św. WAWRZYNIEC z RZYMU
(ok. 225 – 258, Rzym)
diakon i męczennik

patron: ubogich, piekarzy, kucharzy, bibliotekarzy,
miasta-Rzymu, Wodzisławia Śląskiego

wspomnienie: 10 sierpnia

wszyscy nasi święci >>

Łącza do ilustracji (dzieł sztuki) związanych ze świętym:

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

O życiu świętego, oprócz tego, że był diakonem papieża Sykstusa II, nie wiele wiadomo.

Być może urodził się w hiszpańskim (rzym. Hispania Tarraconensis) Huesca (rzym. Osca) a podstaw religijnej edukacji udzielał mu archidiakon Sykstus, który później wybrany został na Stolicę Apostolską.

Znany jest natomiast opis jego męczeńskiej śmierci, Passio, którą tradycja^{Liber Pontificalis, Księga Papieży} wiąże z męczeństwem w 258 r. Sykstusa II i jego diakonów. Edykt cesarza Waleriana (ok. 193/200 - po 262) skazywał wszystkich biskupów, księży i diakonów „episcopi et presbyteriet diacones incontinenti animadvertantur”. I tak wielu księży i diakonów skazano i stracono, a prostych chrześcijan, nieraz należący do rzymskich wyższych sfer czy członków senatu, pozbawiono dóbr i majątków.

Sykstus był jednym z pierwszych ofiar. Legenda, cytowana przez św. Ambrożego z Mediolanu, głosi, iż Wawrzyniec napotkał świętego papież a w drodze na szafot (gdzie został ścięty). Wawrzyniec miał zawołać: „Gdzie się udajesz, drogi ojcze, bez twojego syna? Gdzie się tak spieszysz, święty kapłanie, bez swego diakona? Dotąd nigdy nie przystąpiłeś do ołtarza ofiarnego bez swego sługi, a teraz chcesz to uczynić beze mnie?” Sykstus miał odpowiedzieć: „Po trzech dniach podążysz w moje ślady”… Tradycja niesie, że Wawrzyńca - administratora majątku Kościoła w Rzymie i opiekuna ubogich, i stąd, jako jednego z pierwszych archiwistów i bibliotekarzy, obrali go sobie za patrona ci drudzy - namiestnik rzymski wyłączył z grupy papieskiej skazanej na ścięcie, licząc, że namową i obietnicami, a w razie potrzeby katuszami, wymusi na nim oddanie majątku kościelnego.

Na jego zebranie Wawrzyniec miał poprosić o kilka dni. W tym czasie rozdał majętność kościelną - na ile tylko starczyło mu czasu - ubogim. W wyznacznym dniu zgromadził wszystką biedotę Rzymu, którą wspierała gmina chrześcijańska, przed namiestnikiem, i oznajmił^{„Wieńce męczeńskie (Peristephanon)”, Aurelikusz Prudencjusz Klemens}:

To jest naszyjnik Kościoła,
To jego wystrój perłowy!
To Chrystus lubi bogactwo,
To głowy jego korona.

Prefekt nakazał rozciągnąć Waleriana na żelaznych rusztach i wolno piec w ogniu. Przypiekany miał mówić^{M. Prudencjusz, op. cit.}:

Obróć tę stronę już ciała,
Dosyć pieczoną, bez przerwy […]
Spróbuj czy lepsze surowe,
Czy też smaczniejsze pieczone!

Papież św. Leon Wielki komentował póżniej: „Jak silny musiał być ogień miłości Chrystusowej, skoro gasił on żar ognia naturalnego!”.

Umierając Wawrzyniec modlił się za miasto^{M. Prudencjusz, op. cit.}:

Daj swym Rzymianom, Chrystusie,
Niech chrześcijańskie jest miasto,
Przez któreś sprawił, że innych
Myśl religijna jest jedna!

Św. Augustyn pisał, że jak „Jerozolima szczyci się św. Szczepanem, tak Rzym, poruszony okolicznościami jego śmierci, jest dumny z Wawrzyńca”.

Ciało pogrzebać miał św. Justyn, kapłan, w katakumbach św. Cyriaki. Niewiele lat później (rok 330) cesarz Konstantyn Wielki wystawił nad jego grobem, na Ager Veranus, bazylikę – dziś jest tam kościół św. Wawrzyńca za Murami. Zmumifikowana głowa świętego znajduje się w kaplicy w Kwirinale; ruszt, na którym poniósł śmierć, w San Lorenzo w Lucinii; szaty w kaplicy Matki Boskiej w Pałacu Laterańskim.

Z Rzymu kult męczennika przeniósł się na cały Kościół. Niemcy przypisywali mu zwycięstwo nad Madziarami w X w. Król hiszpański Filip II Habsburg (1527 Valladolid - 1598, Escorial) ku czci św. Wawrzyńca wystawił w Escorial w pobliżu Madrytu, na stokach gór Sierra de Guadarrama, monumentalny zespół architektoniczny, obejmujący pałac królewski, klasztor augustianów i kościół - jako wotum za zwycięstwo odniesione nad Francuzami w bitwie pod Saint-Quentin (1557).

Wawrzyniec miał być również osobą, której papież Sykstus powierzył przechowanie Świętego Kielicha (czyli Świętego Graala z wielu legend średniowiecznych), z którego Jezus miał spożywać w czasie Ostatniej Wieczerzy. Podania głoszą, iż Wawrzyniec przed śmiercią przekazał Święty Kielich jednemu ze swych hiszpańskich przyjaciół, który miał go przewieźć do Huesca (prawdopodobnego miejsca narodzin Wawrzyńca). Ma to być ten sam kielich, który do dnia dzisiejszego przechowywany jest w katedrze w Walencji…

Jest jednym z najczęściej portretowanych świętych, którego życie inspirowało wiele wspaniałych dzieł sztuki…

Wawrzyniec doznawał czci jako patron ubogich, piekarzy, kucharzy, bibliotekarzy. Wzywano go w czasie pożarów i przeciw chorobom reumatycznym. Jemu także przypisywano, że co piątek schodzi do czyśćca, aby wybawić stamtąd choć jedną duszę…

Krótki film o kościele San Lorenzo Fuori Le Mura i historii św. Wawrzyńca (po angielsku):

• 

Opracowanie oparto na następujących źródłach:

polskich:

• ILG
• Wawrzyniec
• Wawrzyniec.Malach
• BS Katowice
• Encyklopedia PWN

angielskich:

• Catholic Encyclopedia
• Wikipedia.en
• AUG

włoskich:

• Santi e Beati