przeniesienie ich do Budy. Tenże papież, na prośbę św. Władysława, króla, zezwolił na kult św. Emeryka, syna Stefana, który doznaje czci jako patron katolickiej młodzieży węgierskiej.
Niestety, w czasie wojen i nasilenia protestantyzmu, większość relikwii Stefana zaginęła bezpowrotnie. Poza drobnymi cząstkami kości, przechowywanymi w kościołach węgierskich, pozostała nienaruszona prawa dłoń, przechowywana w bazylice św. Stefana w Budapeszcie, będąca najbardziej cenną relikwią Węgier.
W 2000 r. kanonizację św. Stefana uznał ekumeniczny patriarcha Konstanopola, Bartłomiej I.
Również w 2000 r. w północnej części grot watykańskich, Jan Paweł II otworzył kaplicę Naszej Pani Królowej Węgier z m.in. statuą św. Stefana…
Opracowanie oparto na następujących źródłach:
polskich:
angielskich:
- Catholic Encyclopedia
- New World Encyclopedia
- Wikipedia.en
- EWTN
- Catholic Online
- Magnificat
- SQPN
- Katolikus.hu
- Tradition in Action
włoskich: